نیاز تلفیق علم و تجربه برای کمیسیون تلفیق

(به بهانه آغاز بررسی بودجه۸۷)

دکتر احمد یزدان‌پناه

قانون اساسی کشور «رسیدگی» و «تصویب» بودجه دولت را به عهده نمایندگان مردم نهاده است.با توجه به اهمیت بودجه وسند پیش‌بینی دخل وخرج یکساله دولت و آثار عملی مثبت و منفی آن،وکلای مردم به عنوان میهمان خانه ملت باید ... ... این دغدغه را داشته باشند که تجربه آنها در برخورد با بودجه کافی نیست و لااقل اعضای ۴۶ نفره کمیسیون تلفیق باید دانسته‌های علمی خود را درباره بودجه بهنگام نمایند، تا «رسیدگی» آنها با «مسوولیت» آنها توازن پیدا کند.

دانشگاه هاروارد و دانشگاه دوک با همکاری صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، پنج سال است به خاطر نقش پراهمیت اصلاحات بودجه‌ای در اصلاحات اقتصادهای در حال گذار و نیز برای کشورهای در حال توسعه نفتی حتی به عنوان «هسته اصلاحات» مالی برنامه‌های آموزشی ویژه‌ای برای مسوولان تدوین بودجه یعنی دولتیان و مسوولان «رسیدگی» و «تصویت» آن یعنی مجلسیان کشورها تدارک می‌بیند.

شک دارم ما از این فرصت همکاری‌های فنی بهره ای نصیب خود کرده باشیم. به هر حال گفتم شاید بد نباشد برای غنی‌سازی مسوولیت مرکز پژوهش‌های مجلس در بالا بردن دانسته‌های سازمان‌یافته بودجه‌ای (بودجه‌شناسی علمی) لااقل اهداف سال ۲۰۰۷ برنامه این چهار ارگان را برای بودجه‌نویسی که حول محور تجدید رفتار مالیه ‌عمومی کشورهای در حال توسعه دور می‌زند، فهرست کنم.

در مقدمه برنامه آمده بود: برنامه آموزش بودجه‌ در جست‌و‌جوی توسعه جلب مشارکت کشورها برای ارتقای مهارت‌های تحلیلی و عملیاتی در بودجه با توجه به اهداف زیر است:

* رسیدگی علمی به رابطه متقابل بودجه دولت و اقتصاد ملی.

* نگرش مفهومی گزینه‌ای برای تخصیص منابع جامعه و تنظیم بودجه.

* رسیدگی و تدوین بودجه با به‌ کارگیری روش‌ها و ابزارهای تحلیلی (علت و معلولی نه توصیفی) همچون: تحلیل‌های هزینه-فایده، پیش‌بینی درآمد، قیمت‌گذاری خدمات عمومی بر پایه هزینه تمام شده و هزینه های نهایی، جداول داده-ستانده و روش‌های بودجه بندی بر پایه پیامدهای محوری و نتیجه‌دهی.

* رسیدگی به اینکه آیا فرآیندهای قبلی بودجه در بالا بردن کارایی هزینه‌های عمومی بهبود پیدا کرده‌اند و آیا فرآیندهای جدیدی برای دستیابی به این هدف مهم امسال ارائه شده است یا نه.

* رسیدگی به این موضوع که آیا نگرش‌های شکل‌دهنده و تکامل‌بخش کنترل و مدیریت مخارج عمومی در بودجه سیر تکاملی دارند یا قهقرایی.

* رسیدگی به موضوعات و چالش‌های رشد کیفی بودجه به عنوان یک ابزار مهم مالی در بسته اصلاحات مالی کشور.

* رسیدگی به ابعاد بودجه‌ای عدم تمرکز مالی در کشور.

برای دستیابی به این هفت هدف آموزشی برنامه مزبور از متخصصان آن چهار ارکان دعوت کرده بود که با توجه به کمی وقت «رسیدگی» کنندگان بودجه‌ها بسته آموزشی را در مختصر‌ترین شکل مطرح کنند که آنها ۲۲ عنوان درسی را ارائه کرده بودند که حتی نام بردن از آنها در اینجا امکان ندارد. فقط اجازه دهید عنوان دو کارگاه آموزشی، آنها را یادآوری کنم و این مقاله را پایان دهم. عنوان یکی از آن فهرست ۲۲ گانه «بودجه به عنوان ابزاری برای عملکرد مدیریتی» و عنوان یکی دیگر از آن مباحث «تکنیک‌های مذاکره و راه‌حل تعارض‌ها و اختلافات بین «رسیدگی‌کنندگان» ‌و «رسیدگی‌شوندگان» بودجه بود.