زمانی برای رهایی از وابستگی

یکی از بنادر دبی

گروه صنعت و معدن - شایان مصری: در پی اقدام بانک‌های مرکزی امارات متحده عربی و قطر در زمینه محدودیت گشایش اعتبار برای واردات کالا به ایران، فعالان عرصه تولید و صنعت کشورمان دیدگاه‌های خود را در این خصوص مطرح و بر یافتن بازارهای جایگزین برای این کشورها تاکید کردند. این تصمیم اماراتی‌ها و قطری‌ها در حالی به وقوع پیوسته که کشور‌های حاشیه خلیج فارس یکی از عمده راه‌های عبور از محدودیت‌های بین‌المللی محسوب می‌شدند و تجار ایرانی با واسطه گری این کشور‌ها می‌توانستند کالا‌های مورد نیاز خود را تامین کنند. به گفته برخی کارشناسان، یافتن کشور جایگزین یکی از راه‌های عبور از این محدودیت است که این امر باید هر چه سریع‌تر در دستور کار مسوولان اقتصادی کشور قرار گیرد؛ اگر چه اظهارات برخی مدیران دولتی و بخش خصوصی حاکی از آن است که انتخاب کشور جایگزین برای مبادلات تجاری از سوی تجار و تولید‌کنندگان آغاز شده به همین دلیل اقدام اخیر امارات و قطر نمی‌تواند چندان مشکل‌ساز شود.

مسعود دانشمند، رییس شورای بازرگانی ایران و امارات در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، این رفتار اماراتی‌ها را محکوم می‌کند و در عین حال خاطرنشان می‌سازد که مسیرهای جایگزین اندیشیده شده و تنها راه برای صادرات تجار کمی سخت می‌شود.

به گفته رییس شورای بازرگانی ایران و امارات، به دستور بانک مرکزی امارات و قطر، بانک‌های این کشور‌ها به نفع ایران نمی‌توانند اعتبار‌های اسنادی باز کنند که این موضوع برای تجار ایرانی مهم است زیرا روند واردات را پیچیده می‌کند.

دانشمند ادامه داد: جایگزین برای کشور امارات زیاد است، اما به این دلیل تجار امارات را انتخاب کرده‌اند که مزیت‌های ترانزیتی بیشتری نسبت به دیگر کشورهای همسایه دارد.

اگرچه رییس شورای بازرگانی ایران و امارات معتقد است که محدودیت‌های اعمال شده از سوی کشورهای عربی چندان تاثیر گذار نخواهد بود، اما سعید لیلاز، کارشناس اقتصادی معتقد است که در حال حاضر سه کشور چین، امارات و آلمان بیشترین مبادلات تجاری با کشور را دارند که در میان این سه کشور ارتباط اقتصادی با امارات بیش از سایر کشورها است؛ بنابراین کاهش یا قطع ارتباط تجاری با امارات، بازرگانان را دچار برخی مشکلات می‌کند.

لیلاز در ادامه می‌گوید: در حال حاضر حلقه تجارت تنگ‌تر شده، اما با وجود اینکه امارات از کشورهای اصلی در مناسبات اقتصادی کشور محسوب می‌شود با این حال کنترل مشکلات به وجود آمده امکان پذیر است و در این خصوص نیز یافتن کشور جایگزین از سوی تجار و تولید‌کنندگان آغاز شده است. تاثیر محدودیت به وجود آمده بر قیمت کالای وارداتی یکی از مواردی است که لیلاز به آن اشاره کرده و در این خصوص می‌گوید: عمده کالای وارداتی از امارات در رده کالای واسطه‌ای بوده و شامل کالای استراتژیک نمی‌شود که این امر موجب می‌شود تنها شاهد افزایش قیمت کالای وارداتی باشیم و به لحاظ استراتژیک با مشکل مواجه نشویم.

وی گفت: در صورتی که واردات از سوی کشورهای آلمان، فرانسه، ایتالیا و چین قطع شود، قطع ارتباط با امارات نیز مشکل‌ساز خواهد شد.

محسن رزمخواه، عضو هیات‌مدیره انجمن سازندگان‎ ‎قطعات نیز در این خصوص می‌گوید: قطع ارتباط با صنعت و تکنولوژی جهان مشکل‌ساز خواهد شد، هر چند در سال‌های اخیر رابطه کمی با دنیای صنعت جهانی داشته‌ایم، اما با وضع تحریم‌های فعلی علیه ایران این ارتباط کمتر از قبل می‌شود که باید راهکارهای عبور از این چالش در نظر گرفته شود.

رزمخواه در پاسخ به این سوال که کدام کشور می‌تواند جایگزین امارات و قطر شود نیز گفت: تجربه نشان داده است که بسیاری از کشور‌ها در این مواقع به ایران کمک می‌کردند، اما کالا‌ها را با قیمت‌هایی بالا‌تر و کیفیت‌های معمولی به ما می‌فروختند که این امر مشکلاتی را به وجود می‌آورد. وی با بیان اینکه جهان امروز جهانی ۱۰ قطبی است نه جهان تک قطبی، ادامه داد: اما بعضی از قطب‌ها که به ما کمک می‌کنند صاحب تکنولوژی نیستند و کالا‌های کم‌کیفیت خود را با قیمت‌هایی بالا می‌فروشند.

عضو هیات‌مدیره انجمن سازندگان قطعات تصریح کرد: مشکلات در تامین قطعات پیشرفته، خودروسازی‌های کشور را آسیب‌پذیر می‌کند. این موضوع که باعث رجعت به گذشته می‌شود، قطعاتی همچون ترمز‌های ABS و حتی ایربگ‌ها را نیز دیگر نمی‌توانیم در خودروسازی‌های خود ببینیم. حتی اگر بخواهیم از دیگر کشور‌ها این کالا‌ها را وارد کنیم احتمال اینکه کیفیت آنها پایین باشد، بسیار است که این موضوع ضریب امنیت و استاندارد داخلی را پایین می‌آورد.

این در حالی است که ساسان قربانی، دبیر انجمن قطعه سازان معتقد است که قطع رابطه با امارات و قطر «خوب و مسرت بخش» بوده است.

وی با اشاره به اینکه تحریم‌ها از سوی این کشور‌ها و ضربه‌هایی که به صنعت کشور وارد می‌شود اثرات مدیریت اشتباه در گذشته است، اضافه کرد: ما در گذشته خود را وابسته به این کشور‌ها ساختیم و آنها از این روش به ما فشار می‌آورند.

قربانی اظهار کرد: با وجود اینکه ما با مشکلات زیادی رو به رو خواهیم شد، اما این موضوع را به فال نیک می‌گیریم تا به خود کفایی کامل برسیم و از وابستگی به این کشور‌ها رها شویم.