مسعود فزون بال*

وجود طرح جامع انرژی برای مدیریت صحیح انرژی کشور امری ضروری است، زیرا بدون دانستن اطلاعات صحیح و جامع، تصمیم‌گیری‌ها، سلیقه ای و توام با آزمون و خطا خواهد بود و نه تنها هزینه‌های زیادی را بر کل کشور تحمیل می‌کند، بلکه فرصت‌ها نیز از دست می‌روند. در طرح جامع انرژی کشور باید سهم واقعی هر یک از بخش‌های انرژی بر و تنوع حامل‌های انرژی و پتانسیل‌های هر کدام همچنین بهترین گزینه‌ها با توجه به اقلیم مناطق مختلف کشور مشخص شود. خوشبختانه برخی از اطلاعات کلی از جمله میزان، پراکندگی و نوع نفت و گاز موجود و برق تولیدی در مناطق مختلف کشور که مورد نیاز برای تدوین این طرح است موجود است. براساس این اطلاعات اولیه و با توجه به شرایط و برنامه های فعلی و آتی کشورمان، مهم‌ترین سوالاتی است که باید پاسخ آنها در این طرح آورده شود عبارتند از : ۱- میزان مناسب گازی که باید برای استفاده مستقیم تامین گرمایی و مصارف خانگی اختصاص یابد؟ ۲- میزان مناسب گازی که باید برای سوخت نیروگاه‌ها و تامین نیاز گرمایی و خانگی از طریق نیروگاه‌های برق اختصاص یابد؟ ۳- میزان مناسب گازی که باید خوراک واحدهای پتروشیمی‌قرار گیرد؟ ۴- میزان مناسب گازی که باید به چاه‌های نفت تزریق شود؟ ۵- سهم مناسب CNG در نقشه انرژی کشور؟ ۶- میزان مناسب صادرات گاز؟ ۷- میزان مناسب نیروی برق مورد نیاز کشور و نوع نیروگاه‌ها (سیکل ترکیبی، برق آبی، بادی، حرارتی و هسته‌ای) و ظرفیت تولید مناسب هرکدام؟ ۸- بهترین روش تعدیل میزان مصرف و تغییر نوع حامل‌های انرژی مصرفی فعلی در هریک از بخش‌های انرژی بر؟ علاوه بر یافتن پاسخ‌های علمی‌برای سوالات فوق، باید نکات کلیدی زیر نیز در طرح جامع انرژی کشور گنجانده شود.

۱ - کاهش خام فروشی و ایجاد ارزش افزوده و اشتغال‌زایی با توسعه صنایع پایین دست ۲- افزایش ضریب بازیافت از مخازن نفت و گاز با استفاده از روش‌های موثر و فن‌آوری‌های نوین ۳- برداشت حداکثری از منابع گازی مشترک (با تسریع در اجرای طرح‌های پارس جنوبی) ۴- درآمدزایی با استفاده از فرصت‌های سوآپ نفت و گاز و فروش مستقیم در بورس‌های نفت ۵- اکتشاف و توسعه میادین نفت و گاز جدید ۶- افزایش درصد استفاده از انرژی‌های نو در سبد انرژی کشور ۷- فرهنگ‌سازی جامع و پایدار در مصرف بهینه انرژی در سطح ملی ۸- فرهنگ‌سازی جامع و الزام حفظ محیط زیست (استفاده از حامل‌های انرژی سازگارتر با محیط زیست، رعایت قوانین زیست محیطی در اجرای طرح‌ها)

۹ - سرمایه‌گذاری مستمر در بخش‌های مختلف تولید انرژی و...

* کارشناس نفت و انرژی