حسین موسوی: داعشی‌ها دو میدان نبرد برای خود برگزیده‌اند: نخست جایی که اسلحه به دست می‌گیرند و با شقاوت تمام، دست به اعدام‌های دسته جمعی و فردی می‌زنند و دیگری فضای سایبری یا اینترنت که بازپخشی می‌شود از شقاوت این گروه تروریستی. در این میان چندی است که کارشناسان نسبت به رفتار افراد دولت خودخوانده اسلامی دقیق‌تر شده‌اند و در این وادی دست به تجزیه و تحلیل این گروه سازمان‌یافته زده‌‌اند به گفته تحلیلگران، شبکه‌های اجتماعی و فضای اینترنت برای این گروه دو کارکرد مهم دارد و ابتدا آنها با نمایش شقاوت خود ترس را بر اجتماع حاکم می‌کنند و دیگری از این فضا برای یارگیری اقدام می‌کنند. در این راستا سی‌ان‌ان می‌نویسد: در فیلمی که به‌تازگی انتشار یافته است ما نزدیک به ۱۰۰ اسیر را مشاهده می‌کنیم که پشت به هم تلنبار شده‌اند و با دستان بسته منتظر مرگ خود هستند. ناگهان آتش گلوله‌ها بر سر این افراد باریدن می‌گیرد و در عرض چند دقیقه، گودالی از خون تشکیل می‌شود. البته این تنها موردی نیست که نمایشی این‌گونه از شقاوت داعشیان منتشر می‌شود که حاصلی جز ایجاد رعب و وحشت ندارد. فیلم‌هایی که در اینترنت پخش می‌شود و دست به دست و از موبایلی به موبایل دیگر بولوتوث می‌شود نشان می‌دهد که آنها سازمان‌یافته دست به این کار می‌زنند. این سایت در این‌باره می‌نویسد: «با پخش فیلم‌هایی از این دست یا اعدام جیمز فولی با یک چاقوی کند، داعش قصد دارد تا به دنیا نشان دهد که چقدر بی‌رحم هستند. درواقع باید اذعان داشت که تروریست‌های داعش در استفاده از رسانه‌های دسته‌جمعی بسیار عالی و حرفه‌ای عمل می‌کنند. آنها با این شیوه رادیکالی قصد دارند تا به رهبران کشورهای خارجی پیغام خود را به خشن‌ترین شکل ممکن انتقال دهند. این تصاویر مکررا توسط این گروه تروریستی پخش شده است. جایی که جلاد دیگر ژورنالیست آمریکایی، یعنی استیون ساتلوف می‌گوید: من برگشته‌ام اوباما! من برگشته‌ام برای اینکه تیر نخوت و غرور تو به سمت دولت اسلامی نشانه رفته است.» پیغامی مشابه که چند روز پیش‌تر توسط جلاد بریتانیایی که گردن جیمز فولی را برید داده شده بود. قاتل بریتانیایی جیمز فولی گفته بود: «همان‌گونه که جنگنده‌های تو (اوباما) مردم مرا بی‌وقفه می‌کشد، چاقوی من هم بی‌وقفه گردن آمریکایی‌ها را خواهد برید.» این در شرایطی است که چندی پیش کودکی هفت ساله که پدر خود را به‌عنوان عضوی از داعش می‌دید سر یکی از سربازان سوریه را به دست گرفته بود و رو به دوربین‌ عکاسی لبخند می‌زد. کودکی که به همراه پدر و مادر خود از استرالیا به رقه سوریه کوچ کرده است تا زیر پرچم خلافت خودخوانده اسلامی سلاح به دست گیرد.

اکران سر بریدن پس از یک دهه

۱۰ سال پیش، زمانی که القاعده هنوز به انشعاب‌های مختلفی تقسیم نشده بود، وظیفه ارعاب جهانیان را به عهده داشت. آنها با انتشار فیلم‌های سر بریدن، ناامنی را به مردم دنیا القا می‌کردند. داستان مشابه «نیکلاس برگ» و «ایوجین جک آرمسترانگ» دو نمونه قدیمی هستند که پیش از این به کارگردانی القاعده به نمایش درآمده بود. این نمایش اما چندی بعد توسط ایمن الظواهری، رهبر ارشد القاعده به چالش کشیده شد و نمایش‌هایی از این دست با یک وقفه ۱۰ ساله روبه‌رو شده بود. هر چند که ظواهری هنوز اعدام جیمز فولی را تقبیح نکرده و در قبال شاخه جدا شده از القاعده واکنش نشان نداده است. اما هنوز این سیستم در بین بنیادگرایان طرفداران فراوانی دارد. سی‌ان‌ان اما درخصوص اهداف پروپاگاندایی بنیادگرایان می‌نویسد: این تنها غربی‌ها نیستند که باید نقش قربانی این فیلم‌های تبلیغاتی گروه داعش را بازی کنند. چندی پیش نیز یک مرد کردتبار در یک مسجد در مقابل دیدگان همه در موصل اعدام شد. چارلی کوپر، محقق خاورمیانه در بنیاد کوییلیام، می‌گوید: «این یک پیغامی است که با خون نوشته شده تا دیگران را مرعوب کنند.» به اعتقاد کوپر این اعدام، یک پیغام مستقیم به رئیس اقلیم کردستان بوده است. بر این اساس این محقق اعتقاد دارد که داعشی‌ها از ابزارهای مختلف برای اهداف خود استفاده می‌کنند: گاه برای ابعاد بین‌المللی، که در این حیطه می‌توان اعدام امثال جیمز فولی را بررسی کرد و گاه پیغام‌هایی که بازخورد داخلی دارد و این همان برای مرعوب کردن مردمی است که احتمالا گزینه نافرمانی را در سر می‌پرورانند. این در شرایطی است که برخی تحلیلگران اعتقاد دارند که رسانه‌ها خواسته یا ناخواسته در جهت اهداف این گروه تکفیری قدم بر می‌دارند و پیغام ارعاب را به صورت رایگان به جهانیان انتقال می‌دهند. کوپر در این‌باره می‌گوید که رسانه‌ها در جهت بسط و گسترش ارعاب جهانی داعش مسوول هستند. به اعتقاد وی هربار که یک کلیپ از خشونت‌های داعش در شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک و توییتر پخش می‌شود آنها به مهم‌ترین هدف خود می‌رسند: دستیابی به «اکسیژن تبلیغاتی.» با این وجود، برخی از کارشناسان با انتقاد از همین شبکه‌های اجتماعی اعتقاد دارند که باید درخصوص اخبار خلافت خودخوانده اسلامی با احتیاط قدم برداشت. پس از مرگ رقت‌انگیز جیمز فولی به دست یک جلاد بریتانیایی با پیغام «اوباما من برگشته‌ام تا انتقام خون کشته‌شدگان مردمم را بگیرم»، کارشناسان رسانه از میزان گسترش این ویدئو در بین مردم ابراز تعجب کردند و پخش شدن این فیلم را در ویدئو برد اصلی گروه داعش اعلام کردند. در این راستا مدیر برنامه‌های شبکه خبری الجزیره می‌گوید: با توجه به بازخوردی که پخش اعدام فولی از این شبکه داشت، مدیران این شبکه تصمیم گرفتند تا مرگ ساتلوف، دیگر خبرنگار آمریکایی را پخش نکنند. او می‌گوید: به همتایان خود توصیه می‌کنیم که فیلم‌هایی از این دست را پخش نکنند. آنها برای پیشبرد هدف خود از یک هشتگ با عنوان #ISISmediaBlackout استفاده می‌کنند و خواستار ملحق شدن باقی رسانه‌ها به این کمپین هستند. در این‌باره «ارین ماری سالتمن» یکی از کارشناسان حوزه رسانه می‌گوید که بخشی از مشکل ایجاد شده به فهم و درک عالی داعش از استفاده از تکنولوژی برمی‌گردد. آنها می‌دانند که چگونه در فضای سایبری هم عضوگیری کنند و هم برنامه‌های خود را در راستای «مرعوب‌سازی» پیش ببرند. سالتمن در مقاله‌ای که به همین مناسبت منتشر کرده، نوشته است «ما از قافله خیلی عقب افتاده‌ایم. آنها دست بالا را دارند و بسیار پیشرفته در این مورد عمل می‌کنند. آنها به راستی در استفاده از فناوری و شبکه‌های اجتماعی زبردست هستند و می‌دانند برای پیشبرد اهداف خود چه کنند.» سی‌ان‌ان می‌گوید که راز موفقیت افراد داعش در واقع به حضور مردی باز می‌گردد که برنامه‌های رسانه‌ای این گروه را پیش می‌برد: «مجید نواز»، یک نویسنده بنیادگرا و تروریست سابق. تحلیلگران می‌گویند که برخی از فیلم‌هایی که توسط وی تهیه شده است در حد فیلم‌های هالیوودی کیفیت دارد. نواز از تمامی اعدام‌ها، گردن زدن‌ها و دزدی‌ها فیلمی یک ساعته تهیه کرده است که این فیلم دست به دست می‌چرخد. او همچنین طراح لباس‌هایی است که با قیمت ۱۰ دلار با شعارهای «ما همه عضو دولت اسلامی شام و عراق هستیم» و «یا جنگ برای آزادی تا آخرین قطره خون» به راحتی در دسترس دیگران قرار می‌گیرد. نواز تئوریسین فضای مجازی خلافت خودخوانده اسلامی است و بال رسانه‌ای این گروه به حساب می‌آید.