همزمان با دغدغه اشتغالزایی مطرح می‌شود
نگرانی از افزایش ظرفیت خالی صنایع
گروه صنعت و معدن- وزیر صنعت، معدن و تجارت می‌گوید: «ظرفیت خالی بسیاری داریم.»، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس عنوان می‌کند: «۵۰ درصد ظرفیت واحدهای صنعتی خصوصی کشور غیرفعال است.» و دبیر کل کنفدراسیون صنعت ایران می‌گوید: «ظرفیت‌های خالی تولید بر جریان توزیع تاثیر می‌گذارد.» سرانجام واقعیت «ظرفیت‌های خالی صنعت و معدن» به گفتمان میان مسوولان دولتی، مجلسی‌ها و فعالان بخش خصوصی راه یافت و سرانجام صدای کارشناسان به گوش سیاست‌سازان رسید.
وزیر وزارتخانه جدیدالتاسیس صنعت، معدن و تجارت در هفته‌های اخیر از خالی بودن ظرفیت صنایع خبر می‌دهد. «فارس» چند روز قبل به نقل از «مهدی غضنفری» اعلام کرد که «اگر وضعیت کنونی ادامه پیدا کند، برخی واحدهای تولیدی ۲۵ یا ۳۰ درصد ظرفیت خالی خواهند داشت.» وی همچنین در نخستین اظهار نظر خود به عنوان وزیر وزارتخانه جدید بیان کرد: «در حال حاضر ظرفیت‌های خالی بسیاری داریم.» این در حالی است که وی در برنامه‌های ۲۰ گانه صنعتی خود نیز به شناسایی ظرفیت‌ها و به‌کارگیری ظرفیت‌های بلا استفاده اشاره داشته است.
اما حالا فقط دولتی‌ها نیستند که به این دغدغه صنعتگران واکنش نشان داده‌اند. یکی از اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس می‌گوید: «طبق برخی آمارها، نزدیک به ۵۰ درصد ظرفیت واحدهای صنعتی خصوصی کشور غیرفعال است.»
«شهریار طاهرپور» در گفت‌وگو با «ایسنا»، با بیان اینکه شرایط واحدهای صنعتی دولتی به دلیل حمایت‌های دولت بهتر از بخش خصوصی است، خاطرنشان کرد: «با شرایط کنونی در مجموع بین ۲۵ تا ۳۰ درصد ظرفیت واحدهای صنعتی کشور غیرفعال است.»
۵۰ هزار میلیارد تومان ظرفیت خالی
وی ادامه داد: «با توجه به سرمایه‌گذاری حدود ۱۶۰ هزار میلیارد تومانی صورت گرفته در صنایع کشور حدود۵۰ هزار میلیارد تومان از سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته بدون استفاده مانده است.»
وی افزود: «این در حالی است که با توجه به هزینه حدود ۵۰ میلیون تومانی لازم برای ایجاد هر شغل، با فعال شدن ۳۰ درصد ظرفیت غیرفعال صنایع کشور بیکاری به شدت کاهش خواهد یافت.»
به گزارش خبرنگار ما، مبلغ سرمایه‌گذاری بدون استفاده در بخش صنعت تقریبا برابر با مبلغ بدهی و معوق بخش تولید به نظام بانکی است.
چگونه تحقق می‌یابد؟
«طاهرپور» همچنین تصریح می‌کند: «در این شرایط، وزیر صنعت، معدن و تجارت از تولید صادرات محور سخن می‌گوید؛ اما در شرایطی که نرخ ارز مناسب نبوده و جوایز صادراتی نیز به صادرکنندگان پرداخت نمی‌شود، مشخص نیست این هدف چگونه قرار است تحقق یابد.»
به گزارش خبرنگار ما، پیش از این «علی‌اصغر یوسف نژاد» دیگر عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، نیز از غیرفعال بودن ۵۰ درصد از صنایع شهرک‌های صنعتی خبر داده است و اعلام کرد که حداکثر از ۳۵ درصد ظرفیت این واحدها استفاده می‌شود. همچنین رییس اتاق بازرگانی و صنایع تهران نیز از خالی بودن ظرفیت صنایع خبر داد.
آمار دقیقی وجود ندارد
خبرنگار «دنیای اقتصاد» همچنین به سراغ صنعتگران و خصوصی‌های صنعت کشور رفته است تا از زبان آنها از وضعیت ظرفیت خالی در صنایع کشور جویا شود.
«حسین ساسانی» دبیر کل کنفدراسیون صنعت ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ما با بیان اینکه آمار دقیقی درباره ظرفیت‌های خالی صنعت وجود ندارد، اظهار کرد: «یکی از وظایفی که در وزارتخانه جدید لازم است، ایجاد یک مرکز است که آمار و اطلاعات صنایع مانند تعداد کارخانه‌ها، ظرفیت‌های اسمی و ظرفیت‌های خالی را ارائه دهد.»
تصمیم با آزمون و خطا
وی افزود: «این مرکز می‌تواند مبنای تصمیم‌گیری شود؛ زیرا برنامه‌ریزی‌ها بدون اطلاعات و آمار صورت نخواهد گرفت و تصمیم‌گیری بر اساس آزمون و خطا می‌شود.»
چرا ظرفیت خالی وجود دارد؟
«ساسانی» با تصریح اینکه خیلی از بنگاه‌های ما الان با ظرفیت واقعی خود کار نمی‌کنند، به تشریح دلایل ایجاد ظرفیت‌های خالی در صنایع پرداخت و گفت: «تامین نقدینگی و منابع مالی برای بنگاه‌ها سخت شده است. مدیریت مالی در بنگاه‌ها تضعیف شده است و محدودیت‌هایی برای خرید مواد اولیه فروشندگان خارجی وجود دارد.»
دبیر کل کنفدراسیون صنعت ایران تاکید کرد که بانک‌ها نیز با مشکلات خاص خود مواجه‌اند؛ آنها برای ایجاد اعتبارات اسنادی با محدودیت مواجهند.
وی ادامه داد: «البته بانک‌ها به ناچار منابع مالی خود را به سمتی روان می‌کنند که مطمئن باشند، وارد تولید می‌شود و بازگشت به بانک نیز دارد.»
حذف صرفه زمانی
«ساسانی» معتقد است که با این شرایط صرفه زمانی تامین مواد اولیه طولانی‌تر می‌شود و مواد اولیه متناسب با زمانبندی و نیاز صنعتگر تامین نمی‌شود.
بی‌ثباتی نیروی کار
دبیر کل کنفدراسیون صنعت ایران، طولانی شدن و از بین رفتن مزیت صرفه زمانی را به ضرر کارخانه‌دار می‌داند و اعلام می‌کند این مساله موجب بی‌ثباتی اشتغال نیروی متخصص و کارگر در بنگاه‌ها می‌شود.
«ساسانی» اذعان می‌کند: «کارخانه دار و صنعتگر در این شرایط ناچار می‌شود که مواد اولیه خود را در طول ماه‌های مختلف سال تقسیم کند. از این رو به دلیل کمبود مواد اولیه استفاده از ظرفیت‌ها در حداقل قرار می‌گیرد.»
سردرگمی‌تولید و توزیع
وی تحلیل می‌کند که حداقل استفاده از ظرفیت و تعطیلی موقتی کارخانه‌ها در طول سال بر کانال توزیع نیز تاثیر می‌گذارد؛ توزیع‌کننده‌ها مجبور می‌شوند به سوی تولیدکنندگان و محصولاتی بروند که به طور منظم در بازار عرضه می‌شود که این موضوع نیز زمینه ساز تشدید واردات می‌شود.
کاهش تولید داریم
«جمشید مغازه‌ای» دبیر انجمن شیرینی و شکلات نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما به توضیح شرایط کنونی صنعت شیرینی و شکلات کشور پرداخت.
«مغازه‌ای» در پاسخ به سوالی درباره ظرفیت‌های کنونی و میزان تولید صنعت مربوطه توضیح داد: «الان نمی‌توان خیلی روشن پاسخ داد؛ زیرا پیک مصرف شیرینی و شکلات در زمستان است و در تابستان در حداقل است.»
وی با بیان اینکه در سال ۸۹، یک میلیون و ۴۵۰ هزار تن تولید داشتیم، گفت: «ظرفیت اسمی‌در این سال دو میلیون تن بود. ولی به طور کلی در سال‌های اخیر روند رو به رشدی در تولید و کاهش ظرفیت خالی داشته‌ایم؛ اما در سال اخیر این روند، به روند افزایش ظرفیت خالی سوق پیدا کرده است.»
افزایش قیمت تمام شده
دبیر انجمن شیرینی و شکلات معتقد است که رکود و بحران جهانی، افزایش قیمت مواد اولیه تحت تاثیرات بیرونی و درونی، افزایش هزینه‌های ناشی از برنامه هدفمندی یارانه‌ها موجب افزایش ۴۰ تا ۵۰ درصدی افزایش قیمت تمام شده محصولات صنعت شیرینی شده است.
وی می‌افزاید: «اما مشکل این است که دولت فقط با افزایش ۱۰ درصدی قیمت موافقت می‌کند که اگر این روند ادامه یابد، به طور قطع تولید کاهش می‌یابد.»
کاهش صادرات
«مغازه‌ای» در پایان تصریح کرد: «در سه ماه اولیه ۹۰ نسبت به ۸۹، ما کاهش صادرات و تولید داشته‌ایم. به لحاظ وزنی در سه ماهه اول امسال ۳۳ هزار تن صادرات داشتیم که در موقع مشابه در سال ۸۹، معادل ۳۵ هزار تن بوده است. همچنین صادرات سه ماهه اول امسال به لحاظ ارزش ۷۵ میلیون دلار است که زمان مشابهش در ۸۹ معادل ۸۳ میلیون دلار صادرات بود.»
۵۰ درصد، ظرفیت خالی پودری‌ها
«مصطفی مقدسی» نایب رییس هیات مدیره صنایع شوینده، آرایشی و بهداشتی از دیگر صنعتگران کشور است که در گفت‌وگو با خبرنگار ما به تشریح وضعیت ظرفیت صنعت مربوطه پرداخت.
«مقدسی» با تصریح اینکه در حوزه پودر شوینده ۵۰ درصد ظرفیت خالی وجود دارد، گفت: «حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن ظرفیت تولید پودر شوینده است که الان در بهترین شرایط ۶۰۰ هزار تن تولید می‌شود.»
تعطیلی هم داریم
نایب رییس هیات مدیره صنایع شوینده، آرایشی و بهداشتی افزود: « در حوزه مایعات شوینده ظرفیت خالی بیشتر است و در حوزه صنعت صابون برخی کارخانه‌ها حتی متوقف شده‌اند.»
ایجاد بی برنامه ظرفیت‌ها
«مقدسی» در ادامه به تشریح دلایل خالی بودن ظرفیت خالی صنایع شوینده، آرایشی و بهداشتی پرداخت و گفت: «بخش اعظم ظرفیت خالی ما به معنای کاهش تولید واحدهای اولیه نیست، بلکه ایجاد بی‌برنامه و بدون توجیه اقتصادی و جغرافیایی ظرفیت‌های جدید در سال‌های اخیر دلیل اصلی این مشکل است.»
وی توضیح داد: «چون ما اطلاعات پایه‌ای درباره وضعیت صنایع مان نداریم، سرمایه‌گذاران بدون بررسی اصولی و مبتنی بر واقعیت وارد برخی از حوزه‌های صنعتی شده و بعد از مدتی با مشکل مواجه می‌شوند.»
توجیه اقتصاد وجود ندارد
«مقدسی» تصریح کرد: «مقامات مجلسی و استاندارها بدون برنامه و توجیه اقتصادی صنایعی را در استان‌های مربوطه شان ایجاد می‌کنند که باعث خالی ماندن این ظرفیت‌ها در آینده می‌شود.»
واردات مدیریت نشده
نایب رییس هیات مدیره صنایع شوینده، آرایشی و بهداشتی در پایان گفت: «بحث افزایش ظرفیت‌های جدید در حوزه پودرهای شوینده در ایجاد ظرفیت‌های خالی موثر بوده است و واردات مدیریت نشده نیز باعث خالی شدن ظرفیت‌های تولیدی صنایع بهداشتی و آرایشی شده است.»
به نظر کارشناسان، بدون استفاده ماندن ظرفیت اسمی صنایع کشور موجب بر هم خوردن تعادل درونی و برونی بخش‌های مختلف اقتصادی کشور می‌شود. شبکه تولید، توزیع و مصرف از یک طرف و شبکه‌های مالی و پولی کشور از طرف دیگر در یک کلیت یکپارچه تضعیف و دچار بی‌نظمی می‌شوند. تشدید تورم، رکود، بیکاری، واردات و از بین رفتن صنعت کشور از جمله نتایج آشکار آن خواهد بود.
ارسال نظر