گوی رقابت صنعت آلومینیوم در دست همسایگان جنوبی

گروه صنعت و معدن- در حالی که ایران دهه چهارم تولید آلومینیوم را سپری می‌کند، کشورهای حاشیه خلیج فارس با دو دهه حضور در این صنعت، در حال تبدیل شدن به پایگاه‌های تولید آلومینیوم هستند.

کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس همکاری مشترک با غول‌های آلومینیومی جهان از جمله آلکوآ (آمریکا)، الکان (کانادا) و چالکو را گسترش داده‌اند و تا دو سال دیگر به ظرفیتی بیش از ۷/۳میلیون تنی دست خواهند یافت. در حال حاضر تنها امارات (دوبال) و بحرین (آلبا) به ظرفیتی بیش از ۵/۱میلیون تن دست یافته‌اند. این در شرایطی است که ایران پس از ۳۳سال فعالیت در این حوزه به ظرفیت ۲۳۰هزار تنی رسیده است. اگرچه طرح‌های توسعه صنعت آلومینیوم طی ۲سال اخیر شدت یافته؛ اما فاصله قابل توجهی نسبت به همسایگان جنوبی دارد.

طبق برنامه‌های در دست اجرا، ظرفیت تولید این فلز تا سال ۱۳۹۳ در ایران به یک‌میلیون و ۴۰هزار تن خواهد رسید که حدود نیمی از این رقم قرار است در دو سال آتی محقق شود.

امارات و بحرین در سال ۱۹۹۰ تنها ۳۸۷هزار تن شمش آلومینیوم تولید می‌کردند، اما امروزه از مرز ۵/۱میلیون تن هم عبور کرده‌اند. ایران در آن سال با تنها کارخانه خود (آلومینیوم اراک) ۱۲۴هزار تن شمش تولید می‌کرد.

قطر، بزرگ‌ترین طرح جهان

محمد حسین بصیری معاون معدنی وزیر صنایع و معادن در شماره جدید هفته‌نامه معدن و توسعه گفته است، قطر نیز به زودی به جمع تولیدکنندگان مطرح آلومینیوم می‌پیوندد که در عین حال عنوان بزرگ‌ترین کارخانه جهان را از آن خود خواهد کرد. شرکت نورسک هیدرو نروژ با همکاری قطر در نظر دارد، کارخانه ۵۸۵هزار تنی را آن هم در یک فاز وارد مدار تولید کند. میزان سرمایه‌گذاری در این طرح ۳میلیارد دلار برآورد شده، طوری که برای تولید هر تن بیش از ۵۱۰۰هزار دلار سرمایه‌گذاری می‌شود.

هر چند این کشورها برنامه‌های جهشی را برای توسعه آلومینیوم پیش رو قرار داده‌اند، اما به سبب کمبود گاز، نگرانی‌هایی در

این باره دارند.

به گفته بصیری صنعت آلومینیوم به سبب مصرف بالای انرژی (برق)، به بانک انرژی شهرت یافته است. امروزه در جهان برای تولید هر تن شمش آلومینیوم به طور متوسط ۱/۱۵کیلووات ساعت انرژی برق مصرف می‌شود. این در حالی است که رقم مصرف برق در واحدهای تولید آلومینیوم ایران، ۵/۱۸کیلووات ساعت است. هر چند واحدهای جدید از جمله نوسازی ایرالکو و نیز طرح‌های جدید (هرمزآل، آلومینیوم جنوب و ...) از تکنولوژی بالاتری نسبت به واحدهای فعلی برخوردارند که این امر نوید دهنده کاهش مصرف انرژی خواهد بود.

اما در یک حالت کلی، ایران با داشتن ذخایر عظیم گاز طبیعی و نیز نیروی انسانی، موقعیت ویژه‌ای برای توسعه این صنعت دارد، اما در کورس سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه‌ خارجی نسبت به همسایگان جنوبی خود، جایگاه پایین‌تری دارد.

سرمایه‌گذاری ۱۲میلیارد دلاری امارات

امارات متحده عربی در روزهای اخیر آماری منتشر کرد مبنی بر اینکه در سال گذشته سرمایه‌گذاری ۷/۱۲میلیارد دلاری را برای توسعه طرح‌های تولید این فلز آغاز کرده است. امارات تنها با کارخانه دوبال (آلومینیوم دوبی) سالانه حدود ۸۰۰ هزار تن شمس تولید می‌کند که یکی از بزرگ‌ترین پایگاه‌های خاورمیانه و حتی آسیا به شمار می‌آید.