تقاضای سرمایه‌گذاری صنعتی کاهش یافت

نگین بهکام

در حالی که در سال‌های اخیر صنعت ایران هرگز با کاهش درخواست برای سرمایه‌گذاری‌های جدید مواجه نبوده، در نیمه نخست امسال آمارها از تغییر مسیر این روند خبر می‌دهند. به گزارش دنیای اقتصاد، آمارهای ارائه شده توسط وزارت صنایع و معادن نشان می‌دهند در ۶ماهه نخست امسال، ۲۳هزار و ۹۵۹فقره جواز تاسیس صنعتی صادر شده که نسبت به مدت مشابه پارسال ۶/۱۱درصد کاهش یافته است. برای جوازهای صادر شده، بیش از ۶۷۲هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری و بالغ بر ۷۳۰هزار نفر اشتغال پیش‌بینی شده که به ترتیب ۶/۱۷ و ۵درصد رشد را تجربه می‌کند.

بیشترین تعداد جواز تاسیس صادره به تفکیک گروه صنعت به ترتیب مربوط به صنایع غذایی و آشامیدنی با ۴۵۸۳فقره و تولید سایر محصولات کانی غیرفلزی با ۴۱۰۷فقره بوده است. همچنین بیشترین رقم پیش‌بینی سرمایه‌گذاری با رقم ۶/۱۸۸هزار میلیارد ریال مربوط به تولید فلزات اساسی و بالاترین پیش‌بینی اشتغال با رقم ۶/۱۲۹هزار نفر در گروه صنایع غذایی و آشامیدنی است.

در عین حال نیمه نخست امسال ۳هزار و ۸۴۹فقره پروانه بهره‌برداری با سرمایه ثابت به میزان ۵۹هزار و ۷/۸۶۰میلیارد ریال و اشتغال ۶۸هزار و ۲۵۶نفر صادر شده است، که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، افزایش ۷/۲۷درصدی در تعداد، ۲/۸۵درصدی در میزان سرمایه و ۲۶درصدی در اشتغال مستقیم است. در این میان، بیشترین تعداد با ۹۷۷فقره و بالاترین میزان اشتغال با ۱۴هزار نفر مربوط به تولید سایر محصولات کانی غیرفلزی و بالاترین سرمایه به میزان ۱۱هزار و ۶۰۳میلیارد ریال مربوط به صنایع تولید زغال کک، پالایشگاه‌های نفت و سوخت‌های هسته‌ای بوده است.

از سویی،‌ آمارهای مربوط به عملکرد طرح‌های مصوب از محل حساب ذخیره ارزی نشان می‌دهد، در مدت مورد بررسی،‌ ۱۰۰طرح به میزان ۲/۱۸۷۵میلیون دلار از محل حساب ذخیره ارزی مصوب شده است. بیشترین سهم از تعداد را صنایع شمیایی و سلولزی با ۴۷۳میلیون دلار معادل ۵/۵۷درصد، صنایع غذایی و دارویی با ۵/۳۳۶میلیون دلار معادل ۹/۱۷درصد و کانی غیرفلزی با ۲/۲۵۷میلیون دلار معادل ۷/۱۳درصد به خود اختصاص داده‌اند.

همچنین گروه برق و فلزی با ۳/۴۱میلیون دلار معادل ۲/۲درصد، ریخته‌گری و آهنگری با ۷/۱۲میلیون دلار معادل ۷/۰درصد، صنایع معدنی با ۴/۵۵میلیون دلار معادل ۳درصد، ماشین‌سازی و تجهیزات با ۹/۸۱میلیون دلار معادل ۴/۴درصد، نساجی و چرم با ۳/۱۲میلیون دلار، معادل ۷/۰درصد از حساب ذخیره ارزی سهم برده‌اند. در مقابل صنعت خودرو و نیروی محرکه هیچ سهمی از حساب ذخیره ارزی نداشته است.

کاهش ۱۳درصدی سرمایه‌گذاری مصوب

بنابر آمار موجود، میزان سرمایه‌گذاری مصوب در نیمه نخست امسال تعداد ۳۸طرح و بالغ بر ۸/۷۸۳میلیون دلار بوده است که نسبت به مدت مشابه پارسال ۱۳درصد کاهش نشان می‌دهد. بیشترین میزان سرمایه‌گذاری مصوب مربوط به صنایع تولید مواد و محصولات شیمیایی بوده است و در صنایع تولید ذغال‌کک، پالایشگاه‌های نفت و سوخت‌های هسته‌ای هیچ‌گونه سرمایه‌گذاری در این مدت مصوب نشده است.

از سوی دیگر، مجموع واگذاری سهام شرکت‌های تحت پوشش وزارت صنایع و معادن نیز بالغ بر ۱۶۲۱۸میلیارد ریال برآورد می‌شود که بیش از ۱۳هزار و ۶۴۲میلیارد ریال آن مربوط به واگذاری سهام توسط سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و بالغ بر ۱۵۳میلیارد ریال آن مربوط به واگذاری سهام توسط سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران است.

کاهش تولید در ۱۰ رشته صنعتی

مقادیر تولید مهم‌ترین محصولات منتخب صنعتی و معدنی در مدت مورد بررسی نشان می‌دهد ۱۱ محصول با رشد تولید و ۱۰محصول دیگر با کاهش تولید نسبت به دوره مشابه سال ۱۳۸۵ مواجه بوده‌اند. در بخش محصولات فولادی با ۵میلیون و ۴/۸۱۵هزار تن تولید، ۱۳درصد رشد، در بخش مس کاتد با ۲/۱۰۳هزار تن تولید، ۳/۲درصد رشد، استخراج سنگ مس با ۱۷میلیون و ۵/۵۲۶هزار تن، ۲۸درصد رشد، شمش سرب با ۴۱/۸هزار تن، ۱/۰درصد رشد، سیمان با ۱۹میلیون و ۴/۷۳۷هزار تن، ۶/۱۲درصد رشد، شیشه تخت با ۳/۳۸۳هزار تن، ۱/۱۹درصد رشد همراه بوده است.

همچنین کاشی و چینی بهداشتی با یک‌میلیون و ۳/۱۵۸هزار تن، ۴/۱۲درصد رشد، انواع خودرو سواری با ۳/۵۲۲هزار دستگاه تولید، ۶/۶درصد رشد، لاستیک خودرو با ۳/۱۰۵هزار تن تولید، ۴/۱۰درصد رشد، انواع دارو با ۱۳میلیارد و ۸/۸۱۱میلیون عدد، ۵/۲درصد رشد، روغن موتور و صنعتی با ۸/۳۵۵هزار تن تولید، ۶/۵درصد رشد رو‌به‌رو بوده است.

در مقابل تولید فولاد خام با ۷/۱درصد کاهش به ۴میلیون و ۲/۹۰۰هزار تن تولید سنگ‌آهن با ۷/۲درصد کاهش به ۱۴میلیون و ۶/۴۹۲هزار تن، استخراج ذغال‌سنگ با ۴/۷درصد کاهش به ۸/۹۳۲هزار تن، تولید شمش آلومینیوم با ۵/۱۴درصد کاهش به ۷/۹۲هزار تن و تولید شمش روی با ۷درصد کاهش به ۴/۷۴هزار تن رسیده است.

تولید لوازم خانگی نیز با ۹/۲درصد کاهش معادل یک‌میلیون و ۲/۱۱۶هزار دستگاه، انواع کاغذ با ۲/۴درصد کاهش معادل ۲/۲۳۷هزار تن، تولید پودر شوینده با ۳/۲درصد کاهش معادل ۱/۳۱۱هزار تن، تولید روغن نباتی با ۱/۱درصد کاهش معادل ۷۲۸هزار تن و تولید الیاف مصنوعی با ۳/۱۶درصد کاهش معادل ۲/۲۷هزار تن بوده است.

۵/۷ میلیارد دلار صادرات

در ۶ماه نخست امسال، ارزش صادرات کالاهای صنعتی و معدنی (با احتساب محصولات پتروشیمی و میعانات گازی) بر ۵میلیارد و ۳/۷۱۴میلیون دلار بالغ شده است. این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱/۷درصد رشد را نشان می‌دهد. بیشترین سهم از ارزش صادرات کالاهای صنعتی و معدنی به محصولات معدنی که ارزش صادراتشان بر ۴/۱۷۲۶ میلیون دلار رسیده و ۲//۳۰ از ارزش صادرات صنعتی و معدنی را به خود اختصاص داده است. همچنین فلزات معمولی و مصنوعات آنها با ۵/۹۸۱میلیون دلار صادرات معادل ۲/۱۷درصد، محصولات صنایع شیمیایی یا صنایع وابسته به آن با ۸/۹۲۹میلیون دلار صادرات، ۳/۱۶درصد و مواد پلاستیکی، کائوچو و اشیای ساخته‌شده از این مواد با ۳/۴۵۹میلیون دلار صادرات، ۸درصد از مجموع صادرات صنعتی و معدنی نیمه ابتدایی امسال را به خود اختصاص داده‌اند.