محسن ایلچی

وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت از این هفته وارد فصل کاری تازه‌ای می‌شود. به این تعبیر که بعد از مشخص شدن وزیر جدید، وزارتخانه وارد فاز عملیاتی ادغام خواهد شد. اولین فاز عملیاتی آن، تغییر و انتخاب مدیران جدید است. انتخاب معاون و مدیران کل از میان ده‌ها معاون و ده‌ها مدیرکل موجود در وزارتخانه‌های سابق کار ساده‌ای نیست. چیزی است بین ماندن و رفتن شماری از مسند مدیریت. اولین فاز عملیاتی ادغام (انتخاب معاونین و مدیران) به نوعی آثار وسیعی در وزارتخانه و سازمان‌های تابعه دارد. در واقع، در این مقطع از منحنی عملیاتی وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت نشان خواهد داد که این وزارتخانه مدیران صنعتی خواهد داشت یا بازرگانی؟ مفهوم ادغام «صنعت در تجارت» یا «تجارت در صنعت» چیست؟ اساسا مفهوم و کاربرد «در» که البته وزیر صنعت، معدن و تجارت اعتقادی به آن ندارد، چگونه در روند اجرا و شکل‌گیری معنا پیدا می‌کند؟

برای گام اول «ادغام» (انتخاب معاونین و مدیران) سناریوهای مختلف وجود دارد:سناریوی اول: احتمالا «مهدی غضنفری» وزیر جدید، تعدادی از مدیران وزارتخانه سابق صنایع و معادن را تغییر خواهد داد و مدیران وزارت بازرگانی سابق را جایگزین آنها خواهد کرد. سناریوی دوم: باتوجه به اینکه «مهدی غضنفری» در وزارت سابق صنایع و معادن نشسته است (یعنی به صورت فیزیکی وزارت بازرگانی در وزارت صنایع ادغام شده است)، سعی دارد که چه به دلیل حضور در وزارتخانه و چه در برنامه‌ریزی، توجه ویژه‌ای به تولید و صنعت از خود نشان دهد؛ چرا که مسیرها و رویه‌کاری صنعتی با بازرگانی متفاوت است. سناریوی سوم: وزیر صنعت، معدن و تجارت مدیران اجرایی را از وزارت سابق صنایع و معادن انتخاب خواهد کرد و مدیران حوزه راهبردی و برنامه‌ریزی را از وزارتخانه سابق بازرگانی. چراکه وزارت بازرگانی در حوزه پژوهش کاربردی و بینادی، بیش از وزارت صنایع عملکرد مفید داشته است. سناریوی چهارم: تغییرهای زیاد یا اتوبوسی صورت نخواهد گرفت و تغییرات در بستر زمان و با توجه به کارآیی و شایستگی افراد صورت خواهد گرفت. برخی چهره‌ها جدید خواهندبود.سناریوی پنجم: شماری از معاونین و مدیران از قبل توصیه شده‌اند، دامنه انتخاب برای وزیر محدود است؛ اما برای حساسیت‌زایی هم که شده است، آنها یکی پس از دیگری متناسب با موقعیت و فضای سیاسی و رسانه‌ای معرفی خواهند شد. سناریوی ششم: مجاری لابی سهم زیادی در انتخاب افراد دارد. به این ترتیب که تا مدیران شرکت‌ها و سازمان‌های تخصصی که از آزادی عمل و منابع مالی بیشتری برخوردار هستند، انتخاب نشوند، انتخاب معاونان چندان اهمیت ندارد. واقعیت این است که در سبک و سیاق مدیریت ایرانی (چه بخش دولتی و چه بخش خصوصی)، وجود مدیر در سازمان‌های به معنی و مفهوم «صاحبکار» دارد. انتخاب و معرفی مدیر (البته توانمند و شایسته) یعنی شروع فعالیت یک سازمان دولتی. یعنی پایان تعلیق. یعنی خروج از معطلی و... از چه زمان چیرگی حاشیه‌ها بر متن صنعتی پایان می‌یابد؟