لبنیات و پودرهای شوینده در چنبره قیمت‌گذاری دستوری

گروه صنعت و معدن - یارانه‌ای کردن کسب‌و‌کار ایرانیان شاید در دهه ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۸ که جنگ و تثبیت انقلاب در کانون توجه و مدیریت کلان اقتصادی و سیاسی جامعه ایرانی بود، مناسب بود، اما در شرایط فعلی اصرار بر این کار هیچ ضرورتی ندارد. در حالی که دولت‌های آقایان هاشمی رفسنجانی و خاتمی، با درک درست از گرفتاری‌هایی که پیوند زدن یارانه با تولید صنعتی ایجاد می‌کند، حرکت به سوی گسست این دو مقوله را آغاز و تا اندازه‌ای کامیاب شده بودند، دولت آقای احمدی‌نژاد کار را از صفر آغاز کرده است.

در حال حاضر صنعت لبنیات و صنعت پودر شوینده به عنوان دو رشته مهم صنعتی گرفتار این موضوع شده و از حرکت باز ایستاده‌اند. اصرار عجیب دولت در تثبیت قیمت فرآورده‌های لبنی و پودر شوینده و قیمت‌گذاری دستوری که معلوم نیست بر پایه کدام منطق اقتصادی انجام می‌شود، در هفته‌های گذشته مدیران واحدهای تولیدکننده پودر شوینده راوادار کرد تا خواستار رهایی از این وضعیت شوند. مرکز پژوهش‌های مجلس نیز با استناد به آمارها و ارقام این صنعت خواستار حذف یارانه از این صنعت شد.

به گزارش دفتر اطلاع رسانی مرکز پژوهش‌ها، دفتر مطالعات زیربنایی این مرکز با استناد به گزارش مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۲ که بر اساس آن سهم پودرهای لباسشویی در سبد هزینه خانوار شهری و روستایی، به ترتیب ۶/۸ در ۱۰۰۰۰ و ۵ در ۱۰۰۰۰ اعلام شده است ، پیش‌بینی کرد که آزادسازی قیمت پودر، تاثیر چندانی در سبد هزینه خانوارهای ایرانی نخواهد داشت و با این وصف برای کاستن از تاثیر روانی ناشی از افزایش قیمت پودرها، اطلاع رسانی و فعالیت‌های تبلیغاتی هوشمندانه و صادقانه‌ای از جانب شرکت‌ها و مدیریت و نظارت از جانب سازمان‌های ذی‌ربط ضرورت دارد.

مرکز پژوهش‌ها در ادامه یارانه پرداخت شده به شرکت‌های تولیدکننده پودرهای شوینده در سال ۱۳۸۶ را معادل۱۵۳۳‌میلیارد ریال برآورد کرده و افزود: بدین‌سان سرانه یارانه تخصیصی برای هر ایرانی بابت پودرهای شوینده برابر با ۲۱‌هزار و ۹۰۰ ریال در سال و ۱۸۲۵ ریال در ماه بوده است.

در بخش دیگری از این اظهارنظر کارشناسی مصرف سرانه پودرهای شوینده دستی در کشور ۳/۴ کیلوگرم و پودرهای شوینده ماشینی ۴/۱ کیلوگرم در سال ذکر شده و آمده است: در بعضی از استان‌های مرزی کشور سرانه توزیع پودر بالاست که این امر بیانگر قاچاق پودرهای یارانه‌ای از مبادی مرزی کشور بوده و این در حالی است که قیمت پودر یارانه‌ای داخلی به طور میانگین در هر تن ۵۰۰‌هزار تومان کمتر از خارج است.

مرکز پژوهش‌ها سپس پیشنهادهای خود را در این زمینه در قالب دو سناریوی ادامه روند فعلی از طریق تثبیت قیمت و تخصیص یارانه‌ها و تغییر وضع موجود و آزادسازی پودر از قیمت گذاری ارائه داده و تاکید کرد که حذف یارانه و قیمت‌گذاری رقابتی برای این محصول علاوه بر مزیت‌های فراوان برای اقتصاد و صنعت کشور، مشکلات نقدینگی مصنوعی ایجاد شده را ‌حل و فصل خواهد کرد و به همین دلیل هرگونه تعلل و تاخیر در این فرآیند علاوه بر تحمیل بار مالی به دولت، ضربات جبران‌ناپذیری به صنعت پودر وارد خواهد ساخت.

تعطیلی کارخانه‌های لبنی

علی احسانی ظعفری، مدیرعامل اتحادیه‌های لبنی نیز گفته است: صنایع لبنی کشور در صورت حل نشدن مشکلاتشان تا پایان ماه جاری، مجبور به تعطیلی ناخواسته خواهند شد.

در دو روز گذشته گردهمایی واحدهای لبنی سراسر کشور با حضور بیش از ۱۰۰ کارخانه در اعتراض به برخی تصمیم‌ها برگزار شد.

وی به ایسنا توضیح داد: صاحبان صنایع در این گردهمایی به مشکلاتی همچون پرداخت نشدن ضرر و زیان واحدهای لبنی در سال گذشته، تثبیت اجباری قیمت‌ها از سال ۱۳۸۴ و مشخص نشدن قیمت مواد لبنی در سال جاری اعتراض کردند.

صاحبان صنایع لبنی در این گردهمایی در قطعنامه‌ای خواستند که تا پایان ماه اردیبهشت، سه موضوع پرداخت مابه‌التفاوت قیمت سال گذشته به رقم کارشناسی، مشخص شدن قیمت لبنیات و شیر خام در سال جاری و رها شدن محصولات لبنی از شمول قیمت‌گذاری بررسی و حل شود؛ در غیر این صورت کارخانه‌داران مجبور به تعطیلی ناخواسته خواهند بود.

برای حضور در این گردهمایی و حل مشکلات این صنعت، صاحبان صنایع لبنی از دورترین نقاط کشور آمده بودند، اما در نهایت مشخص نشد چه نهادی مسوول تصمیم‌گیری در این خصوص است.

وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و بازرگانی به عنوان دو نهاد مرتبط با این صنعت در گفت‌وگو با صاحبان صنایع لبنی اعلام کرده‌اند که وضعیت فعلی خواست آنها نیست؛ در این صورت چه نهادی مسوول تصمیمات گرفته شده در خصوص صنعت لبنیات است؟

ظعفری با بیان این که واحدهای لبنی توان خرید شیرخام به قیمت مصوب کیلویی ۲۹۰تومان را ندارند، افزود: ضمن آن که هیچ دامداری نیز قادر به تولید شیرخام به قیمت کمتر از ۴۰۰تومان نیست.

وی خاطرنشان کرد: صنایع لبنی تا کنون با استفاده از تسهیلات بسیار بالای دریافتی از بانک‌ها به فعالیت ادامه داده‌اند، اما بعد از این توان ادامه این وضعیت را ندارند.

به گفته او درصورت ادامه این وضعیت همه کارخانه‌ها به ورشکستگی کشیده شده و صنعت لبنی داخلی نیز از بین خواهد رفت که راه‌اندازی مجدد آن نیز هزینه سنگین را به دنبال دارد. در این وضعیت زمزمه‌هایی نیز از صفر شدن تعرفه واردات محصولات لبنی به گوش می‌رسد که این کار تیر خلاص به تولید داخل خواهد بود.

شاید هدف برخی آن است که کشور دوباره به وضعیت قبل از سال ۱۳۷۴ بازگشته و مجبور به واردات محصولات لبنی شویم.