به گزارش ایرنا، الاهرام نوشت: عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان سوم ماه اوت سال جاری(۱۲ مرداد ) با اعضای هیات عالی مذاکرات مخالفان سوری به ریاست ریاض حجاب هماهنگ کننده کل این تشکیلات، جلسه ای در ریاض ترتیب داد . این نشست به نظر می رسید جلسه ای عادی و برای هماهنگی دو طرف برای دور بعدی مذاکرات سوری ها در ژنو و ریاض باشد اما کمی بعد، مطالبی در مورد این جلسه و خواسته های الجبیر از این هیات منتشر شد که مشخص شد این نشستی متفاوت ،جدی و مهم بوده است .الجبیر در این جلسه گفته بود &#۳۹; باید دیدگاهی جدید و همسو با حقایق جدید در سوریه و سطح بین الملل داشت&#۳۹;.

این سخنان ممکن است نشان دهنده تغییر راهبردی موضع گیری عربستان در مورد مخالفان سوریه باشد ، مخالفانی که طی چندین سال گذشته مورد حمایت مالی و سیاسی سعودی بوده اند و وزیر خارجه عربستان نیز طی این مدت پیوسته تاکید می کرد &#۳۹; بشار اسد دیر یا زود ، از طریق مسالمت آمیز یا با جنگ از قدرت خارج می شود&#۳۹; .

**جدال اعتراف به باقی ماندن بشار اسد بر کرسی قدرت

الاهرام در ادامه نوشت : ریاض حجاب گفته است، وزیر خارجه عربستان این هیات را تشویق به بررسی آخرین تحولات درگیری ها میان مخالفان سوری و نظام حاکم بر این کشور طی یک سال گذشته کرد و این یعنی اینکه عادل الجبیر متوجه شده توازن قوا میان مخالفان و نظام حاکم طی یک سال اخیر به نفع بشار اسد تغییر کرده است . الجبیر همچنین با اشاره به تحولات کنونی در سطح بین الملل و تاکید بر اینکه اولویت جامعه بین الملل در حال حاضر، کناره گیری بشار اسد از قدرت در دوران انتقالی نیست، بلکه بیشتر مبارزه با تروریسم است ، از مخالفان خواست با توجه به این مهم ، در موضع گیری های خود تجدید نظر کنند.

ریاض حجاب همچنین گفت : وزیر خارجه عربستان به این نکته اشاره کرده که در حال حاضر ، کنار گذاشتن بشار اسد از قدرت دشوار است و مخالفان باید در موضع گیرهای خود در مورد نظام حاکم ،در خصوص مدت زمان باقی ماندن بشار اسد بر کرسی قدرت در دوران انتقالی مانور دهند، زیرا تحولات پیش آمده دیگر اجازه چنین کاری را نمی دهد . علاوه بر این، الجبیر از هیات مذاکر کنندگان سوری خواسته است ، بپذیرند که ساختار این تشکل باید تغییر کند و مخالفان سوری دیگر (مخالفان مورد حمایت مسکو و قاهره) نیز طی نشست ریاض 2 وارد آن شوند و این در حالی بود که خود عربستان در مذاکرات پیشین مخالف این بود که این گروه از مخالفان به هیات مذاکرات بپیوندند.

الاهرام افزود: بحث و جدال زیادی که این سخنان عادل الجبیر برانگیخت، باعث شد وزارت خارجه عربستان بیانیه ای صادر و اعلام کند، سخنان الجبیر بد فهمیده شده است و مطالبی که به او نسبت داده شده ، دقیق نیست و موضع گیری عربستان در مورد بحران سوریه ثابت است و عربستان به بیانیه ژنو 1 و قطعنامه شماره 2254 شورای امنیت پایبند است.

با اینکه این بیانیه تلاش کرد هرگونه تغییری در موضع گیری عربستان در خصوص باقی ماندن بشار اسد بر کرسی قدرت یا کنار گذاشتن او را پنهان کند، اما با دقت در رفتارهای سیاسی عربستان در خصوص روند امور در سوریه و نوع برخورد با مخالفان سوری ، می توان گفت که سخنان نقل شده در خصوص گفت و گوی الجبیر با هیات مخالفان سوری درست است.

این پایگاه مصری اضافه کرد: درخواست ریاض از هیات مذاکره کننده مخالفان سوری برای راه دادن مخالفان مورد حمایت مسکو و قاهره در گروه خود، اشاره به این نکته دارد که عربستان پذیرفته است که بشار اسد در مرحله انتقال قدرت، حضور داشته باشد، زیرا برخی از مخالفان مورد حمایت قاهره و مسکو ، موافق ماندن بشار اسد در دوران انتقالی و هماهنگی با او در این دوران و وارد فعالیت سیاسی شدن او بدون پیش شرط در این مرحله هستند و می گویند در این مرحله باید اختیارات او مشخص و بخشی از آن به هیات انتقالی، تفویض شود.

همچین برخی شخصیت های حاضر در هیات مذاکرات مخالفان سوری به این نکته اشاره دارند که نشست ریاض 2 ممکن است دربرگیرنده توافقاتی جدید و متفاوت با توافقات نشست ریاض 1 باشد که در ماه دسامبر سال 2015 برگزار شد و بر برکناری بشار اسد از قدرت پیش از دوران انتقالی تاکید داشت ؛ آن ها می گویند، مخالفان ممکن است عقب نشینی هایی از این خواسته خود داشته باشند تا زمینه برای مخالفان مسلح فراهم شود تا بر مبارزه با داعش به جای رویارویی با نظام حاکم بر سوریه تمرکز کنند به ویژه پس از تصویب طرح مسکو برای کاهش درگیری های نظامی میان نظام حاکم و مخالفان در بسیاری از استان های سوریه.

با این اوصاف ،انتظار می رود قدرت های بین المللی بر اساس تفاهم میان خود (توافق روسیه و آمریکا و کشورهای اروپایی ) بر مخالفان سوری فشار وارد کنند که این مسال را بپذیرند تا در نهایت راه حلی سیاسی برای این بحران یافته شود.

'از سوی دیگر، ریاض حجاب مخالف مشارکت دادن گروه های مخالف سوری مورد نظر روسیه و مصر در داخل هیات مذاکره کنندگان سوری است و حتی برخی می گویند، وی مخالف خواسته های الجبیر در مورد موضع گیری تازه در مورد بشار اسد است و برای اثبات این سخن خود می گویند که، اولا ریاض حجاب به طور تلویحی گفته است به عنوان هماهنگ کننده هیات عالی مذاکرات مخالفان سوری –به بهانه وضعیت جسمانی سخت خود- استعفا می کند که این خود نوعی اعتراض به تغییر موضع گیری ریاض در خصوص نظام بشار اسد است و در ثانی، نوع موضع گیری وزیر خارجه عربستان در خصوص مخالفان سوری که از پذیرفتن هیات ائتلاف مخالفان سوری و هیات دولت موقت سوریه در 9 اوت (18 مرداد) برای بررسی تحولات سیاسی و میدانی در سوریه در ریاض عذرخواهی کرد ، در نتیجه این دو هیات با قائم مقام وزارت خارجه عربستان به جای وزیر خارجه دیدار کرد که این نشان می دهد الجبیر به خاطر فاش شدن سخنانش با هیات مذاکره کنندکان سوری از سوی ریاض حجاب خشمگین است.

**تغییر موضع عربستان در مورد سوریه ، چرا اکنون؟

الاهرام در خصوص علت تغییر موضع عربستان در خصوص سوریه در شرایط کنونی نیز نوشت: سوال اینجاست که چرا موضع گیری عربستان در خصوص باقی ماندن بشار اسد بر کرسی قدرت پس از سال ها تاکید بر رفتن وی، این روزها در هاله ای از ابهام قرار گرفته است؟ پاسخ این است که تحولات و درگیری ها در سوریه طی مدت اخیر در سطح داخلی ، منطقه ای و بین المللی همه به نفع نظام سوریه بوده است و این روزها همه بر مبارزه با داعش و دیگر سازمان هایی که ترویستی قلمداد می شوند، تمرکز کرده اند، مبارزه با تروریسم در حال حاضر در صدر اولویت همه طرف ها قرار گرفته است نه مقابله با نظام حاکم بر سوریه.

علاوه بر این، عربستان در یمن و در خصوص قطر و ائتلاف هایش دچار مشکل شده است؛ عربستان در خصوص یمن تحت فشارهای بین المللی قرار گرفته و متهم به وخامت اوضاع در آن کشور است و در خصوص مشکل این کشور با قطر نیز باید گفت دوحه و ریاض پیش از این بیشترین حمایت را از مخالفان سوری را داشتند اما اکنون این دو کشور با هم اختلاف پیدا کرده اند (و این بر اوضاع سوریه نیز تاثیر می گذارد ). جدا از این اطلاعاتی مبنی بر نزدیک شدن عربستان به مصر در خصوص پرونده سوریه وجود دارد و این در حالی است که دو کشور موضع گیری متفاوتی در خصوص نظام بشار اسد داشتند . مصر اواخر ماه جولای در چارچوب تلاش های روسیه برای کاهش مناطق درگیری میان نظام و مخالفان، در بسیاری از کانون های درگیری ، با میانجی گیری در سوریه موفق به برقراری آتش بس در غوطه شرقی دمشق و ریف حمص شد.

الاهرام در ادامه در خصوص علل تغییر موضع گیری عربستان در مورد سوریه نوشت: در خصوص تغییر موضع عربستان در خصوص سوریه ،باید مساله درگیری های روسیه و آمریکا را در سوریه نیز در نظر داشت ؛ این دو کشور گاهی با هم در خصوص سوریه توافق و هماهنگی می کنند و گاهی از یکدیگر انتقاد می کنند و با هم وارد حنگ لفظی می شوند .

در این شرایط با افزایش شانس توافق میان واشنگتن و مسکو در سوریه، که برخی آن را ائتلاف در شرایط ضرورت می دانند ، ریاض خود را نیازمند ترسیم دوباره سیاست هایش در خصوص مخالفان سوریه و کل درگیری ها در سوریه می بیند و از این رو مقام های عربستانی احساس می کنند که می توانند روسیه و واشنگتن را قانع کنند که در مقابل تغییر موضع گیری ریاض در خصوص نظام بشار اسد یا دست کم پذیرش حضور بشار اسد در دوران انتقالی ، روسیه از متحدش در سوریه یعنی ایران دست بردارد یا نفوذ آن را کاهش دهد و آن را از معاوله حل و فصل مساله سوریه در آینده کنار بگذارد.

'اینجا مشاهده می شود که ریاض ممکن است ناچار شود در خصوص درگیری ها در سوریه به روسیه نزدیک شود، دقیقا همانند کاری که ترکیه اواخر سال گذشته انجام داد، به ویژه پس از مشخص شدن موضع گیری آمریکا در خصوص این درگیری که- پس از 8ماه دخالت نظامی در سوریه برای مبارزه با داعش- اعتراف کرد که روسیه اهمیت زیادی در این درگیری و حل آن دارد .'

نویسنده مقاله در ادامه افزود: جدا از این، 'احمد الجربا' رئیس جریان الغد سوریه و رئیس سابق ائتلاف مخالفان سوری، طی هفته های گذشته بار دیگر به صحنه سیاسی بحران سوریه بازگشته است . او شخصیتی است که مورد حمایت عربستان، مصر و امارات است . اهمیت بازگشت او به صحنه سیاسی سوریه از این جهت است که او به تازگی گفته که اجرای طرح کاهش تنش و درگیری روسیه در سوریه ،مورد قبول بسیاری از گروه های مخالفان سوری است و عملیات آتش بس تنها در صورتی نتیجه بخش خواهد بود که همه مخالفان در آن حضور داشته باشند .

این موضع گیری الجربا با موضع گیری مخالفان دیگر که طرح کاهش تنش و درگیری ها از سوی روسیه را رد و با اجرای آن را در بسیاری از مناطق ،مخالفت می کردند، متفاوت است زیرا آن ها این طرح را در نهایت به نفع نظام حاکم بر سوریه می دانستند .

'شواهد سیاسی و میدانی حاکی از کارآمد بودن راهبرد روسیه در سوریه است ، روسیه ای که همچنان بر موضع گیری های خود و باقی ماندن نظام بشار اسد ثابت مانده است . امتیازهایی هم که روسیه به مخالفان در خصوص نظام حاکم بر سوریه می دهد ، تنها تغییرات صوری در ساختار این نظام و در برخی پست ها به ویژه پست های امنیتی است و البته در این میان به نگرانی های عربستان در سوریه نیز توجه دارد به ویژه پس از اینکه موفق شد موضع گیری های ترکیه را در خصوص درگیری ها در سوریه تغییر دهد و خنثی کند ؛ روسیه باعث شد ترکیه تنها از برپایی نظامی کردی در سوریه ، در نزدیکی مرزهای جنوبی اش نگرانی داشته باشد و در نتیجه به ترکیه اجازه داده شد عملیاتی در چارچوب عملیات سپر فرات در شمال سوریه آغاز کند و از سوی دیگر روسیه با آن قرارداد فروش سامانه دفاع موشکی اس -400 را به امضا رساند و این یعنی اینکه ترکیه پیشنهادهای روسیه را در خصوص درگیری های سوریه پذیرفته و خواهد پذیرفت. '

علاوه بر این ، روسیه از طریق سرگئی لاوروف وزیر خارجه و دیپلمات کارکشته خود موفق شده است بسیاری از کشورهای عربی را به باقی ماندن بشار اسد بر کرسی قدرت در مرحله انتقالی قانع کند تا از این رهگذر،سوریه یکپارچه باقی بماند و این چیزی بود که مخالفان سوریه به ویژه مخالفان سوری در محور ریاض (هیات عالی مذاکرات و ائتلاف مخالفان سوری ) مخالف آن بودند . آن ها اعتقاد دارند نهادهای دولتی سوریه با رفتن بشار اسد هم دچار فروپاشی نمی شود زیرا روسیه می تواند مسئولیت اداره کشور را به جانشین و معاون بشار اسد واگذار کند .

الاهرام در پایان نوشت: می توان گفت که ایده کناره گذاشتن بشار اسد از صحنه سیاست سوریه و از روند حل بحران این کشور در سطح منطقه ای و بین الملی ،فروکش کرده و نشانه ها حاکی از آن است که روند پذیرش بشار اسد رو به گسترش است و برخی کشورها یی که اصرار بر کنار گذاشتن او داشتند، و ازجمله ترکیه و عربستان، اکنون مخالفتی با ماندن او بر کرسی قدرت ندارند.

 

اخبار مرتبط

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.