ریخته‌گران اسیر دلالان
صنعت ریخته‌گری کشور نیز که به عنوان یک صنعت بالادستی در حال فعالیت و ایفای نقش در اقتصاد است، جدای از بسیاری دیگر از صنایع کشور نیست که بدون توجه خاصی از سوی متولیان امر به حال خود رها شده است.
گروه صنعت و معدن- صابر دری‌نژاد: با وجود اذعان تمام مسوولان به ضرورت توجه به امر تولید برای توسعه اقتصاد، هنوز فاصله زیادی میان واقعیت‌های موجود (به عنوان ظرفیت‌های بالفعل) و ظرفیت‌های بالقوه صنایع کشور وجود دارد.
صنعت ریخته‌گری کشور نیز که به عنوان یک صنعت بالادستی در حال فعالیت و ایفای نقش در اقتصاد است، جدای از بسیاری دیگر از صنایع کشور نیست که بدون توجه خاصی از سوی متولیان امر به حال خود رها شده است. اینکه امروز این صنعت با چه مشکلاتی دست به گریبان است و چه راهکارهایی برای برون‌رفت از وضع موجود پیش روی فعالان این بخش و دیگر مسوولان است، مضمون سوالات ما از «مهدی اجلالی»، رییس خانه صنعت و معدن استان اصفهان است. وی بر این عقیده است که اگر دولت تولید را محور توسعه اقتصادی خود قرار داده است، بنابراین حمایت از تولید نیز باید به عنوان اهم امور در اولویت قرار گیرد. اما در حال حاضر در کشور ما حمایت از مصرف در حال شکل‌گیری است.
عمده‌ترین چالشی که امروز صنعت ریخته‌گری ایران با آن دست به گریبان است چیست؟
امروز مساله اصلی فعالان بخش ریخته‌گری کشور بالا بودن قیمت تمام‌شده محصولات و نبود امکان فروش قطعات ریخته‌گری تولید داخل به دلایل مختلف است.
این در حالی است که قیمت‌های جهانی به شدت پایین آمده است.
در این شرایط که باید قیمت تمام‌شده تولیدات داخلی نیز کاهش پیدا کند مگر این طور نیست؟
خیر، در ایران شرایط به گونه‌ای دیگر است.
هر زمان که قیمت جهانی اقلام مختلف مصرفی بالا می‌رود، در ایران نیز به تبع افزایش جهانی قیمت‌ها، شاهد رشد قیمتی محصولات (حتی به نسبت بیشتری در قیاس با رشد جهانی) هستیم. در مقابل هر زمان که قیمت‌های جهانی کاهش می‌یابد، در ایران هیچ خبری از کاهش قیمت‌ها نیست. گویی اینکه هیچ اتفاقی در دنیا رخ نداده.
نمونه‌ای هم برای این ادعا دارید؟
بله، به عنوان مثال قیمت جهانی فروآلیاژ‌ها بسیار کاهش یافته است. مثلا در مورد فروکروم و فرومنگنز شاهد افت ۵۰درصدی قیمت‌های جهانی هستیم. یا در مورد برخی دیگر از اقلام قیمت‌های جهانی از ۳/۳ دلار در هر کیلو به حدود یک‌دلار رسیده است.
این در حالی است که فروشندگان داخل از این قیمت‌ها تبعیت نمی‌کنند.
دلیل این قبیل عدم تبعیت‌ها چیست؟
دلیل‌اش ساختار غیرآزاد و غیرراحتی است که در تجارت داخلی وجود دارد.
ما اسیر سیستم دلالی هستیم. اسیر منفعت‌طلبی گروه دلالان هستیم. راهکارهای سوق پیدا کردن به سمت حمایت از تولید و در پی آن بهره‌مند شدن از نتایج آنی (که توسعه اقتصادی است) هم کاملا مشخص است.
ممکن است برخی از این راهکارها را عنوان کنید؟
عمده‌ترین راهکار این است که تعرفه‌های گمرکی، در خدمت تولید باشند. همین امروز تعرفه‌های ورودی فروآلیاژ‌ها به گونه‌ای است که در خدمت تولید نیست.
باید توجه داشت که در بدترین شرایط هم، تعرفه‌های ورودی مواد اولیه باید برابر با تعرفه محصول نهایی باشد. یعنی وقتی تعرفه محصول نهایی که از خارج کشور وارد می‌شود حداکثر ۱۰درصد است، این امکان برای تولیدکنندگان داخلی وجود ندارد که فرو آلیاژی با تعرفه ۳۵درصدی خریداری کند.
در ماده ۳۹ تعرفه‌های گمرکی درج شده است که تعرفه ورودی مواد اولیه نباید بیشتر از تعرفه محصول نهایی باشد، ولی در حال حاضر این مورد رعایت نمی‌شود.
امروزه حدودا ۱۰ تا ۲۰میلیون دلار صادرات بخش ریخته‌گری است که برای افزایش این مقدار نیاز به حمایت وجود دارد. اما امروزه به دلیل عدم حمایت از این بخش هزینه تمام نیروی انسانی ریخته‌گران بالا است.
حقوق و دستمزد کارگران که در ایران بد نیست، در حالی‌که در بسیاری از کشورها میزان حقوق کمتر است. (البته به جز کشور چین) با این حال شما اعتقاد دارید هزینه نیروی انسانی در ایران بالا است؟
بله. این درست است که حقوق و دستمزد کارگران در ایران کم است، اما هزینه تمام شده نیروی انسانی بد نیست میزان تولید بسیار بالاتر از بسیاری از کشورهای اروپایی است. چون آنها سیستم‌های خود را مکانیزه کرده‌اند.
بنابراین از نیروی انسانی کمتری نیز بهره می‌برند. این تنها دلیل افزایش دستمزد آنها است. یعنی اگر آنها هم مثل ما نیاز به استفاده از کارگران زیادی داشته باشند، هرگز قادر نخواهند بود از پس هزینه‌های خود بربیایند. در مقابل اروپایی‌ها، چینی‌ها قرار دارند که مثل ایران تعداد نیروی انسانی آنها زیاد است، اما برخلاف ایران دستمزد کارگران در آنجا بسیار پایین است.
در هر دوی این سیستم‌ها، سهم هزینه نیروی انسانی برای تولید، پایین‌تر از ایران است.
در حال حاضر میزان تولید داخل قطعات ریخته‌گری چه میزان است و چه مقدار از میزان مزبور سالانه به خارج از کشور صادر می‌شود؟
در حال حاضر حدود ۷۰۰هزار تن تولید قطعات ریخته‌گری در ایران وجود دارد، یعنی به ازای هر ایرانی ۱۰ کیلوگرم در سال. البته این صنعت ظرفیت توسعه تا ۱۰ برابر موجود را نیز دارد.
در مورد صادرات نیز همان طور که پیش از این گفتم حدود ۱۰ تا ۲۰میلیون دلار است که میزان مناسبی نیست آن هم به این دلیل است که عملا هیچ‌گونه حمایتی از صادرات در این بخش صورت نمی‌گیرد.
بنابراین در شرایط کنونی این سوال مطرح است که آیا دولت تولید را محور توسعه اقتصادی خود قرار داده است؟
اگر چنین است، باید حمایت از تولید در اولویت امور قرار بگیرد. اما در حال حاضر در کشور ما حمایت از مصرف در حال شکل‌گیری و انجام است.
ارسال نظر