معاون وزیر نفت اعلام کرد
پایان عصر تولید نفت ارزان
دنیای اقتصاد- «عصر تولید نفت ارزان و کم هزینه در ایران که همیشه مهم‌ترین مزیت صنعت نفت ایران محسوب می‌شد، به پایان رسیده است». در حالی که کارشناسان مستقل صنعت نفت ایران بیان می‌کنند که اکثر چاه‌های نفتی ایران به دلیل افت فشار به نیمه دوم عمر خود رسیده است، معاون وزیر نفت روز گذشته اعلام کرد: «دوره تولید نفت آسان و ارزان به پایان رسیده است.» کارشناسان براین باورند: «ایران برای حفظ سهم ۱۴ درصدی خود در اوپک، باید به بهره‌گیری از تکنولوژی نوین و سرمایه‌گذاری‌های جدید روی آورد.» پایان تولید نفت ارزان در ایران
معاون وزیر نفت: ۸۰ درصد میادین نفتی پیر هستند
یک کارشناس ارشد مهندسی مخزن: طرح‌های افزایش ضریب بازیافت به خوبی اجرا نمی‌شود
گروه انرژی- غزاله طایفه: منابع دولتی تایید می‌کنند که تولید نفت ارزان و کم هزینه در کشور پایان یافته است.
قرارگرفتن ۸۰ درصد از میادین نفتی کشور در نیمه دوم عمر خود و افت سالانه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت، زنگ خطر پایین بودن ضریب بازیافت میادین نفتی را بار دیگر به صدا در آورده است. موضوعی که «نفت» را بر آن داشته تا برای نگهداشت تولید نفت امسال ۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کند.
کارشناسان حوزه انرژی که همواره پایین بودن ضریب بازیافت میادین نفتی کشور را هشدار می‌دهند، معتقدند:«با افزایش نیافتن ضریب بازیافت میادین نفتی، منافع اقتصادی کلانی از بین می‌رود.» بر اساس گفته این کارشناسان در طول برنامه چهارم توسعه ضریب بازیافت میادین نفتی افزایش چندانی نداشته است. حال با توجه به اینکه در طول برنامه پنجم توسعه میزان تولید نفت ایران باید حدود یک میلیون بشکه در روز افزایش یابد، قطعا باید برنامه‌ریزی جامعی در مورد افزایش ضریب بازیافت صورت گیرد.
سرمایه‌گذاری ۵ میلیارد دلاری
به گزارش خبرنگار ما، این در شرایطی است که وزارت نفت متوسط ضریب بازیافت میادین نفتی کشور را ۲۶ درصد اعلام می‌کند و درصدد تدوین نقشه راه ازدیاد برداشت از میادین کشور است.
در این بین، معاون وزیر نفت با تاکید بر اینکه دوره تولید نفت ارزان و آسان به پایان رسیده است، می‌گوید:«امسال برای نگهداشت تولید نفت ۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری می‌شود.»
«محسن خجسته مهر» با تاکید بر اینکه همواره نگهداشت توان تولید و اقدامات مربوط به آن جزو مهم‌ترین فعالیت‌هایی بوده که به طور سالانه در صنعت نفت انجام می‌شود، گفت: «برای تحقق برنامه نگهداشت توان تولید نفت، رعایت الزامات فنی و مالی به ویژه تامین کالا و تجهیزات و دکل حفاری از یک یا دو سال قبل از آن ضروری به نظر می‌رسد. وی در گفت‌وگو با «مهر» اظهار کرد: «مهم‌ترین الزام در نگهداشت توان تولید نفت توجه به ویژگی‌های سیال و مکانیسم‌های تولیدی میادین است؛ به ویژه میادینی که بیش از سه دهه از تولید آنها می‌گذرد.»
افزایش هزینه نگهداشت تولید
این مقام مسوول افزود:«قطعا بکار گیری و استفاده از روش‌های مصنوعی، فراز آوری با گاز، پمپ‌های درون چاهی، حفاری‌های افقی، اسید کاری و توسعه طرح‌های نمک‌زدایی به عنوان مهم‌ترین روش‌ها و الزامات نگهداشت تولید نفت به شمار می‌رود که انجام این فعالیت‌ها به سهولت سال‌های گذشته و هزینه اندک امکان‌پذیر نیست.» «خجسته مهر»، تاکید کرد:«همچنین نگهداشت توان تولید میادین گازی نیز وابسته به راه‌اندازی پروژه‌های تقویت فشار گاز است که مستقیما اهداف نگهداشت تولید گاز را محقق می‌کند.»
دوره نفت آسان تمام شد
معاون وزیر نفت با بیان اینکه دوره تولید نفت آسان تمام شده و باید اولویت بودجه و تمرکز فعالیت‌ها روی استخراج از میادینی که در نیمه دوم عمر هستند، انجام شود، گفت:«در شرایط فعلی ۸۰ درصد میدان‌های نفتی کشور در نیمه دوم عمر خود قرار دارند.»
وی با اشاره به اینکه در سال جاری حدود ۵ میلیارد دلار برای اجرای طرح‌های نگهداشت توان تولید که عمدتا به مناطق نفتخیز جنوب اختصاص دارد سرمایه‌گذاری خواهد شد، تصریح کرد:«این موضوع در اولویت بودجه و تخصیص منابع عمدتا مبتنی بر بودجه‌های سنواتی وزارت نفت قرار دارد.»
«خجسته مهر» با اعلام اینکه براساس برنامه پنجم توسعه وزارت نفت مکلف شده تا افزایش یک میلیون بشکه‌ای ظرفیت تولید نفت را در پایان برنامه محقق کند، خاطرنشان‌کرد: «هم اکنون ظرفیت تولید نفت کشور روزانه ۳/۴ میلیون بشکه است؛ اما تولید و صادرات نفت ایران در چارچوب سهمیه‌بندی اوپک انجام می‌شود.» به گزارش خبرنگار ما، این اظهارات در حالی عنوان می‌شود که یک کارشناس مهندسی مخزن معتقد است که مساله میزان ضریب بازیافت از میادین نفتی پیچیده‌تر از مواردی است که در آمار و ارقام ذکر می‌شود.
تولید یک هفته‌ای بالا نمی‌رود
«علی‌اکبر وحیدی آل‌آقا» در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید:«تولید نفت چیزی نیست که ظرف یک یا دو هفته بالا برود و در واقع میزان بازیافت از میادین نفتی به صورت تخمینی گفته می‌شود. به طور مثال تخمین زده می‌شود که با روش تخلیه طبیعی ۲۵ درصد از نفت یک میدان قابل تولید است و اگر با استفاده از روش‌های ازدیاد برداشت همچون تزریق آب، گاز یا تزریق همزمان گاز و آب اقدام به استخراج نفت کنیم، ضریب بازیافت می‌تواند به بیش از ۳۰ درصد افزایش یابد.» وی افزود:«اما باید در نظر داشت که این تنها یک تخمین است؛ چون هنوز برنامه‌ای صورت نگرفته است. در واقع این گونه نیست که ضریب بازیافت یک روز بالا برود و یک روز پایین بیاید. وقتی گفته می‌شود که ضریب بازیافت نفت از این میدان بالا رفته است؛ یعنی در آن زمان برای استفاده از روش‌های بالا بردن ضریب بازیافت قراردادهایی بسته یا طرح‌هایی مطرح شده که اگر عملیاتی شود ضریب بازیافت آن میدان افزایش می‌یابد.»
افزایش ضریب بازیافت، پرخرج و زمانگیر
این کارشناس مهندسی مخزن در ادامه گفت:«افزایش ضریب بازیافت میادین نفتی یک پروسه طولانی مدت است. در واقع اگر در اول عمر یک میدان روش‌های ازدیاد برداشت (تزریق گاز، آب و ...) استفاده شود نتیجه بهتری می‌دهد؛ اما اگر از عمر میدان گذشته باشد، به تزریق و زمان زیادتری نیاز خواهد داشت.»
وی افزود:«روش‌های افزایش ضریب بازیافت هم پرخرج و هم زمانگیر ولی بسیار حیاتی هستند.»
ملی نگاه کنید
«آل‌آقا» با بیان اینکه مساله ضریب بازیافت از ۴۰ سال پیش در کشور مطرح بوده است در مورد پایین بودن ضریب بازیافت میادین نفتی کشور، گفت:«اینکه پروژه‌های افزایش ضریب بازیافت به خوبی عملی نمی‌شوند به دلیل تعویق در اجرای پروژه‌های دراز مدت و حرکت به سمت پروژه‌های زودبازده بوده است.» به گفته این کارشناس مهندسی مخزن، باید به پروژه‌های افزایش ضریب بازیافت به صورت پروژه‌های ملی نگاه کرد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا نبود تکنولوژی یا تکنولوژی پایین سبب عقب‌افتادگی کشور در زمینه ازیاد برداشت از مخازن شده اظهار کرد: «من این موضوع را قبول ندارم. البته بعضی از مخازن کشور ممکن است که برای افزایش تولید خود نیازمند تکنولوژی خاصی باشند؛ اما در تعداد زیادی از مخازن کشور امکان افزایش ضریب بازیافت با تکنولوژی‌های فعلی وجود دارد. به نظر من به جای اینکه مدعی شویم که تکنولوژی ما در مورد افزایش ضریب بازیافت از مخازن پایین است، باید خوب مطالعه کنیم که مخازن ما به چه روشی برای افزایش تولید خود نیاز دارند و تکنولوژی‌های لازم برای روش مورد نظر کدامند.»
عمر ۲۰ تا ۳۰ ساله میادین
«آل‌آقا» افزود:«در حال حاضر تولید نفت از میادین اصلی ایران از جمله گچساران، اهواز، مارون، آغاجاری، رگ سفید، بی‌بی حکیمه و غیره که عمری به مراتب بیش از ۲۰ تا ۳۰ ساله دارند، کاهش یافته و جز با دید دراز مدت نمی‌توان میزان تولید نفت از این میادین را افزایش داد.»
منافع مهم‌تر از جایگاه
وی در پاسخ به دیدگاه برخی از کارشناسان که معتقدند در صورتی که ایران برنامه‌های ازدیاد برداشت از میادین نفتی را به سرعت انجام ندهد، جایگاه خود را در بین تولیدکنندگان نفت اوپک از دست خواهد داد، گفت: «ما باید منافع ملی مان را در نظر بگیرم و از مخازن نفتی مان به صورت صیانتی و بهینه تولید داشته باشیم.»
لزوم مدیریت مصرف در کنار تولید
«آل‌آقا» در پایان با اشاره به اینکه در کنار مدیریت تولید باید به مدیریت مصرف نیز توجه شود، اظهار کرد:«در حال حاضر ایران روزانه حدود ۵/۲ میلیون بشکه نفت را صادر و ۵/۱ میلیون بشکه نفت را نیز در داخل مصرف می‌کند.
در این بین با توجه به افت سالانه تولید (حدود ۳۰۰ هزار بشکه) اگر بخواهیم که آمار صادرات نفت خود را حفظ کنیم یا باید اقدام به توسعه میادین جدید کنیم که قطعا به سرمایه‌گذاری زیادی نیاز دارد یا باید مصرف را کاهش دهیم که خوشبختانه در این اواخر اقداماتی آغاز شده است که لازم است به صورت جدی پیگیری شود و توسعه یابد.»
به نظر کارشناسان، ازدیاد برداشت ابزار و روشی است برای اینکه بتوانیم نفت بیشتری را از ذخیره درجای میدان برداشت کنیم و این هدف حاصل نمی‌شود؛ مگر اینکه از اولین مرحله توسعه میدان این موضوع مدنظر قرار گیرد.
عکس: شانا
ارسال نظر