گروه صنعت و معدن- « با حرف صادرات ایجاد نمی‌شود.»، «برخی از تولیدکنندگان استراتژی صادرات ندارند؛ یعنی دیگر تولید نکنند؟»، «بسترها و زیرساخت‌های صادرات صورت نگرفته است»، «تاکنون نگاه وزارت صنایع آماری بوده است»، «همه که نباید صادرات کنند» و «صادرات محوری باعث افزایش کیفیت می‌شود.» اینها همه واکنش‌های برخی از فعالان صنعتی و معدنی بخش خصوصی و برخی از مجلسی‌ها نسبت به گفته اخیر سرپرست وزارت صنایع و معادن بوده است. پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت صنایع و معادن به نقل از شبکه اطلاع رسانی تولید و تجارت ایران (شاتا ) چند روز پیش خبر داد که «مهدی غضنفری» اعلام کرده است که احداث واحدهای جدید باید با رویکرد تولید صادراتی باشد.

سرپرست وزارت صنایع و معادن با تاکید بر نگاه تولید صادراتی در زمان احداث واحدهای جدید گفت: «در این رویکرد، مطالعات مکان‌یابی، بازاریابی، چیدمان، مطالعات فنی و مواردی از این دست باید متناسب با نیاز مشتری داخل و خارج از کشور صورت پذیرد.»

طرح مجوزدهی با نگاه صادراتی از سوی سرپرست وزارت صنایع خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» را بر آن داشت تا از تاثیرات و چشم‌انداز این طرح در آینده از نگاه خصوصی‌ها و مسوولان آگاه شود.

با حرف «صادرات» نمی‌شود

«حسین ساسانی»، دبیرکل کنفدراسیون صنعت در گفت‌وگو با خبرنگار ما درباره صحبت‌های اخیر سرپرست وزارت صنایع و معادن درباره نگاه تولید صادراتی در زمان احداث واحدهای جدید گفت: «صادرات با حرف یا زور صورت نمی‌گیرد؛ برای صادر کردن نیازمند یک مزیت صادراتی و رقابتی، توانمندی‌ها، بسترسازی و قابلیت‌های محوری هستیم.»

موانع رفع شود

وی با تاکید بر این لازمه‌ها ادامه داد: «پیش از آنکه این نگاه تولید صادراتی را در بین صنعتگران و حتی واحدهای جدید ایجاد کرد، نیاز است که لازمه‌های این موضوع فراهم و تسهیل شود و نه اینکه مانع گذاشت. باید مزیت‌هایمان را نیز بشناسیم و بر آنها تمرکز کنیم.»

استراتژی‌ها متفاوت است

دبیرکل کنفدراسیون صنعت با بیان اینکه این طرح به نظر منطقی نیست، گفت: «استراتژی‌ها در زمان احداث متفاوت است و هر واحد تولیدی نیز با توجیه اقتصادی وارد عرصه می‌شود. برخی واحدهای تولیدی استراتژی‌شان را بر تولید برای داخل کشور می‌گذارند و می‌خواهند برای کشور خودشان محصول با کیفیت تولید کنند؛ خوب اینها نباید تولید کنند؟»

یک مرحله ماقبل صادرات؟

وی در پایان بیان کرد که اغلب کشورها مزیت‌های رقابتی خود را شناخته‌اند و توانسته‌اند با بسترسازی، تسهیل و روان‌سازی برای تولید و مصرف داخلی و خارجی به موفقیت‌هایی برسند. من فکر می‌کنم نیاز است که زمینه‌ها و لازمه‌ها را برای رقابت و کیفیت بالا ایجاد کنیم، صادرات نیز صورت خواهد گرفت.

نیاز به تجارت جهانی قوی است

همچنین، «حمیدرضا فولادگر» عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، در گفت‌وگو با خبرنگار ما به یادآوری اینکه صادرات نیاز به تجارت جهانی قوی و توانمند دارد، گفت: «ما برای برنامه‌های صادراتی خود نیاز به زیرساخت‌هایی داریم که این امر را تسهیل کند. لازم است که زیرساخت‌ها ایجاد شود و در ادامه برنامه‌های صادراتی را به پیش برد.»

نگاه وزارت صنایع آماری بوده است

این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در ادامه و در پاسخ به سوال خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» درباره طرح سرپرست وزارت صنایع و معادن مبنی بر نگاه تولید صادراتی در زمان احداث واحدهای جدید، توضیح داد: «وقتی که طرح‌های نیمه تمام وجود دارد، به نظر من این طرح خوب ارزیابی می‌شود. تا پیش از این نگاه وزارت صنایع و معادن نگاه آماری بوده است که ما در مجلس نیز درباره طرح‌های نیمه تمام گوشزدهایی داشته‌ایم.»

همه که «صادراتی» نیستند

وی افزود: « اما اگر نگاه وزارت صنایع و معادن چیزی غیر از این باشد، من آن را تایید نمی‌کنم، چرا که همه صنایع مورد نیاز در کشور فقط صادراتی نیستند و کشور به تناسب نیازهای داخلی به یکسری صنایع و واحدهای تولیدی نیز نیاز دارد که شاید صادرات هم نداشته باشد.»

صادرات محوری برابر با افزایش کیفیت

از سوی دیگر، «محمدرضا بهرامن» نایب‌رییس خانه معدن با تاکید بر اینکه با تولید صادرات‌محور و رقابتی موافقم، تشریح کرد: «اگر هر تولیدی در کشور صادرات محور باشد، کم‌کم تولید با کیفیت پایین از ذهن جامعه و از تولید خارج می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که با کیفیت، خودمان را با هر بازاری تطبیق دهیم.»

تطبیق با بازارهای جهانی

نایب‌رییس خانه معدن ادامه داد: «در صورتی که توانایی تطبیق با بازارهای مختلف را پیدا کردیم، این زمینه برای تولیدکننده‌ها و صنعتگران ایجاد می‌شود که اگر بازار داخلی تکافوی تولید شان را نداشته باشد، بتوانند به سمت بازارهای دیگر حرکت کنند.»

وی بیان کرد که باید سطح جامعه خود را با تولید رقابتی و صادرات محور بالا برد تا واردات به کشور کم و از بین برود؛ برای این کار نیاز است بازارهای هدف را پیدا کرده و با مدیریت، تکنولوژی و بهره‌وری در این امر موفق شد.

به نظر کارشناسان، اغلب تولیدکنندگان و صنعتگرانی که تصمیم به تاسیس یک واحد تولیدی و صنعتی می‌گیرند، به طور قطع توجیه اقتصادی آن را در نظر خواهند گرفت و دست به تاسیس واحدهای ضررده نمی‌زنند. برخی از این واحدها ممکن است که استراتژی صادرات یا بازدهی ای در صادرات نداشته باشند،اما ممکن است در بازارهای داخلی حاشیه سود داشته باشد که منطقی نیست به این صنایع و تولیدی‌ها مجوز داده نشود.

علاوه بر این، برخی از مجوزهای احداث واحدهای تولیدی و صنعتی تحت برنامه‌ها و سازمان‌های توسعه ای است که اهداف این دست صنایع و تولیدی‌ها نیز مشخص شده است، هرچند بازدهی و صادرات نداشته باشد؛ اما باتوجه به اهداف این دست از واحدها آیا اگر توان صادرات نداشته باشند نباید احداث شوند؟