رویای اروپایی ترکیه

گروه بین‌‌الملل- رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه وارد آلمان شد و با آنگلا مرکل، صدراعظم این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. هدف از سفر نخست‌وزیر ترکیه به آلمان ادامه گفت‌وگوها و زمینه‌سازی برای عضویت این کشور در اتحادیه اروپا است. ترکیه تلاش‌های خود برای ورود به اتحادیه اروپا را از پاییز سال ۲۰۰۳ میلادی آغاز کرده است اما هنوز هیچ گشایشی در این زمینه حاصل نشده است. طیب اردوغان در دیدارش با مرکل یک بار دیگر بر اهمیت روشن شدن زمان عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا تاکید کرد و گفت: تعیین زمان دقیق عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا نکته‌ای است که آنکارا همواره بر آن تاکید کرده است. وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اصلاحات موردنظر اتحادیه اروپا گفت: ترکیه با جدیت تمام در حال پیگیری اصلاحات است و امیدوار است این تلاش‌ها مورد توجه اتحادیه اروپا قرار گیرد.

نخست‌وزیر ترکیه در حالی خواستار تعیین زمان دقیق برای عضویت کشورش شده است که تحلیلگران عقیده دارند این روند ممکن است ۱۰سال و یا حتی بیشتر به طول انجامد. یک سلسله مسائل سیاسی و اقتصادی هم‌اکنون بر روابط ترکیه و اتحادیه اروپا سایه افکنده است. مساله قبرس در راس مسائل سیاسی قرار دارد. یونان به عنوان عضوی از اتحادیه اروپا همواره به دخالت ترکیه در امور داخلی قبرس اعتراض داشته و با عضویت ترکیه در اتحادیه مخالفت کرده است. در زمینه مسائل اقتصادی نیز عدم ثبات اقتصادی به خصوص در بخش‌های کسری بودجه و نرخ تورم از مهم‌ترین نکاتی است که اتحادیه اروپا خواستار اصلاح آنها در ترکیه شده است. ترکیه چند سال است با عمل به برنامه‌های صندوق بین‌المللی پول توانسته اصلاحات اقتصادی خوبی را به انجام برساند اما اتحادیه اروپا این اصلاحات را ناکافی می‌داند.

چندی پیش پارلمان اروپا شروطی را برای ترکیه به منظور پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا مشخص کرد. اما ترکیه این پیشنهادها را رد کرد و از همان زمان یک بار دیگر موضوع عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت. باز شدن فرودگاه‌ها و بنادر ترکیه به روی هواپیماها و کشتی‌های قبرسی یکی از اصلی‌ترین شروط پارلمان اروپا بود. همچنین این اتحادیه خواستار تغییر برخی از قوانین در این کشور شده بود. ترکیه با این شروط مخالفت کرد و آنها را مسائل داخلی خود قلمداد کرد.

در همین حال صدراعظم آلمان که کشورش ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را در اختیار دارد با اشاره به لزوم برقراری نزدیک‌تر بین اروپا و ترکیه گفت: این رابطه می‌تواند مزایای دوجانبه زیادی داشته باشد اما برقراری این ارتباط نیازمند به کار گرفته شدن یک سری الزامات است.

از سوی دیگر وزیر امور خارجه آلمان با دفاع از پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا، تحقق این امر را نشانه عدم وجود تعارض بین اسلام و دموکراسی دانست.

فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر خارجه آلمان در گفت‌وگو با روزنامه هانوفر آلگمانیه سایتونگ آلمان با اشاره به مذاکرات در حال جریان با ترکیه جهت پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا تاکید کرد که تحقق این امر بر امنیت و ثبات اروپا تاثیر مثبت می‌گذارد.

وی استقبال هرچه بیشتر از موفقیت انجام اصلاحات در ترکیه را خواستار شد.

اشتاین مایر همچنین نسبت به پیامد‌های نامناسب عدم برخورد درست با ترکیه در خصوص پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا هشدار داد.

وی همچنین پیامد عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا را در جهان اسلام مثبت ارزیابی کرده و خاطرنشان کرد: این امر نشانه عدم وجود تناقض بین‌ اسلام و دموکراسی است.

از سوی دیگر رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه در گفت‌وگو با روزنامه اشپیگل آلمان از اتحادیه اروپا خواست تا موضع‌گیری آشکاری را در خصوص پیوستن ترکیه به این اتحادیه اتخاذ کند.

وی افزود: اتحادیه اروپا باید در قبال این موضوع صادقانه و با صراحت سخن بگوید و چنانچه خواهان عضویت ما نیست با اعلام صریح این امر از هدر دادن وقت جلوگیری کند. اردوغان ادامه داد: ما یک برنامه زمانی مشخص برای مذاکرات می‌خواهیم و با توجه به این که آلمان ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را بر عهده گرفته انتظارات ما از این کشور در راستای تحقق عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا زیاد است.

وی در عین حال از اقدام آلمان مبنی بر عدم دعوت از نمایندگان ترکیه جهت حضور در جشن تاسیس اتحادیه اروپا انتقاد کرد و آن را اشتباه بزرگ دانست.

در همین حال کارلو مارسیلی، سفیر ایتالیا در آنکارا نیز ضمن دفاع از عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا گفت: ترکیه یک کشور اروپایی شده و چنانچه کسی تحمل دیدن این موضوع را ندارد می‌تواند چشم‌هایش را ببندد!

وی به پیشرفت محسوس ترکیه به ویژه در زمینه اقتصادی اشاره کرد و عنوان داشت: ایتالیا از مذاکرات ترکیه با اتحادیه اروپا به شدت حمایت می‌کند و معتقد است که نهایتا آنکارا در هدف خود برای پیوستن به اتحادیه اروپا پیروز خواهد شد.

اما در حالی که ایتالیا حمایت خود از پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا را اعلام کرده است برخی دولت‌های با نفوذ اروپا چندان تمایلی به عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا ندارند.فرانسه به عنوان یکی از سه قدرت اصلی اروپا مخالف سرسخت پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا است.

نیکولا سارکوزی کاندیدای راست‌گرای ریاست‌جمهوری فرانسه یکی از سیاستمداران این کشور است که همواره مخالفت خود را با کلمات شدیدی عنوان کرده است.

وی در نخستین سخنرانی انتخاباتی خود با اشاره به مساله اتحادیه اروپا و عضویت ترکیه در آن گفت: ترکیه جایی در اتحادیه اروپا ندارد.در صورت پیروزی سارکوزی در انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه با این دیدگاه‌ها، ترکیه راه دشوارتری را تا اتحادیه اروپا خواهد داشت.