گروه صنعت و معدن- صابر دری‌نژاد: تصور کنید همین فردا طرح هدفمند شدن یارانه‌ها اجرا می‌شود. به نظر شما اجرای این طرح چه تاثیری در بخش معدن و صنایع معدنی خواهد داشت؟

به دنبال افزایش نگرانی‌ها در مورد تبعات اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها در بخش معدن و صنایع معدنی، خانه معدن ایران گزارشی را پیرامون تاثیرات این طرح در حوزه معدن منتشر کرده و آن را در اختیار کمیته معدن مجلس شورای اسلامی‌و «دنیای اقتصاد» گذاشته
است.
در این گزارش،‌ تاثیر افزایش قیمت‌ حامل‌های انرژی از جمله بنزین، نفت گاز، گاز طبیعی و برق، بر روی افزایش هزینه‌های حمل محصولات معدنی و افزایش قیمت تمام شده برخی مواد معدنی(همچون ذغال سنگ، شیشه، نمک طعام، سولفات سدیم، آجر‌های نسوز و...)، ‌موشکافی شده است.
در بخشی از این گزارش، تاثیر افزایش قیمت فرآورده‌های نفتی بر قیمت تمام شده ذغال سنگ تولیدی معادن بخش خصوصی مورد بررسی قرار گرفته است. براین اساس، برق مصرفی عمده معدن ذغال سنگ بخش خصوصی به وسیله دیزل ژنراتور و کمپرسورهای هوای فشرده مورد نیاز آن‌ها با استفاده از نفت گاز(گازوئیل) تامین می‌شود. در این واحدها به طور میانگین 15لیتر گازوئیل به ازای یک تن ذغال سنگ مصرف می‌شود.
در این صورت افزایش قیمت گازوئیل در افزایش قیمت تمام شده هر تن ذغال سنگ نیز موثر خواهد بود؛ به گونه‌ای که در صورت افزایش قیمت گازوئیل از ۵/۱۶‌تومان کنونی به سطح ۳۵۰تومان(که از سوی کارشناسان به عنوان قیمت تمام شده گازوئیل مطرح می‌شود)، تاثیر قیمت تمام شده گازوئیل در تولید هر تن ذغال سنگ از ۳۰۰‌تومان کنونی به حدود ۵۷۰۰تومان بالغ خواهد شد.(جدول شماره ۱)
براساس این گزارش، هزینه برق مصرفی به منظور تولید یک کیلوگرم ذغال سنگ، هم‌اکنون حدود 30‌ریال، هزینه گاز مصرفی معادل 68ریال و هزینه گازوئیل مصرفی نیز نزدیک به 22ریال در هر کیلو گرم است که در کل بیش از 120‌ریال می‌شود. در صورتی که براساس آخرین افزایش قیمت برق و گاز و گازوئیل، ارقام طرح هدفمند کردن یارانه‌ها محاسبه گردد، هزینه برق به ازای هر کیلو تولید به 150‌ریال افزایش می‌یابد. هزینه گاز نیز از 68‌ریال به 510‌ریال خواهد رسید. همچنین هزینه گازوئیل نیز از 22‌ریال کنونی به سطح 385‌ریال خواهد رسید، در این صورت، هزینه حامل‌های انرژی در تولید ذغال سنگ، از 120‌ریال در حال حاضر به سطح 1045‌ریال می‌رسد. این به این معنی است که میانگین مقدار قیمت انرژی در تولید ذغال سنگ در سال پایانی اجرای طرح هدفمند شدن یارانه‌ها، 770درصد افزایش خواهد یافت.
در بخش دیگری از این گزارش، به تاثیر افزایش بهای حامل‌های انرژی به قیمت تمام‌شده شیشه اشاره شده است. براین‌اساس در صورت افزایش تدریجی بهای حامل‌های انرژی (بنزین، گاز، گازوئیل و برق) قیمت این محصول در سال پایانی اجرای طرح، فقط با محاسبه افزایش بهای این حامل‌ها، ۲۳/۲۴‌درصد افزایش خواهد یافت، البته ناگفته نماند برای تعیین میزان دقیق افزایش این محصول، باید مقدار نرخ تورم سالانه و افزایش سایر عوامل موثر در قیمت نهایی، از جمله افزایش دستمزدها نیز به میزان افزایش قیمت نهایی اضافه شود. (جدول شماره ۲)
براساس این گزارش در صورت آزاد سازی تدریجی قیمت گازوئیل (به عنوان یکی از بخش‌های طرح هدفمند کردن یارانه‌ها)، نرخ کرایه حمل این محصولات شیشه ای افزایش قابل توجهی خواهد داشت. (جدول شماره 3)
مشت نمونه خروار
«غلامرضا حمیدی انارکی»، دبیرخانه معدن ایران با بیان اینکه فعالان حوزه معدن انتظار ندارند که قیمت حامل‌های انرژی در سطح کنونی باقی بماند، می‌گوید: «نباید از نظر دور داشت که هم‌اکنون وجود انرژی ارزان، یکی از مزیت‌های نسبی کشور ما است. بنابراین باید مراقب بود این مزیت‌ها از دست نروند؛چراکه در صورت حذف این مزیت‌، لطمات جبران‌ناپذیری به بخش صنایع معدنی کشور وارد می‌شود.»
وی پیشنهاد می‌کند که در ابتدای مسیر اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها، قیمت نهایی حامل‌های انرژی تنها از تولیدکنندگانی دریافت شود که شدت مصرف انرژی آن‌ها، بیش از حد استانداردهای بین‌المللی است.
«انارکی» با بیان اینکه در صورت هدفمند شدن یارانه‌ها، این فقط تولیدکنندگان شیشه یا ذغال سنگ نیستند که تحت تاثیر هدفمندشدن یارانه‌ها قرار می‌گیرند، خاطرنشان می‌کند: «در کنار این صنایع، بسیاری از صنایع انرژی بر دیگر همچون آلومینیوم، فولاد، صنایع نسوز، سرامیک‌ها و ذوب فلزات نیز با شوک قیمتی مواجه خواهند شد.»
او از سیاست‌گذاران خواست: «مراقب از دست رفتن مزیت‌های نسبی کشور باشند.»