گروه انرژی- بازار نفت دچار سردرگمی شده است. در شرایطی که قیمت نفت بعد از نشست ۱۵۹ اوپک و نبود اجماع و توافق بر سر سقف تولید، افزایش یافت، حالا با گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، سیر نزولی را در پیش گرفته است. به گزارش خبرنگار ما، به دنبال تصمیم اوپک، عربستان به عنوان عضو مخالف این سازمان اعلام کرد که به صورت یک جانبه و بر خلاف سیاست‌های اوپک، تولید نفت خود را افزایش می‌دهد، اما چند روزی از این ماجرا نگذشت که سازمان بین‌المللی انرژی چهارشنبه اعلام کرد که کشورهای عضو این سازمان، قصد دارند بیش از ۶۰ میلیون بشکه از ذخایر نفتی خود را به بازارهای بین‌المللی عرضه کند.

این سازمان پیش از این، از اوپک خواسته بود که برای جلوگیری از افزایش قیمت نفت، میزان تولید نفت خود را در نشست هشتم ژوئن (۱۸ خرداد) در وین افزایش دهد، ولی به دلیل نبود اجماع اوپک با این مساله در نشست، سازمان بین‌المللی انرژی تصمیم به استفاده از ذخایر استراتژیک و راهبردی خود گرفته است.

برخی معتقدند:« این اقدام سازمان بین‌المللی انرژی در واکنش به کسری عرضه در بازار نفت صورت گرفته و برخی دیگر این اقدام را واکنشی برای کاهش قیمت نفت تعبیر می‌کنند.» در این بین، واکنش بازار نفت به دیدگاه دوم نزدیک‌تر است، چرا که اعلام این گزارش به تنهایی قیمت نفت خام در بازار نیویورک در روز پنجشنبه را ۶/۴درصد کاهش داد و به ۹۱ دلار در هر بشکه رساند.

این برای سومین بار (در تاریخ ۳۷ ساله از زمان تاسیس تاکنون) است که آژانس بین‌المللی انرژی از ۲۸ عضو خود که عمدتا واردکننده نفت هستند، می‌خواهد که بخشی از ذخایر خود را در بازار عرضه کنند.

عرضه ۶۰ میلیون بشکه

بر اساس گزارش «فارس» به نقل از «رویترز» سازمان بین‌المللی انرژی اعلام کرد:«ناآرامی‌ها در لیبی موجب شده که برخی اعضای این سازمان تصمیم به فروش ذخایر استراتژیک خود بگیرند. به طوری که قرار است ۶۰ میلیون بشکه نفت از ذخایر استراتژیک کشورهای صنعتی وارد بازارهای جهانی شود.»

بر اساس برآورد سازمان بین‌المللی انرژی، بحران لیبی بازار انرژی را تا پایان ماه مه از ۱۳۲ میلیون بشکه نفت محروم کرده است و این نگرانی وجود دارد که با آغاز فصل سفر در آمریکا قیمت نفت نیز افزایش یابد. بنابراین هدف از عرضه این ذخایر استراتژیک، کاهش قیمت انرژی و جلوگیری از کاهش رشد اقتصادی جهان بوده است.

به دنبال این تصمیم، دولت آمریکا اعلام کرد که ۳۰ میلیون بشکه نفت خود را وارد بازار می‌کند و قیمت پایه برای فروش هر بشکه نفت سبک شیرین از ذخایر استراتژیک نفت را ۷۹/۱۱۲ دلار تعیین کرده است. به گزارش «فارس» به نقل از «رویترز»، سخنگوی سازمان ذخایر استراتژیک آمریکا در این رابطه می‌گوید:«تجار و بازرگانان نفتی می‌توانند قیمت‌های پیشنهادی خود را برای خریداری نفت آمریکا اعلام کنند.»

بازتاب جهانی یک تصمیم

به گزارش خبرنگار ما، عرضه ذخایر استراتژیک نفت کشورهای عضو آژانس بین‌المللی انرژی علاوه بر کاهش قیمت نفت، بازتاب‌های مختلفی را نیز در بین تحلیلگران به دنبال داشته است؛ به طوری که «رویترز» معتقد است که این تصمیم می‌تواند به شدت روابط اوپک و این سازمان را مورد تهدید قرار دهد.

به گزارش «فارس» به نقل از این خبرگزاری، یک مقام آگاه اوپک ضمن انتقاد از این اقدام سازمان بین‌المللی انرژی تاکید کرد:«قیمت نفت هنوز به ۱۵۰ دلار در هر بشکه نرسیده است و هیچ توجیهی برای این اقدام سازمان بین‌المللی انرژی وجود ندارد. بازار نفت با کمبود عرضه روبه‌رو نیست. در شرایط کنونی تقاضای مازادی برای نفت تولیدی وجود ندارد. سازمان بین‌المللی انرژی با این اقدام خود نشان داد بر اساس سیاست‌های آمریکا تصمیم گیری می کند.»

انتقاد اوپک به آژانس

«عبدالله البدری»، دبیرکل اوپک نیز هفته گذشته هشدار داد استفاده از ذخایر استراتژیک انرژی کشورهای صنعتی، اقدامی غیر حرفه‌ای خواهد بود. ذخایر استراتژیک انرژی نباید به عنوان ابزار و سلاحی در برابر اوپک استفاده شود. از سوی دیگر، «دومینیک چیریچلا»، کارشناس ارشد انرژی آمریکا در این باره گفت:«سازمان بین‌المللی انرژی با این اقدام خود نشان داد می‌خواهد مانند یک بانک مرکزی اقدام کند. سازمان بین‌المللی انرژی نگران شکاف موجود بین عرضه و تقاضای نفت بود و قصد دارد با پر کردن این شکاف از افزایش قیمت نفت جلوگیری کند.»

«لاورنس ایگلز» از موسسه «جی.پی مورگان» نیز در این باره گفت:«این یک مساله اقتصادی است. بازار نفت با شکاف عرضه روبه‌رو شده است. البته این اقدام سازمان بین‌المللی انرژی نشان داد کشورهای صنعتی اعتماد زیادی به اوپک و اعضای آن ندارند.»

از سوی دیگر به گزارش «شانا» به نقل از «رویترز»، این حرکت آژانس بین‌المللی انرژی معامله‌گران را که انتظار داشتند این آژانس به عربستان سعودی زمان بیشتری فرصت دهد تا کمبود عرضه نفت بازار را جبران کند، شوکه کرد. «هلن هنتون»، رییس بخش تحقیقات نفتی بانک استاندارد چارترد در این رابطه می‌گوید:«این خبر پس از آن اعلام شد که عربستان سعودی گفته بود تولید خود را افزایش خواهد داد، اما به نظر می‌رسد که آژانس بین‌المللی انرژی احتمال می‌دهد افزایش تولید نفت عربستان کافی نباشد.» وی معتقد است:«این موضوع قیمت‌های نفت را کاهش خواهد داد و ماه آینده نیز قیمت‌های نفت افت بیشتری خواهد داشت.»

همصدایی عربستان با مصرف‌کنندگان

به گزارش خبرنگار ما، در شرایطی آژانس بین‌المللی انرژی از عرضه ذخایر استراتژیک نفت کشورهای عضو به بازار خبر می‌دهد که عربستان نیز تولید نفت خود را افزایش داده است.

«وال استریت ژورنال» طی گزارشی از وضعیت تولید نفت عربستان نوشت: «عربستان با نادیده گرفتن اوپک صدها هزار بشکه در روز بیشتر از سهمیه خود در این سازمان نفت تولید و صادر می‌کند.» بر اساس این گزارش طبق آمارهای شرکت «بی.پی» عربستان روزانه ۱۰ میلیون و ۷۰ هزار بشکه نفت تولید می کند و ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه نفت ظرفیت پالایشگاهی این کشور است. این نکته را هم باید در نظر داشت که ظرفیت مازاد بر تولید کنونی نفت عربستان روزانه حدود دو میلیون بشکه نفت است.

به گزارش «فارس» به نقل از این گزارش، این کشور عضو اوپک در سال ۲۰۱۰ بیش از ۴/۸ میلیون بشکه در روز نفت صادر کرده است و این کشور هم‌اکنون پتانسیل تولید روزانه تا ۱۲ میلیون بشکه نفت را دارد.

به گزارش خبرنگار ما، بازار نفت در شرایطی در مواجهه با تصمیم‌های سازمان‌های بزرگ مصرف‌‌کننده و تولیدکننده نفت قرار گرفته که به عقیده تحلیلگران عرضه ذخایر استراتژیک نفت به بازار در نهایت به نفع جناح مصرف‌کننده تمام می‌شود. چرا که قیمت‌ها در کوتاه مدت به سمت پایین میل می‌کند و پس از کاهش شدید قیمت‌ها، آنها اقدام به ذخیره‌سازی نفت با قیمتی ارزان می‌کنند.