تکنولوژی هسته‌ای در بخش صنعت و معدن

شاید زمانی که بزرگانی مانند خانواده کوری، هانری بکرل و انیشتین روی جوانب مختلف اتم و علوم مربوط به هسته کار می‌کردند، هیچ‌یک حتی تصورش را هم نمی‌کردند که روزی کشف آن‌ها انقلابی را در جهان به پا کند. انقلابی که هرچند متاسفانه با ساخت بمب اتمی و ریختن آن بر سر مردم ژاپن آغاز شد، اما در حال حاضر همگان به این نتیجه رسیده‌اند که انرژی هسته‌ای به غیر از کشتار، کاربردهای وسیع دیگری نیز در عرصه‌های مختلف دارد که بشر تاکنون کمتر از آن‌ها باخبر شده است. از آوریل سال ۲۰۰۶ میلادی که ایران اعلام کرد موفق به غنی‌سازی اورانیوم به میزان ۵/۳درصد شده است، کشورمان به نوعی گام در مسیری نهاد که در صورت ادامه آن می‌تواند از کاربردهای صلح‌آمیز این انرژی خدادادی بهره‌مند شود. در ایران تاکنون بیشتر درباره کاربردهای علوم هسته‌ای در بخش‌هایی مانند بهداشت و درمان، کشاورزی و برق گفته شده و شاید کمتر از کاربردهای علوم هسته‌ای در بخش صنعت و معدن سخنی به میان آمده باشد.

انرژی هسته‌ای قابل تبدیل به تمامی انرژی‌های دیگر است، اما هیچ انرژی به انرژی هسته‌ای تبدیل نمی‌شود و شاید همین ویژگی منحصر به فرد باشد که باعث شده است، علوم هسته‌ای کاربردهای ویژ‌ه‌ای پیدا کنند.

کاربردهای تکنولوژی هسته‌ای در بخش معدن:

چگالی‌سنجی موادمعدنی با اشعه، کشف عناصر نایاب در معادن، عمریابی صخره‌ها و معادن با کربن ۱۴.(با کربن ۱۴ می‌توان طول عمر را با دقت بسیار بالایی تعیین کرد).

-جداسازی فلزات سنگین از گیاهان دارویی. در عملیات اکتشاف و استخراج معادن زیرزمینی، از رادیوایزوتوپ‌ها به عنوان وسیله‌ای مطمئن و آسان برای تعیین جریان‌های زیرزمینی استفاده می‌شود.

- تعیین مشخصات و تشکیلات زیرزمینی برای تعیین محل دقیق حفاری‌ها.

کاربردهای تکنولوژی هسته‌ای در بخش صنعت:

نشست‌یابی با اشعه و بررسی جوشکاری در لوله‌های نفت وگاز، دبی‌سنجی پرتوی (سنجش شدت تشعشعات، نور و فیزیک امواج)، سنجش پرتویی میزان سائیدگی یا خوردگی قطعات در حین کار از جمله پیستون‌های هواپیما، تهیه و تولید چشمه‌های پرتوزائی کبالت و ایریدیم برای مصارف صنعتی، بررسی کوره‌های مذاب و شیشه‌سازی برای تعیین اشکالات آن‌ها، بهبود فرآیندها، اندازه‌گیری دقیق در مورد سطح‌سنجی، ضخامت‌سنجی، ردیابی، آزمایش‌های کنترل کیفی، ایجاد واکنش‌های شیمیایی موردنظر و کاهش هزینه تولید در فرآیند تولید، افزایش کیفیت قطعات اتومبیل. به عنوان مثال در صنعت خودروسازی از مواد رادیواکتیو برای کنترل کیفیت ورق استیل استفاده می‌شود.

کاربرد در صنایع غذایی

پرتوافکنی روی مواد غذایی بدون این‌که حالت فیزیکی یا مزه ماده خوراکی را تغییر دهد، می‌تواند آن‌را به طور کامل استریلیزه کند. کشتن حشرات کوچک و یا میکروگانیزم‌ها در مواد غذایی و طولانی‌تر کردن عمر مواد غذایی از دیگر کاربردها در صنایع غذایی است.

منبع: ایسنا