زیمبابوه بسته‌ترین اقتصاد معرفی شد

دنیای‌اقتصاد- براساس رتبه‌بندی جدید اقتصادهای جهان، کشورهای هنگ‌کنگ، سنگاپور، نیوزلند، سوئیس و آمریکا آزادترین و کشورهای زیمبابوه، میانمار، کنگو، آنگولا و ونزوئلا بسته‌ترین اقتصادهای جهان معرفی شدند. مهم‌ترین شاخص‌های اندازه‌گیری در این بررسی فضای کسب‌و‌کار، میزان یارانه‌ها، میزان دخالت دولت، میزان کنترل بازار مالی، دسترسی به بازارهای بین‌المللی و رعایت حقوق بخش‌خصوصی بوده است. پس از بررسی اطلاعات ۱۴۱ کشور مشخص شد

هنگ‌کنگ آزادترین اقتصاد جهان

رهام‌وزیری - هنگ‌کنگ بار دیگر به عنوان آزادترین اقتصاد جهان معرفی شد. موسسه تحقیقات اقتصادی کیتو که یکی از تانک‌های فکری اقتصادی در ایالات متحده به شمار می‌آید همانند سنت هر ساله خود فهرست جدید آزادترین اقتصادهای جهان را اعلام کرده است. در این فهرست از اطلاعات و آمارهای کشورها طی سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ استفاده شده است. دلیل اصلی استفاده از آمارهای قدیمی در مورد برخی کشورها عدم اعلام آمارهای رسمی جدید از سوی آنها عنوان شده است.

در این فهرست پنج شاخص کلی برای رتبه‌بندی کشورها در نظر گرفته شده است که هر یک چند زیرشاخه دارند. اولین شاخصی که در این مطالعه مورد توجه قرار گرفته اندازه دولت است. این شاخص با توجه به زیرشاخه‌هایی همچون میزان هزینه‌های عمومی دولت، یارانه‌های پرداختی، میزان ورود دولت به کسب‌وکار و سرمایه‌گذاری دولتی و میزان مالیات دریافتی محاسبه شده است. شاخص دوم ساختارهای قانونی و میزان رعایت حقوق بخش‌خصوصی در اقتصاد است. دسترسی به پول سالم و چگونگی مدیریت بازار پول کشورها شاخص سوم ارزیابی اقتصادی کشورهای جهان در این تحقیق است. میزان آزادسازی در جهت دسترسی بازرگانان به بازارهای بین‌المللی و توسعه تجارت بین‌الملل از دیگر موارد مورد نظر در این رده بندی است. این شاخص خود زیرمجموعه‌هایی دارد که میزان مالیات بر واردات و صادرات، برطرف کردن موانع تجارت، سهم بخش تجارت در اقتصاد و میزان کنترل بازارهای مالی از مهمترین بخش‌های این شاخص هستند. هنگ‌کنگ در این شاخص بیشترین امتیاز را آورده است. هنگ‌کنگ در چهار فاکتور از هفت فاکتور این شاخص امتیاز کامل ۱۰ را کسب کرده است. پنجمین و آخرین شاخص کلی که در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته است میزان وام‌های اعتباری، بازار کار و فضلی کسب‌وکار در اقتصادهای مختلف است.

آزادترین‌ها

در این فهرست هنگ کنگ بهشت کسب‌وکار در جهان عنوان شده است. این کشور آسیایی که اکنون به یکی از مراکز اصلی تجارت جهانی و باز صادرات دنیا تبدیل شده است توانسته با کسب امتیاز ۹/۸ از ۱۰ عنوان آزادترین اقتصاد جهان را به خود اختصاص دهد. آسانی تاسیس شرکت‌های بازرگانی در هنگ‌کنگ، پایین بودن تعرفه‌های واردات و صادرات، عدم سرمایه‌گذاری دولت در بخش تولید و بازرگانی و عدم سیاست‌های حمایت‌گرایانه از مهمترین ویژگی‌هایی است که سبب شده هنگ‌کنگ بتواند درصدر این فهرست قرار گیرد. پس از هنگ‌کنگ دیگر کشور آسیایی یعنی سنگاپور با ۸/۸ امتیاز قرار گرفته است. اصلی‌ترین عاملی که سبب شده سنگاپور نتواند از هنگ‌کنگ پیشی بگیرد سخت‌تر بودن تجارت در سنگاپور نسبت به هنگ‌کنگ است. نیوزیلند و سوئیس با امتیازهای ۵/۸ و ۳/۸ در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند.

ایالات متحده که در ذهن برخی به عنوان آزادترین اقتصاد جهان شناخته می‌شود در این رده‌بندی توانسته عنوان پنجم را به خود اختصاص دهد. کنترل‌های امنیتی و مالی که پس از حوادث یازدهم سپتامبر در آمریکا وضع شده است. در این گزارش اصلی‌ترین مانع افزایش رنکینگ آمریکا در آزادسازی اقتصادی عنوان شده است.

دولتی‌ترین‌ ها

این تحقیق که ۱۴۱کشور دارای آمار در دسترس جهان را مورد مطالعه قرار داده عنوان می‌کند که زیمبابوه بسته‌ترین و تحت کنترل‌ترین اقتصاد جهان را دارد. در این بررسی زیبمابوه از مجموع ۱۰امتیاز تنها ۹/۲امتیاز را کسب کرده است. توقف تجارت خارجی، تورم تازنده، کنترل دولتی در کسب و کارها و مالیات بالا از عمده عواملی است که زیمبابوه را در بدترین شرایط اقتصادی قرار داده است. میانمار، جمهوری دموکراتیک کنگو و آنگولا نیز دیگر قعرنشینان این فهرست هستند. ونزوئلا با امتیاز ۹/۴ از ۱۰ در این رده‌بندی رتبه ۱۳۵ را کسب کرده است. روند دولتی‌سازی که از سوی هوگو چاوز در یک سال گذشته تشدید شده است. بیشترین نقش را در بسته شدن فضای اقتصادی ونزوئلا داشته است.

گروه هشت

از مجموع هشت اقتصاد صنعتی جهان تنها ایالات متحده، بریتانیا و کانادا در جمع ۱۰اقتصاد آزاد جهان قرار دارند و بقیه در رتبه‌های پایین‌تر قرار گرفته و این در شرایطی است که رتبه برخی از آنها بسیار دور از انتظار است. ژاپن به عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد آسیا و دومین اقتصاد بزرگ جهان از نظر آزادی فضای اقتصاد در رتبه ۲۲ قرار گرفته است. ایتالیا و فرانسه با امتیاز ۷ به طور مشترک در رتبه ۵۲ قرار دارند. آلمان به عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا در این رده‌بندی با ۶/۱۷ امتیاز در رده ۱۸ ایستاده است. اما در جمع هشت کشور صنعتی جهان روسیه بدترین جایگاه را به خود اختصاص داده است. روسیه با امتیاز ۸/۵ رتبه‌ای بهتر از ۱۱۲ را نتوانسته کسب کند.

مشکلات تعرفه‌ای که خصوصا واردات را به روسیه و حتی ژاپن دشوار می‌کند در کنار مشکلات بازار کار که همواره در این کشورها وجود دارد اصلی‌ترین مانع بالا رفتن کشورهای صنعتی در فهرست اقتصادهای آزاد جهان است.

اقتصادهای نوظهور

اقتصادهای نوظهور که با رشد اقتصادی چشمگیر خود توجه جهان را جلب کرده‌اند در زمینه ایجاد اقتصاد آزاد واقعی با تمام معیارهای آن چندان موفق نبوده‌اند. کشورهای نوظهور اقتصادی اگرچه در جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و توسعه صادرات خود موفق بوده‌اند و توانسته‌اند به این ترتیب رشد اقتصادی خود را افزایش دهند، اما همین کشورها اکثرا از وجود بازار پول و ارز بیمار رنج می‌برند. این بیماری‌ها عموما زاییده کنترل‌های دولتی در میزان نرخ برابری ارزها است.

همچنین بازار کار این کشورها بسیار نابسامان است و عمدتا کارگران با دستمزدهای ناچیز و بدون بیمه و دیگر حقوق کارگری فعالیت می‌کنند. پولشویی یکی از بارز‌ترین بیماری‌های اقتصادی در اقتصادهای نوظهور است.

به دلیل سرعت توسعه کسب و کار و پذیرش بالای سرمایه‌های خارجی اکنون اقتصادهای نوظهور به مقصد اول پول‌های کثیف تبدیل شده‌اند.

در میان اقتصادهای نوظهور هند با رتبه ۶۹ بهترین وضعیت را دارد. ترکیه با ۲/۶ امتیاز در رتبه ۹۱ است و چین نیز با ۳/۶ امتیاز رتبه ۸۶ جدول اقتصادهای آزاد جهان را کسب کرده است.