مثلث تجاری در برابر چین

گروه بین‌الملل- سه روز پس از آنکه ایالات‌متحده علیه چین در سازمان تجارت جهانی اقامه دعوا کرد، دیروز ژاپن نیز به آمریکا پیوسته و شکایت خود را علیه چین بر سر یارانه‌های بخش صنعت تسلیم مقامات نظارتی سازمان تجارت جهانی کرد. ژاپن همواره به‌طور غیررسمی مخالفت خود را با سیاست‌های چین در زمینه تجارت خارجی مطرح می‌کرد اما این نخستین بار است که به صورت رسمی به یک مناقشه تجاری بین‌المللی وارد می‌شود.

وزیر تجارت و اقتصاد ژاپن که در ماه ژانویه به ایالات‌متحده سفر کرده بود گفت: در جریان سفر به ایالات‌متحده دیدارهای متعددی با مقامات بازرگانی آمریکا داشتیم و همچنین با سوزان شوواب، نماینده ارشد تجاری آمریکا در این زمینه گفت‌وگو کردیم.آکیرا آماری با اشاره به اینکه چین در حال برهم زدن توازن تجارت جهانی است گفت: همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه تنها کلید موفقیت در اقتصاد جهانی است و کشورها نباید با دلایل داخلی قوانین تجارت بین‌المللی را نقض کنند.وزیر اقتصاد ژاپن در ادامه با اشاره به نرخ بالای یارانه‌های صنعتی در چین گفت: ما به همراه سوزان شوواب و دیگر مقامات آمریکایی جزییات را بررسی کردیم و اکنون اطلاعات عینی و روشنی در دست داریم که حجم بالای پرداخت این یارانه‌ها را نشان می‌دهد.

ژاپن در حالی به این بازی تجارت جهانی وارد شده است که چین بزرگ‌ترین شریک تجاری این کشور در جهان به شمار می‌آید. از حجم بالای واردات و صادرات دو کشور که بگذریم اکنون بسیاری از شرکت‌های ژاپنی به خصوص در بخش تولید و ساخت لوازم برقی و الکترونیکی و رایانه‌ای کارخانه‌های خود را به چین منتقل کرده اند و با توجه به هزینه‌های پایین ا ین روند همچنان ادامه دارد.

در حقیقت چین به وطن دوم بسیاری از صنایع پیشرفته ژاپن تبدیل شده است.ژاپن در حالی به این پرونده تجاری علیه چین پیوسته است که پیش‌بینی می‌شود به زودی اتحادیه اروپا نیز در این زمینه اقداماتی را انجام دهد.

هفته گذشته میلادی ایالات‌متحده پس از طرح این شکایت در سازمان تجارت جهانی از ژاپن و اتحادیه اروپا درخواست کرد تا به منظور حفظ حقوق خود در تجارت جهانی به این پرونده حقوقی بپیوندند.

اکنون ژاپن این دعوت را پذیرفته است، اما اتحادیه اروپا هنوز موضع نهایی خود را در این خصوص اعلام نکرده است، اما تحلیلگران عقیده دارند اتحادیه اروپا نیز به زودی به این مناقشه خواهد پیوست. چرا که یکی از زیان‌دیدگان اصلی یارانه‌های صنعتی چین این منطقه است. خبرگزاری رویتر پس از گفت‌وگوی کوتاهی با پیتر ماندلسون، کمیسر تجاری اتحادیه اروپا به این نکته اشاره کرد که اتحادیه اروپا در حال بررسی این درخواست ایالات‌متحده است و در صورتی که منافع این اتحادیه در آن لحاظ شود به جمع شاکیان این پرونده خواهد پیوست.در همین حال، چین با صدور اطلاعیه‌ای تنها به اظهار تاسف از این اقدام آمریکا و ژاپن بسنده کرده است. چین در این بیانیه آورده است: از اینکه آمریکا این موضوع را به کمیته نظارتی سازمان تجارت جهانی کشانده است عمیقا متاسف هستیم و این در حالی است که این موضوع همچنان قابل گفت‌وگو است.

در یک‌سال گذشته آمریکا دوبار دیگر نیز از چین به دلیل تعرفه بالای واردات قطعات خودرو به این کشور و همچنین مناقشه‌ای بر سر تعرفه پارچه به سازمان تجارت جهانی شکایت کرد که هر دو مورد پس از پایان مهلت یک‌ماه کمیته نظارتی سازمان تجارت جهانی دیگر پیگیری نشدند. اتحادیه اروپا نیز طی یک‌سال گذشته شکایتی را علیه تجارت کفش ویتنام و چین در سازمان تجارت جهانی مطرح کرد که در مدت گفت‌وگوی یک‌ماهه مقرر شد تعرفه واردات کفش چین و ویتنام به اتحادیه اروپا افزایش پیدا کند و پس از آن اتحادیه اروپا هم دیگر این شکایت را پیگیری نکرد. مهلت یک‌ماهه زمانی است که کمیته نظارتی سازمان تجارت جهانی به دو طرف مناقشه می‌دهد تا مشکلات و موارد اختلاف را از طریق گفت‌وگو حل و فصل کنند و پس از آن در صورتی که به نتیجه نرسیدند این کمیته وارد عمل شده و اقدام به صدور رای می‌کند.سوشی‌ناوادا، تحلیلگر مسائل اقتصادی در توکیو در این مورد عقیده دارد: ژاپن و دیگر کشور‌های صنعتی چاره‌ای به غیر از طرح این‌گونه شکایات علیه چین ندارند. صادرات چین به طور چشمگیری در حال افزایش است و چین از همه ابزار‌های خود برای کمک به افزایش صادرات کمک می‌گیرد. این در حالی است که سهم واردات در تجارت خارجی چین رشد چندان چشمگیری نداشته و این کشور نیز تمایلی برای کمک به واردکنندگان از خود نشان نمی‌دهد.

طبیعی است که در این شرایط کشورهای صنعتی زیان قابل توجهی را متحمل می‌شوند.

این تحلیلگر در ادامه می‌افزاید: آینده این مناقشه مشخص نیست اما کمترین نتیجه‌ای که به دست می‌آید جلب شدن توجه چین به وظایفش در برابر اقتصاد جهانی است. برخی تحلیلگران دیگر نظری متفاوت از این کارشناس ژاپنی دارند. آنها معتقدند تمامی مناقشات تجاری که از یک‌سال پیش تاکنون بین ایالات‌متحده و چین پیش آمده در حقیقت انعکاسی از اختلاف آنها بر سر نرخ یوآن است.

چین با پایین نگاه داشتن نرخ برابری یوآن در مقابل دلار آمریکا، جریان صادرات محصولات و خدمات ایالات‌متحده به این کشور را با مشکل مواجه کرده است.ایالات‌متحده در یک سال گذشته به روش‌های گوناگون متوسل شده تا چین را وادار به افزایش نرخ یوآن کند اما چین تاکنون در برابر این فشارها مقاومت کرده است.

مقامات آمریکایی عقیده دارند نرخ برابری یوآن در مقابل دلار باید ۴۰درصد نسبت به مقدار کنونی افزایش پیدا کند.