شهربازی‌های ناایمن زیر تیغ بازرسی

گروه صنعت و معدن - ناایمن بودن شهربازی‌ها از یک سو و افزایش تعداد تلفات جانی از سوی دیگر طی یک دهه گذشته موجب شد تا از حدود یک ماه پیش تمام شهربازی‌های فعال در سراسر کشور درگیر طرح «بازرسی» شوند.

ﻣﻌﺎون ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﺟﺮای اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻮﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان با اعلام این که اکثر شهربازی‌های در حال فعالیت را فاقد ایمنی می‌داند، اظهار امیدواری می‌کند که فعالیت شهربازی‌های فاقد استاندارد تا پایان سال‌جاری متوقف شود. ناایمن بودن وسایل شهربازی طی سال‌های گذشته موجب شده تا شهربازی‌ها که یکی از مکان‌های تفریحی به شمار می‌آیند به مکانی برای بروز فاجعه تبدیل شوند؛ به طوری که در سال‌های گذشته نمونه‌های متعددی از بروز حوادث ناگوار در شهربازی‌های سراسر کشور گزارش شده است که در این خصوص می‌توان به حوادث شهربازی دوگنبدان، پیرانشهر، پارک شهر تهران، پارک شاهد سردار جنگل تهران، پارک پلیس تهران و اخیرا نیز شهربازی شاهد قم اشاره کرد. براساس آمار از سال ۸۲ تا کنون ادوات و وسایل ناایمن شهربازی‌ها جان ۵۰ تا ۶۰ تن از کودکان و هموطنان را گرفته است. ضریب پایین ایمنی وسایل تفریحی و عدم نکات ایمنی در طراحی، ساخت نصب و بهره‌برداری از وسایل تفریحی و نبود استانداردهای لازم در خصوص ایمن سازی وسایل تفریحی و شهربازی‌ها موجب شد تا از سال ۸۰ تدوین استانداردهای لازم برای ساخت، نصب و بهره برداری در دستور کار موسسه استاندارد و طراحی صنعتی قرار گیرد؛ اما عدم آشنایی با سیستم‌های مذکور از یک سو و قدیمی بودن دستگاه‌های تفریحی از سوی دیگر تدوین آیین‌نامه مذکور را با چالش مواجه کرد و موجب شد تا تدوین آیین‌نامه مذکور هفت سال زمان ببرد. حال سه سال پس از تدوین آیین‌نامه مذکور بازرسی از دستگاه‌های موجود در کشور آغاز شده که این امر بیانگر آن است که از زمان آغاز تدوین تا زمان اجرای این استاندارد یک دهه زمان برده است.

شهربازی‌ها ایمن می‌شوند

به گفته ﺑﻬﺎدر ﮐﺎﻇﻤﯽ، ﻣﻌﺎون ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﺟﺮای اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻮﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان، ناایمن بودن بخش اعظمی از شهربازی‌های در حال فعالیت در کشور موجب شد تا بازرسی شهربازی‌ها در سراسر کشور در اولویت کاری قرار گیرد. وی در پاسخ به این پرسش که پس از دوره مذکور بازرسی شهربازی‌ها چگونه صورت خواهد گرفت نیز اظهار کرد: پس از آن به صورت دوره‌ای شهربازی‌ها ارزیابی خواهند شد تا بتوان به این طریق ادواتی را که به مرور با مشکل مواجه شده‌اند را از رده خارج کرد.

مصطفی کاوسی سیسی، مدیر بازرسی تجهیزات صنعتی و مواد شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران نیز ضمن تایید ناایمن بودن اکثر وسایل شهربازی موجود در کشور از بازبینی این دستگاه‌ها در سراسر کشور خبر می‌دهد و در این خصوص می‌گوید: از سال ۸۰ تدوین استاندارد در دستور کار قرار گرفت و از سال ۸۶ نیز کد ملی برای این نوع از ادوات و دستگاه‌ها در کشور تعریف و از ابتدای سال ۸۷ نیز وسایل شهربازی در ردیف استانداردهای اجباری قرار گرفتند. به گفته کاوسی، استاندارد اجباری مذکور از کشور استرالیا الگوبرداری شده که شامل طراحی، توزیع، واردات، ساخت و بهره برداری این ادوات می‌شود. ﻣﻌﺎون ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﺟﺮای اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻮﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان در پاسخ به این پرسش که شهربازی‌ها چگونه ارزیابی خواهند شد نیز اظهار کرد: در بازرسی‌ها وسایل شهربازی به دو دسته عدم انطباق عمومی و تخصصی دسته‌‌بندی می‌شوند. از آنجا که اسناد و مدارک در گروه عمومی قرار دارد به مالک فرصت تکمیل مدارک داده می‌شود، اما در خصوص عدم انطباق تخصصی به دلیل اینکه این بخش شامل مسائل فنی و ایمنی می‌شود هیچ فرصتی داده نمی‌شود و بلافاصله دستگاه ناایمن پلمب خواهد شد.

کاظمی در ادامه با اشاره به اینکه ابلاغیه بازرسی به تمام شهرستان‌ها ابلاغ شده است نیز گفت: از آنجا که در فصل سرما استفاده از این وسایل کاهش می‌یابد، فرصت برای بازرسی نیز به وجود خواهد آمد؛ به همین منظور ابلاغیه بازرسی به تمام استان‌ها ارسال شده است.این مقام مسوول در موسسه استاندارد در پاسخ به این پرسش که آیا تاکنون دستگاه یا شهربازی پلمب شده است نیز عنوان کرد: تاکنون چند مورد در تهران و برخی شهرستان‌ها پلمب شده‌اند که در صورت مشاهده عدم انطباق روند پلمب ادامه خواهد داشت.کاوسی نیز در این خصوص می‌گوید: تاکنون ۳ هزار دستگاه وسیله بازی مستقر در شهربازی‌های در سراسر کشور ارزیابی شده‌اند که از این تعداد ۱۰ شهربازی در سراسر کشور موفق به دریافت مجوز بهره‌برداری مشروط با زمان محدود شده‌اند.

چین در صدر واردات

کپی کاری بدون در نظر گرفتن استانداردها را می‌توان یکی از عمده مشکلات تولید وسایل شهربازی در کشور دانست؛ به طوری که در حال حاضر در حدود ۴۰ درصد از وسایل شهربازی در کشور به صورت غیر اصولی و فنی تولید می‌شوند و ۵۰ درصد از وسایل نیز از چین وارد کشور می‌شوند که عدم ارائه اسناد و مدارک این وسایل در گمرک موجب شده تا از یک سو ورود این گونه وسایل در برخی موارد با مشکل مواجه شود و از سوی دیگر موجب شده تا بخش اعظمی از وسایل شهربازی به صورت غیر ایمن مورد استفاده قرار گیرند.

کاظمی در پاسخ به این پرسش که آیا امکان بازرسی وسایل بازی پیش از نصب و راه‌اندازی وجود دارد نیز می‌گوید: بخش اعظمی از این وسایل به صورت زیرزمینی در کشور تولید می‌شوند؛ به همین دلیل نظارتی بر تولید آنها صورت نمی‌گیرد. از سوی دیگر برخی وسایل به صورت نصبی مورد استفاده قرار می‌گیرد که این امر موجب می‌شود تا امکان بازرسی پیش از نصب به وجود نیاید.

مدیر بازرسی تجهیزات صنعتی و مواد شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران نیز در این خصوص می‌گوید: سازمان یا ارگانی مسوول صدور مجوز برای ساخت وسایل شهربازی نیست؛ به همین دلیل شرکت‌های مذکور به صورت زیرزمینی فعالیت می‌کنند که در این خصوص باید وزارت صنعت، معدن و تجارت وارد عمل شود و پس از بازرسی فنی شرکت‌های سازنده مجوز تولید را برای آنها صادر کند.