پوتین: دوره ارزانی به سرآمد

پیام نشست مسکو به بازار جهانی گاز

گروه انرژی- غزاله طایفه: پس از برگزاری مجمع کشورهای صادرکننده گاز در مسکو در روز سه‌شنبه و تعیین «قطر» به عنوان مقر اصلی اوپک گازی، ۱۲ کشور صادرکننده در حالی به دنبال مکانیزم‌ها و ابزارهایی برای تعامل بیشتر و تعدیل رقابت میان یکدیگر هستند، که از یک سو کشورهای مصرف‌کننده نسبت به تشکیل این سازمان و اولتیماتوم روسیه ابراز نگرانی می‌کنند و از سوی دیگر برخی تحلیل‌گران چالش‌های متعددی را بر سر راه تشکیل این سازمان برمی‌شمارند.

به گزارش خبرنگار ما، جمع‌بندی اظهارات شرکت‌کنندگان در جمع کشورهای صادرکننده گاز در مسکو، این پیام را برای صنایع مصرف‌کننده گاز در بازار دارد که با آغاز فعالیت این سازمان، عصر قیمت ارزان گاز پایان می‌یابد.

ولادیمیر پوتین، نخست‌وزیر روسیه در این اجلاس به صراحت گفت: «دوره گاز ارزان قیمت عملا به پایان رسیده است.»

به گزارش شانا به نقل از خبرگزاری ریانووستی از مسکو، وی بیان داشت: «هزینه‌های اکتشاف، تولید و انتقال گاز افزایش یافته و این به معنای افزایش هزینه‌های توسعه این بخش است.»

وی ضمن بیان این مطلب که روسیه ده‌ها میلیارد دلار در بخش انرژی سرمایه گذاری می‌کند، افزود: «بخش گاز بیش از بخش نفت از بحران مالی جهانی آسیب خواهد دید و برای ترمیم آن نیز به زمان بیشتری نیاز خواهد بود.»

پوتین افزود: «قیمت نفت در فاصله اوت تا نوامبر سال ۲۰۰۸ به یک چهارم کاهش یافت؛ این موضوع پیامدهایی منفی برای بازار گاز داشته است، زیرا قیمت گاز بر پایه قیمت نفت تعیین می‌شود.»

با این حال، اظهارات پوتین یک روی سکه اهداف این سازمان را نشان می‌دهد. روی دیگر آن تعریف مکانیزم‌هایی برای تنظیم مناسبات میان اعضا با یکدیگر و بازار مصرف‌کنندگان است.

به گزارش شانا به نقل از خبرگزاری بلومبرگ، وزیر نفت ایران در این باره گفت: «هماهنگی میان کشورهای صادرکننده گاز از رقابت‌های غیرضروری و مضر در بازار جلوگیری می‌کند.

وی ادامه داد:‌حاضران در بازار گاز باید قادر به تنظیم و بازنگری در قیمت گاز در هر زمان که لازم است، باشند.»

دیدگاه وزیر نفت ایران را سایر اعضای شرکت‌کننده در اجلاس تایید می‌کنند.

طبق گزارش خبرگزاری بلومبرگ، «رافائل رامیزر» وزیر انرژی ونزوئلا در حاشیه نشست مسکو تاکید می‌کند: «در‌حال‌حاضر به مکانیسم‌ها و ابزارهایی نیاز است تا تعامل بین کشورهای صادرکننده گاز بیشتر شود و از رقابت منفی بین کشورهای تولیدکننده و صادرکننده گاز جلوگیری شود.» با این حال، فعلا مصرف‌کنندگان گاز نسبت به یک چیز بیم دارند و آن «تعیین قیمت بالای گاز» از سوی تولیدکنندگان است.

به گزارش ریانووستی از مسکو، عبد‌الله بن حمد العطیه، وزیر انرژی قطر هم درباره نگرانی موجود اظهار می‌دارد که قیمت گاز به قیمت نفت بستگی دارد و ما در نظر نداریم فرمولی جدید برای تعیین قیمت گاز تعریف کنیم.

وی افزود: «تبدیل مجمع کشورهای صادرکننده گاز به یک سازمان، به ضرر مصرف‌کننده‌ها نیست، بلکه به عکس، موجب افزایش گفت‌و‌گو میان کشورهای تولیدکننده و مصرف‌کننده گاز می‌شود.»

سرگئی شماتکو، وزیر انرژی روسیه هم ادامه می‌دهد: «ما امروز درباره نیاز به توافق بر سر سطح تولید گاز گفت‌و‌گو نخواهیم کرد؛ دید ما گسترده‌تر از این مساله است.»

افزون بر این، بعد از نشست مسکو، برخی از تحلیل‌گران چالش‌های فراروی تشکیل سازمان صادرکنندگان گاز را اندک و بی‌اهمیت می‌دانند و بر این باورند که قدرت «شبه اوپک» شبیه به «اوپک» نیست. به گزارش ایسنا، برخی تحلیلگران (در مسکو) ابراز نگرانی کرده‌اند که این گروه بتوانند همانند سازمان‌ کشورهای صادرکننده نفت ( اوپک) قیمت گاز را در بازار کنترل کنند، اما مسوولان حاضر در مجمع، در گفت‌و‌گو با رسانه‌ها به شدت تاکید کرده‌اند که هدف جلسه مجمع توافق بر سر منشور عملکرد بوده است و نه ایجاد سازمانی مانند اوپک.

اما در تهران منصور دفتریان، قائم‌مقام رییس هیات‌مدیره انجمن نفت ایران از نظر کارشناسی همزمان با برگزاری این اجلاس به خبرنگار «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «ما چیزی به اسم اوپک گازی نمی‌توانیم داشته باشیم. نفت را هر روز به هر کسی می‌توان فروخت، اما در مورد گاز بحث خط لوله و قراردادهای طویل مدت مطرح است.» وی افزود: «به‌طور مثال فروشنده گاز در یک قرارداد ۲۰ ساله متعهد شده که با فرمول معین مقدار خاص را به مشتری عرضه کند؛ از آنجایی‌که این قرارداد بسته شده، امکان تغییر در آن وجود ندارد.»

دفتریان ادامه داد: «در اوپک نفتی اعضا این امکان را دارند که تولید را کاهش دهند اما در مورد گاز میزان نیاز مشتری را نمی‌توان کم کرد. بنابراین به دلیل ماهیت متفاوت گاز نسبت به نفت مفهومی به نام اوپک گازی وجود ندارد.»

وی افزود: «در مجمع کشورهای صادرکننده گاز، اعضا بیشتر مسائل فنی و سیاست‌های کلی را بررسی می‌کنند و اینکه بدون اطلاع از هم، تصمیمی را اتخاذ نکنند.

در بازار هم این موضوع اتفاق می‌افتد در حالی که رقابت وجود دارد. کشورهای ایران، روسیه، قطر، الجزایر و... که گاز صادر می‌کنند اگر با هم تعامل داشته باشند، فکر خوبی است، ولی این تصور که مجمع کشورهای صادرکننده گاز چیزی شبیه اوپک است، امکان‌پذیر نیست.»

وی در پاسخ به این سوال که آیا مجمع می‌تواند در مورد قیمت‌ها هم موثر باشد؟ گفت: «خیر، چون تمام قراردادهای صادرات گاز فرمول قیمت دارد که این فرمول می‌تواند متکی به نفت و فرآورده‌های نفتی باشد که میزان نوسان آن مشخص است.»

وی در پایان اظهار داشت: «وقتی قیمت نفت از ۱۴۰ دلار به زیر ۴۰دلار سقوط می‌کند، طبیعی است که کشورهای عضو اوپک باید در مورد میزان تولید نفت تصمیم‌گیری کنند، اما در مورد گاز افت قیمت وجود ندارد، چون در یک قرارداد چند ساله هر دو طرف متعهد هستند و به میزان تولید و عرضه گاز بستگی ندارد.»