سناریوهای تامین بودجه واردات بنزین

وزارت نفت بررسی چندین سناریو برای تامین بودجه مورد نیاز واردات بنزین در سال جاری را در دستور کار خود قرار داده است.

به گزارش خبرگزاری مهر، در حالی‌که قیمت بنزین در بازارهای جهانی جهش بی‌سابقه‌ای را تجربه می‌کند، مسوولان وزارت نفت از کمبود بودجه برای واردات بنزین سخن می‌گویند. بر همین اساس، وزارت نفت بررسی چندین سناریو برای تامین بودجه مورد نیاز واردات بنزین در سال جاری را در دستور کار خود قرار داده است.

هر چند هنوز به روشنی مشخص نیست که وزارت نفت چه موضعی را در قبال واردات بنزین در پیش خواهد گرفت اما به نظر می‌رسد تعدیل نرخ بنزین ، کم کردن سهمیه‌ها، تامین اعتبار از منابع داخلی وزارت نفت از گزینه‌های اصلی قابل بررسی باشند. ضمن اینکه دولت نیم نگاهی نیز به چراغ سبز مجلس برای تامین بودجه واردات دارد.

این در حالی است که معاون وزیر نفت در آخرین اظهار نظر خود درباره وضعیت بنزین، مصرف این فرآورده را به خصوص پس از اجرای طرح سهمیه‌بندی بی‌سابقه خواند و اعلام کرد: متوسط مصرف بنزین در اولین ماه سال جاری ۸/۶۹میلیون لیتر در روز بوده است که این رقم با توجه به سهمیه بندی با پیش‌بینی‌های صورت گرفته برای مصرف (۶۲‌میلیون لیتر در روز) فاصله دارد.

محمدرضا نعمت‌زاده، معاون وزیر نفت ادامه این روند را موجب افزایش میزان واردات عنوان و تاکید کرده بود در حال حاضر مصرف بنزین بیش از پیش‌بینی‌ها و برنامه‌ریزی‌ها انجام شده است، و با ادامه روند موجود بودجه واردات بنزین تنها تا شهریور ماه سال جاری کفاف می‌دهد.

اما اظهارات مرد اول شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی درباره اتمام بودجه واردات بنزین تا چهار ماه آینده در حالی صورت می‌گیرد که قیمت این فرآورده در بازارهای جهانی همچنان از پلکان افزایش بالا می‌رود و روز گذشته از مرز ۱۲۶دلار در هر بشکه گذشت و به نظر می‌رسد اعتبار در نظر گرفته شده حتی قبل از زمان اعلام شده به پایان برسد.

در سال جاری حدود ۳/۳میلیارد دلار از سوی مجلس برای واردات بنزین در نظر گرفته شده، این در حالی است که برخی اطلاعات رسیده حکایت از آن دارد که مجلس در بودجه امسال دست دولت و شرکت ملی نفت را برای تامین اعتبار ارز مورد نیاز واردات بنزین از هر محل دیگر به غیر از بودجه بسته است.

از سوی دیگر، در سال گذشته حدود ۲۴میلیارد لیتر بنزین در کشور سوزانده شد که سهم واردات از این میزان حدود ۷میلیارد لیتر بوده است.

امسال نیز به گفته مسوولان در وزارت نفت پیش‌بینی می‌شود روزانه ۱۸ تا ۱۹‌میلیون لیتر بنزین وارد کشور شود که البته رقم دقیق آن با توجه به میزان مصرف در ماه‌های آتی مشخص خواهد شد. این در حالی است که روزانه حدود ۴۴‌میلیون لیتر بنزین نیز از پالایشگاه‌های موجود کشور تولید می‌شود.

در همین حال، بسیاری از کارشناسان معتقدند ایران با سرمایه‌گذاری ۱۷میلیارد دلاری در تاسیس و بهسازی پالایشگاه‌ها می‌تواند در سال ۱۳۹۰ به جمع صادرکنندگان بنزین بپیوندد.

اما در حال حاضر کشور با مصرف فزاینده بنزین و با کمبود قابل توجه تولید داخلی این فرآورده روبه‌رو است که باید از طریق واردات تامین شود. البته در بخش تولید داخل نیز به جز ۲ پالایشگاه اراک و بندر عباس، سایر پالایشگاه‌های کشور عمری در حدود ۳۰ سال یا بیشتر دارند که با توجه به فرسودگی و به روز نشدن فناوری‌های مورد استفاده، عمده محصولات آنها را فرآورده‌های سنگین از جمله نفت کوره تشکیل می‌دهد.

از این رو، در کنار طرح‌های جایگزینی حامل‌های انرژی و بهینه‌سازی مصرف سوخت که با هدف تطبیق الگوی تولید و مصرف انرژی به اجرا در می‌آید، اجرای طرح‌های پالایشگاهی که در کوتاه مدت کشور را به خودکفایی در تولید بنزین و سایر فرآورده‌های سبک برساند، از اولویت‌های وزارت نفت است. برای رفع نیاز روز افزون داخلی به بنزین و پیشگیری از بحرانهای آتی در این زمینه، یکی از اولویت‌ها ایجاد پالایشگاه‌های میعانات گازی است که درصد بنزین و فرآورده‌های سبک حاصل از آن بسیار بیشتر از نفت خام بوده و ارزش افزوده حاصل از پالایش آن به جای صدور میعانات گازی که اکنون صورت می‌گیرد، بسیار بالا است. همچنین اولویت دیگر استفاده از فناوری‌های نوین تبدیل فرآورده‌های سنگین پالایشگاه به فرآورده‌های سبک است.

اجرای این طرح موجب کاهش تولید فرآورده‌های سنگینی می‌شود که از بازار جهانی خوبی برخوردار نبوده و انتقال آنها برای صادرات به مبادی صادراتی نیز هزینه بالایی دارد اما می‌تواند تولید بنزین و سایر فرآورده‌های سبک را افزایش داده و نیاز کشور را تامین کند. اجرای این طرح به حفظ سطح صادرات نفت خام که تاثیر بسزایی در نقش منطقه ای و بین‌المللی ایران دارد نیز منجر می‌شود.

در همین حال، با اجرای طرح ضربتی احداث پالایشگاه میعانات گازی و نیز تبدیل مواد سنگین در پالایشگاه‌های کشور و توسعه برخی از پالایشگاه‌های موجود می‌توان امید داشت طی یک برنامه پنج ساله، مشکلات کمبود بنزین در کشور حل شود که البته اجرای آن منوط به در اختیار داشتن بودجه و اختیارات لازم است.