رونمایی از شکنجه‌گاه‌های سازمان اطلاعات آمریکا
«سیا» به روایت «سنا»
حسین موسوی: گزارش سنا از شکنجه‌ها در اتاق بازجویی‌های سیا جنجال‌آفرین شد و دو گروه را در مقابل هم قرار داد. گروهی که مدافع این تاکتیک‌ها بودند که عمدتا جمهوری‌خواه به حساب می‌آیند و گروهی که آن را باعث شرمساری آمریکا در جوامع بین‌المللی می‌دانند اما از انتشار آن دفاع می‌کنند.
سنا از شکنجه‌گاه‌های سازمان اطلاعات آمریکا رونمایی کرد
پرتره ترسناک «سیا»
روزنامه واشنگتن‌پست روز گذشته نوشت: تحقیقات جامع سنا در طول ۵ سال گذشته روی بازجویی‌های سیا از مظنونین ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، باعث به‌وجود آمدن یک نگرانی عظیم از این سازمان اطلاعاتی شده است.
حسین موسوی: گزارش سنا از شکنجه‌ها در اتاق بازجویی‌های سیا جنجال‌آفرین شد و دو گروه را در مقابل هم قرار داد. گروهی که مدافع این تاکتیک‌ها بودند که عمدتا جمهوری‌خواه به حساب می‌آیند و گروهی که آن را باعث شرمساری آمریکا در جوامع بین‌المللی می‌دانند اما از انتشار آن دفاع می‌کنند.
سنا از شکنجه‌گاه‌های سازمان اطلاعات آمریکا رونمایی کرد
پرتره ترسناک «سیا»
روزنامه واشنگتن‌پست روز گذشته نوشت: تحقیقات جامع سنا در طول ۵ سال گذشته روی بازجویی‌های سیا از مظنونین ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، باعث به‌وجود آمدن یک نگرانی عظیم از این سازمان اطلاعاتی شده است. این گزارش کمیته اطلاعات مجلس سنا با ارائه اتهامات جدیدی از اعمال ظلم و ستم در تاکتیک‌های شدید سیا حکایت دارد که پیش از این پرسنل پزشکی که با آژانس اطلاعاتی آمریکا همکاری می‌کردند این مسائل را ابراز کرده بودند. در بسیاری از گزارش‌های این گروه پزشکی آمده است که نیروهای اطلاعاتی آمریکا برای اعتراف‌گیری، متهمان را با روش «به آب بستن» وادار به حرف زدن می‌کردند که در بیشتر مواقع منجر به وخامت اوضاع حیاتی آنها می‌شده است. خبرگزاری آسوشیتدپرس هم در این‌باره گزارش داد که رئیس کمیته اطلاعات سنای آمریکا از انتشار گزارش سنا درخصوص عملکرد سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) و اقدام‌های خشن و وحشیانه این سازمان در بازجویی‌ها دفاع کرد. پیش از این برخی مقامات آمریکایی گفته بودند که انتشار این گزارش ممکن است جایگاه آمریکا را در مبارزه با تروریسم تضعیف کند.
این مقام آمریکایی درخصوص گزارش سنا از عملکرد سیا تصریح کرد که تکنیک‌های بازجویی این سازمان موثر نبوده و در عین حال خشونت استفاده شده در این تکنیک‌ها بسیار بیشتر از چیزی بوده که مقامات عنوان کرده‌اند.
در گزارش سنا به تعامل سیا با کاخ سفید، وزارت دادگستری، کنگره و دیگر نهادهای آمریکایی اشاره و گفته شده که سیا در بسیاری از تعامل‌ها اطلاعات نادرست و غیرکافی در اختیار آنها قرار داده است.
اوباما در واکنش به انتشار این گزارش گفت که روش‌های مبتنی بر شکنجه در بازجویی‌ها که در گذشته استفاده شده، باید کنار گذاشته شود. رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین در بیانیه‌ای ضمن تاکید بر بی‌تاثیر بودن شکنجه در مبارزه با تروریسم، اذعان کرد، توسل ماموران اطلاعاتی آمریکایی به روش‌های بازجویی خشونت‌بار در مورد مظنونان تروریست پس از حملات یازدهم سپتامبر چهره آمریکا را در جهان خدشه‌دار کرده است. باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا تاکید کرد جورج بوش در دوران ریاست‌جمهوری‌خود به ویژه در انتخاب راه‌های مناسب برای مبارزه با القاعده و جلوگیری از حملات تروریستی جدید علیه آمریکا، با شرایط سخت و انتخاب‌های دشواری روبه‌رو شد. مسلما در آن سال‌ها کارهای خوبی هم انجام شده است اما در عین حال برخی اقدامات و فعالیت‌هایی صورت گرفت که با ارزش‌های آمریکا کاملا مغایرت داشتند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، وی ادامه داد: به همین علت بود که من پس از آغاز به کار به‌عنوان رئیس‌جمهور هرگونه شکنجه را منتفی دانستم.
اوباما تصریح کرد: انتشار گزارش سنای آمریکا درباره شکنجه‌های صورت گرفته علیه مظنونان تروریست من را بیشتر از پیش متقاعد کرد که این روش‌ها نه تنها با ارزش‌های ما مغایرت دارند بلکه در مبارزه با تروریسم نیز بی‌تاثیر هستند.
رئیس کمیته اطلاعاتی سنای آمریکا نیز در اظهارات خود هنگام انتشار این گزارش گفت: هشت سال پیش متوجه شدیم که سیا از تکنیک‌های به اصطلاح پیشرفته در بازجویی‌ها استفاده می‌کند و در این خصوص گزارش درستی به کنگره ارائه نشده است.
وی افزود: سیا در این اقدامات از مامورانی استفاده کرده که سابقه خشونت و سوءاستفاده دارند. همچنین در بازجویی‌ها بر خلاف اظهارات رئیس وقت سیا، افراد تحت بازجویی مورد شکنجه قرار گرفته‌اند.
گزارش مهم کمیته اطلاعاتی سنای آمریکا درباره کاربرد شکنجه در بازجویی سیا از مظنونان در «جنگ علیه تروریسم» بعد از مدت‌ها تاخیر منتشر می‌شود.
در این گزارش آمده است که این شیوه‌ها به اطلاعات مهم و قابل پیگیری منجر نشده و جزئیات به دست آمده از این بازجویی‌ها در دفاع از امنیت ملی آمریکا کلیدی نبوده است.
گزارش منتشر شده صرفا خلاصه‌ای از تحقیق ۶۷۰۰ صفحه‌ای این کمیته است.
رئیس کمیته اطلاعاتی سنا، سناتور «دیان فاینستاین» همزمان با انتشار نتیجه تحقیق چند ساله این کمیته گفت: گزارش نتیجه بررسی دست‌کم ۱۹ بازداشتگاه مخفی سیا در کشورهای ثالث و بازجویی از دست‌کم ۱۱۹ تن با شیوه‌های خشن است.
این گزارش با نتیجه‌گیری‌های تکان‌دهند‌ه‌ای که حاصل ماه‌ها ملاقات با سازمان مرکزی اطلاعات و امنیت آمریکا و دسترسی به میلیون‌ها صفحه مکاتبات و اسناد داخلی این سازمان بوده به موارد زیر اشاره دارد:
- شیوه‌های بازجویی خشن این سازمان به اطلاعات کلیدی برای دفاع از امنیت ملی آمریکا منجر نشده است.
- سیا به‌طور مستمر اطلاعات غلطی درباره اجرای این بازجویی‌ها و تاثیر آن بر سیاستمداران و مردم آمریکا داده است و آنها را گمراه کرده است.
- مدیریت سیا بر برنامه «بازجویی‌های خشن» به شدت ناکافی و مخدوش بوده است.
جمهوری‌خواهان سنا در اولین واکنش خود به انتشار این گزارش گفته‌اند اطلاعات به دست آمده از بازجویی‌ها در دستگیری تروریست‌ها ازجمله اسامه بن لادن موثر بوده است. اما روزنامه نیویورک تایمز به نقل از منابع آگاه ضمن رد ادعای جمهوری‌خواهان نوشت که دستگیری بن‌لادن هیچ ارتباطی با نحوه تاکتیک‌های به کار برده شده در بازجویی‌های سیا نداشته و قاصدی که پیغام‌های نزدیکان بن‌لادن را رصد می‌کرده و آنها را در اختیار نیروهای اطلاعاتی آمریکا می‌گذاشته است اصلا دستگیر نشده و هیچ ارتباطی با تاکتیک‌های به‌کار برده شده با سیا نداشته است.
با این حال فاینستاین در ارائه نتیجه گزارش گفت: واژه شکنجه به هر معنای معمولش تفسیر شود نتیجه آن است که بازداشتی‌های سیا شکنجه شده‌اند. شیوه‌های به کار رفته شامل محرومیت از خواب، سیلی و کوبیدن فرد به دیوار، جای دادن بازداشتی در جعبه‌های کوچک، نگهداری فرد در انزوا و تهدید مدام به مرگ بوده است. همچنین در گزارش‌ها آمده است که بارها بازداشتی‌ها را تا پای اعدام پیش می‌برده‌اند تا به این طریق اعتراف‌گیری کنند. همچنین در گزارش آمده که با شیوه القاء حس خفگی در بازجویی سه نفر از بازداشت شدگان تا حد مرگ دچار بدحالی شده‌اند و بسیاری از بازداشت شدگان نیز مدتی بعد دچار مشکلات روانی شده‌اند.
براساس این گزارش دست‌کم درباره شش نفر از بازداشت‌شدگان از «آبرسانی مقعدی» استفاده شده است در حالی‌که هیچ گزارش پزشکی مبنی بر لزوم به کارگیری این شیوه یافت نشده است.
«جورج تنت»، رئیس وقت سیا یافته‌های این گزارش را رد کرده و گفته است برنامه بازجویی‌های خشن به دستگیری رهبران القاعده و حذف آنها از میدان جنگ با آمریکا منجر شده است و جان هزاران آمریکایی را نجات داده است.
«تنت» یکی از افرادی است که نامش در این گزارش به‌عنوان مقصر اصلی مطرح شده است. او یکی از یاران و معتمدین جورج بوش بوده است. جورج بوش روز دوشنبه از بازجویان سیا به‌عنوان میهن‌پرستان یاد کرده بود. برنامه بازجویی از مظنونان تروریستی که درون سازمان سیا با عنوان «تفسیر، بازداشت و بازجویی» مشهور است، از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۷ در دوران ریاست‌جمهوری جورج بوش اجرا می‌شد و پس از روی کار آمدن باراک اوباما به دستور او متوقف شد. این در شرایطی است که اوباما در واکنش به انتشار این گزارش گفت که این شیوه‌ها به موضع آمریکا در جهان «ضربه‌ای جدی» وارد کرده است و تاکید کرده آمریکا دیگر از این شیوه‌ها استفاده نخواهد کرد.
اوباما سه‌شنبه شب به وقت آمریکا به شبکه «تله موندو» هم گفت: «پس از حملات ۱۱ سپتامبر کشور دچار شوک شدید روحی و وضعیتی لغزنده و نامطمئن در مورد تکرار آن حملات بود و روشن است که سیا شتابزده و برنامه‌ای بدون اندیشه زیاد درباره عواقب احتمالی آن طراحی کرد.»
او گفت در آن برنامه حد و مرزها و اینکه دقیقا چه کسی مسوول و پاسخگوی برنامه است، به خوبی مشخص نشد.
رئیس‌جمهور آمریکا با دفاع از انتشار این گزارش مدعی شد: یکی از مواردی که ما را از دیگر کشورها متمایز می‌سازد این است که زمانی که ما اشتباه می‌کنیم آن را می‌پذیریم.
اوباما قبلا هم گفته است که به نظر او سیا در آن دوران تحت «فشار عظیمی» برای جلوگیری از حملات دیگری از نوع ۱۱ سپتامبر بود و برای همین دچار خطا شد.
با این حال او گفت هرچند نگران واکنش‌های احتمالی علیه آمریکایی‌ها در جهان است اما این گزارش باید منتشر می‌شد تا اطمینان حاصل شود که این اشتباهات تکرار نشود.
در مقابل برخی جمهوری‌خواهان سنا نیز در واکنش به انتشار این گزارش گفته‌اند اطلاعات به دست آمده از بازجویی‌ها در دستگیری «تروریست‌ها» از جمله اسامه بن لادن موثر بوده است.
سناتور میچ مک کانل، رهبر جمهوری‌خواه سنا و سناتور سکسبی چمبلیس از اعضای ارشد کمیته اطلاعاتی سنا در بیانیه‌ای مشترک گفته‌اند انتشار این گزارش تبعات جدی برای امنیت ملی آمریکا خواهد داشت.
این درحالی است که سناتور جمهوری‌خواه جان مک کین، که خود در طول اسارت در ویتنام به شدت شکنجه شده بود، در واکنش به این گزارش از انتشار آن حمایت و تاکید کرد که این شیوه‌ها به اعتبار جهانی آمریکا ضربه زده است.
مک کین گفت پذیرش حقیقت گاهی دشوار است، گاهی ممکن است به دشواری‌هایی برای آمریکا منجر شود اما «این حق مردم آمریکا است» که بدانند تاثیر این سیاست‌ها و حاصل آن چه بوده است.
این سناتور در عین حال گفت ممکن است انتشار این گزارش به خشونت در نقاط مختلف جهان علیه منافع آمریکا منجر شود اما جهان مدت‌ها است که از به کارگیری این شیوه‌ها خبردار بوده است و جلوگیری از انتشار آن را به بهانه به خطر افتادن امنیت آمریکا بیهوده خواند. این سناتور بانفوذ جمهوری‌خواه گفت بسیاری از این شیوه‌ها شکنجه بوده و «القاء حس خفگی» را نوعی اعدام نمایشی خواند که در آن فرد را تا پای مرگ می‌برند و بازمی‌گردانند.
همزمان جان برنان، مدیر فعلی سازمان مرکزی اطلاعات و امنیت آمریکا، با اذعان به اینکه «اشتباهاتی در طول بازداشت و برنامه بازجویی» این سازمان روی داده، گفته است درخصوص نتیجه‌گیری کمیته تحقیق و «بی‌تاثیر بودن اطلاعات حاصل از این بازجویی‌ها» با این کمیته اختلاف‌نظر دارد.
در اتاق‌های شکنجه
براساس گزارش کمیته سنا، «ابوزبیده» یکی از بازداشتی‌هایی که در بازداشتگاهی مخفی در تایلند نگهداری می‌شده، ۴۷ روز را بدون بازجویی در سلول انفرادی گذرانده است.
در پی این دوره، او با به کارگیری انواع شیوه‌های خشن مورد بازجویی قرار گرفته است و بعدها دچار مشکلات روانی شده است.
به جز او در افغانستان نیز بازداشتی‌ها در تاریکی و انزوا، در سلولی که تنها «یک سطل برای ادرار و مدفوع داشته» محبوس بودند.
رضا النجار، یکی از محافظان اسامه بن لادن، اولین بازداشتی در بازداشتگاه سیا در افغانستان بوده است. بازجوها سهمیه غذای او را کاهش داده‌اند، در سرما زنجیرش کرده‌اند و به جای دسترسی دادن به دستشویی، به او «پوشک» بسته‌اند.
گل رحمان، بازداشتی دیگر، در حالی که در سرمای نقطه انجماد با یک پیراهن ساده در زنجیر کف سلول سیمانی خوابیده بوده، مرده است. پزشکی قانونی مرگ او را در اثر سرما اعلام کرده است.
واکنش به گزارش سنا
همزمان با کش وقوس‌های ناشی از انتشار این گزارش در داخل آمریکا، بن امرسون، گزارشگر ویژه امور حقوق بشری و ضدتروریسم سازمان ملل گفت به غیر از شکنجه‌گران، مقام‌های ارشد دولت جورج بوش که این شکنجه‌ها به دستور آنها انجام شده نیز باید مورد پیگرد قرار گیرند. «کنت راث»، مدیرکل سازمان دیده‌بان حقوق بشر نیز گفته است که اقدامات ماموران سیا جرم تلقی می‌شود و به هیچ وجه قابل توجیه نیستند. او گفت: «در صورتی که این حقیقت‌یابی «سنا» به پیگرد قضایی ماموران منجر نشود، شکنجه همچنان به عنوان یک گزینه بالقوه برای رئیس‌جمهوران باقی خواهد ماند.»
سیا پیش‌تر استفاده از این شیوه‌های خشن را با این استدلال توجیه می‌کرد که از این طریق به اطلاعات مهمی دست یافته و جان هزاران آمریکایی را نجات داده است.
این سازمان پس از انتشار گزارش «سنا» مجددا در بیانیه‌ای این موضع خود را تکرار کرد.
اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا در بیانیه‌ای از دادستان کل آمریکا خواسته است تا به شکلی ویژه و مستقل مقام‌های دولت جورج بوش را که در این شکنجه‌ها نقش داشته‌اند مورد پیگرد قضایی قرار دهد. شبکه خبری ای‌بی‌سی آمریکا می‌گوید تنها فردی که از بین ماموران دخیل در شکنجه‌ها مورد پیگرد قضایی قرار گرفت و هم‌اکنون زندانی است جان کیریاکو، مامور سابق سیا است که نخستین بار استفاده از شکنجه علیه مظنونان القاعده را فاش کرد و اطلاعات آن را در اختیار خبرنگاران گذاشت.
مطابق گزارش «سنا» سازمان سیا به‌طور مستمر اطلاعات نادرست در اختیار مقام‌های دولتی و قضایی قرار می‌داده، مانع از نظارت کنگره می‌شده و از شبکه‌ای از بازداشتگاه‌ها در کشورهای مختلف استفاده می‌کرده است.
اوباما می‌گوید: انتشار گزارش سنای آمریکا درباره شکنجه‌های صورت گرفته علیه مظنونان تروریست، من را بیشتر از پیش متقاعد کرد که این روش‌ها نه تنها با ارزش‌های ما مغایرت دارند بلکه در مبارزه با تروریسم نیز بی‌تاثیر هستند یکی از مواردی که ما را از دیگر کشورها متمایز می‌سازد این است که زمانی که ما اشتباه می‌کنیم آن را می‌پذیریم
ارسال نظر