مهدی نصرتی

تمایل به انعکاس اخبار توسعه و پیشرفت اقتصادی ایران باعث می‌شود اخبار مثبت از وضعیت اقتصاد کشور به سرعت در نشریات و سایت‌های مختلف منتشر شود و البته ... ... توسعه اینترنت و تکنیک‌هایی چون «کپی» و «پیست» کردن (!) نیز مزید بر علت می‌شود که گاهی اخبار و آمار ناصحیح و حتی عجیب و غریب تولید شده توسط یک منبع خبری به سرعت در سایر سایت‌ها و نشریات منعکس شود. حال هر چند که ممکن است منبع اولیه، خبر خود را اصلاح یا حذف کند، اما نقل‌قول‌ها و بازتاب‌های آن همچنان در سایر سایت‌ها منتشر شده و پابرجا است.آخرین نمونه از این دست اخبار، خبری است که در روزهای گذشته در برخی سایت‌های اقتصادی و سایت‌های دولتی منتشر شده و عینا به نقل بخشی از آن می‌پردازیم: به گزارش یکی از خبرگزاری‌ها، واحد اطلاعات اکونومیست در گزارش ماه دسامبر ۲۰۱۲ خود سرانه تولید ناخالص داخلی ایران در سال گذشته را پنج هزار و ۸۲۰ دلار برآورد و پیش‌بینی کرد که این میزان در سال‌جاری به شش هزار و ۴۵۰ دلار افزایش خواهد یافت. متخصصان اکونومیست انتظار دارند که طی سال آینده برای مردم ایران سرانه تولید ناخالص داخلی هفت هزار و ۴۰ دلاری به ثبت برسد و این در حالی است که سرانه تولید ناخالص داخلی ایران در سال ۹۳ به هفت هزار و ۷۷۰ دلار خواهد رسید که افزایش ۶۶۰ دلاری نشان می‌دهد. در همین حال اعتقاد بر این است که سرانه تولید ناخالص داخلی ایران در سال ۱۳۹۴ به هشت هزار و ۷۱۰ دلار افزایش خواهد یافت و ...» در ادامه خبر نیز رشدهای مشابهی برای سال‌های آتی و با دقت بالایی تا پنج سال شمسی آینده پیش‌بینی شده است!در حالی که یک محاسبه ساده نشان می‌دهد که تحقق این ارقام به این معنی است که رشد تولید سرانه ایران در سال گذشته حدود ۱۱ درصد بوده است و طبق این خبر این روند قرار است ادامه پیدا کند و برای سال‌های آتی هم رشدهای بین ۱۰ تا ۱۴ درصد در انتظار اقتصاد ایران است! برای اینکه تصور بهتری داشته باشیم که این اعداد چقدر رویایی و در حقیقت پرت هستند، باید بدانیم با این اعداد تقریبا هر ۶ سال تولید و اندازه اقتصاد ایران دو برابر خواهد شد!

متاسفانه برای چندمین ماه پیاپی است که مشابه این خبر منتشر می‌شود و سایت‌های متعددی نیز به نقل مجدد این خبر می‌پردازند. همین منبع خبری در ماه‌های گذشته نیز تحت عناوینی چون گزارش اکونومیست در ماه سپتامبر و گزارش اکونومیست در ماه آگوست به تولید خبر مشابهی اقدام کرده بود.اینکه یک منبع خبری چرا هر ماه این خبر غلط را منتشر می‌کند، یک بحث است؛ ولی اینکه چرا سایت‌ها و خبرگزاری‌های تخصصی اقتصادی نیز به نقل چنین خبری می‌پردازند این سوال را پدید می‌آورد که آیا هیچ‌گونه درک و تصوری نسبت به اعداد مطرح‌شده وجود ندارد؟ و سخن آخر اینکه فرض کنیم هیچ سررشته‌ای از آمار و اقتصاد و نرخ رشد اقتصادی و وضعیت اقتصاد ایران و جهان نداشته باشیم، حداقل این سوال مطرح می‌شود که از کی تا به حال اکونومیست بر مبنای سال هجری شمسی هم گزارش رشد اقتصادی می‌دهد؟!