گروه انرژی - از زمانی که قطعنامه‌های سازمان ملل متحد یکی پس از دیگری علیه ایران وضع شد، «تهران» تصمیم گرفت به غرب بگوید که تحریم‌های بین‌المللی تاثیری بر اجرای پروژه‌های نفت و گازی کشور نداشته و از این پس نیز تاثیری نخواهد داشت. به گزارش خبرنگار ما، در شرایطی که مسوولان نفت معتقدند که افزایش تحریم‌ها باعث به‌کارگیری توان داخلی در اجرای پروژه‌ها شده است، آمارهای بین‌المللی هم نشان می‌دهد که تعداد شرکت‌های خارجی فعال در بخش نفت و گاز ایران از ۴۳ شرکت به ۱۶ شرکت کاهش یافته و این شرکت‌ها بیشتر از کشورهایی نظیر چین، بلاروس، ونزوئلا، کره جنوبی و آفریقای جنوبی هستند.

بررسی وضعیت قراردادهای سال‌های اخیر در حوزه نفت و گاز کشور نشان می‌دهد که بیش از همه «چین» در غیاب شرکت‌های اروپایی حضور خود را در ایران بسیار پررنگ کرده است، اما این حضور یا در سطح توافق تثبیت شده و اگر هم به امضای قرارداد رسیده، توسعه آن بلاتکلیف مانده است.

موضوعی که در ماه‌های اخیر مسوولان نفت با دادن اولتیماتوم به شرکت‌های چینی خواستار تسریع یا تعیین تکلیف پروژه‌های واگذار شده به این شرکت‌ها شده‌اند. اما در کنار وقت کشی و تعلل برخی از شرکت‌های خارجی در پروژه‌های نفت و گازی، مهم‌ترین مشکلی که فعالان صنعت نفت از تاثیر محدودیت‌های بین‌المللی در اجرای پروژه‌ها از آن یاد می‌کنند، واردات قطعات حساس صنعت نفت به کشور است. معضلی که باعث شده راه برای شرکت‌های واسطه‌ای به صنعت نفت کشور باز شود.

نمونه بارز آن را در طرح تزریق گاز به میدان «آغاجاری» می‌توان دید. طرح تزریق گاز میدان «آغاجاری» در حالی با ۷ردیف تزریق گاز در خرداد ماه سال ۸۸ به طور رسمی به بهره‌برداری رسید که هم‌اکنون با گذشت بیش از دو سال از آن زمان، ۴ ردیف کمپرسور آن آماده به کار است. مدیرعامل شرکت نفت خیز جنوب در رابطه با مشکلات این پروژه می‌گوید: «همه تاسیسات ما تولیدات کشورهای اروپایی و آمریکایی هستند و با توجه به اینکه تامین قطعات آنها با مشکلاتی مواجه است، ممکن است در کارکرد آنها در طول زمان مشکلاتی ایجاد شود.» «هرمز قلاوند» با بیان اینکه در این پروژه به دلیل مشکلات و آسیب‌های زمان راه‌اندازی و حین استفاده بعضی تجهیزات تزریق گاز مشکلاتی داشته‌ایم، می‌افزاید: «در حال حاضر از ۷ردیف تجهیزات تزریق گاز در «آغاجاری» ۴ ردیف کمپرسور آماده به کار است.»

وی با اشاره به استفاده از یک قطعه خاص در تجهیزات این پروژه افزود: «طرح فیلتر گاز طبیعی و تزریق آن به مخازن نفتی یک فرآیند پیچیده است و نیاز به تجهیزات خاص دارد؛ بنابراین در تلاشیم که امکان ساخت این فیلتر را در داخل فراهم کنیم.»

از سوی دیگر، تاسیسات نفت میدان «مارون» نیز از دیگر پروژه‌هایی است که به دلیل قدیمی بودن تجهیزات و نبود امکان برای تعویض قطعات حساس، توربین‌های آن در روزهای هفته چندبار از فعالیت خارج شده و به اصطلاح شات داون (Shut down) می‌شود.

یک منبع مطلع در مورد تجهیزات این منطقه این طور توضیح می‌دهد: «توربین‌های به‌کار رفته در تجهیزات مارون تولید کشور انگلیس و کمپرسورهای آن آمریکایی است، اما با توجه به محدودیت‌های بین‌المللی امکان تعویض این تجهیزات وجود ندارد.» وی همچنین در مورد خرید تجهیزات لازم برای تاسیسات این پروژه به خبرنگار ما می‌گوید: «قطعه‌ای که زمانی ۵دلار از کشورهای اروپایی و آمریکایی وارد می‌شد، به دلیل افزایش محدودیت‌های بین‌المللی با قیمت ۱۰۰ دلار از کشورهای عربی و شرکت‌های واسطه‌ای تهیه می‌شود.» به گفته وی، قطعات عادی این تاسیسات از سوی متخصصان داخلی شبیه سازی و تعویض می‌شود، اما قطعات اصلی آن را نمی توان تعویض یا جابه‌جا کرد. پروژه‌های نفت و گازی کشور در حالی برای تامین قطعات و تجهیزات نفتی با مشکلاتی روبه‌رو هستند که مقامات نفتی کشور اعلام می‌کنند که در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد تجهیزات صنعت نفت در کشور بومی شده است. در این وضعیت به نظر می‌رسد که سازندگان داخلی باید به سمت ساخت قطعات حساس و کلیدی در این صنعت حرکت کنند.