احسان ابطحی

روسیه و چین بار دیگر قطعنامه پیشنهادی شورای امنیت سازمان ملل متحد برای اعمال تحریم‌ها و اقدامات سخت‌گیرانه‌تر علیه دولت سوریه را وتو کردند.

در رای‌گیری روز پنج‌شنبه، ۱۱ عضو از اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد به قطعنامه مورد حمایت غرب رای مثبت دادند در شرایطی که روسیه و چین آن را رد کردند. آفریقای جنوبی و پاکستان هم به این قطعنامه رای ممتنع دادند. ویتالی چورکین، سفیر روسیه در سازمان ملل متحد در همین‌باره گفت که این قطعنامه اساسا نباید مورد رای‌گیری قرار می‌گرفت زیرا حامیان آن می‌دانستند که هیچ بختی برای رای آوردن آن وجود ندارد.

چورکین ادامه داد: «ما نمی‌توانیم قطعنامه‌ای را که تحت فصل هفتم منشور ملل متحد تهیه شده‌است بپذیریم، فصلی که می‌تواند راه را برای افزایش فشار‌ها و مشارکت نظامی خارجی و دخالت در امور داخلی سوریه باز کند.»

از سوی دیگر ادامه ماموریت ۳۰۰ نیروی پاسدار صلح سازمان ملل متحد که برای اجرای طرح صلح ۶ ماده‌ای کوفی عنان به این کشور سفر کرده‌بودند، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

ماموریت این نیروها نیمه‌شب دیشب به پایان می‌رسید. اعضای شورای امنیت سازمان ملل می کوشیدند تا نیمه شب دیشب، پیش از پایان دوره فعلی ماموریت ناظران درسوریه، بر‌سر تمدید آن به توافق برسند. بریتانیا پیشنهاد کرده‌بود تا ماموریت ناظران، تنها برای یک‌دوره ۳۰ روزه دیگرتمدید شود، اما روسیه روزجمعه اعلام کرد که مشترکا با پاکستان، طرحی را برای تمدید بی قید و شرط ماموریت ناظران به مدت ۴۵ روزتهیه کرده‌اند. بریتانیا ادامه حضور نیروهای پاسدار صلح در سوریه را مشروط به این کرده‌بود که شورای امنیت سازمان ملل متحد تایید کند که دولت بشار اسد، سلاح‌های سنگین و توپخانه‌‌ای را از شهر‌ها خارج کرده و نیروهایش را به پادگان‌ها بازگردانده‌ است. لیال گرنت، سفیر بریتانیا در سازمان ملل متحد هم در واکنش به وتوی قطعنامه پیشنهادی غرب گفت: «پیامد‌های این تصمیم مشخص است. خونریزی بیشتر و احتمالا فروافتادن در ورطه جنگ داخلی.»

سوزان رایس، سفیر ایالات‌متحده در سازمان ملل متحد هم در واکنش به تصمیم روسیه و چین برای رای ندادن به قطعنامه پیشنهادی سوریه به خبرنگاران گفت که تاریخ قضاوت «سختی» دربرابر اقدام این دو کشور خواهد داشت. خانم رایس اضافه کرد: «رای وتوی مسکو و پکن در این زمان که درگیری رو به وخامت گذاشته‌است منطقه را در خطر جنگی گسترده‌تر قرار خواهد داد.»

سوزان رایس، سفیر ایالات‌متحده در سازمان ملل متحد در شرایطی از رای وتوی روسیه و چین انتقاد می‌کند که ایالات‌متحده از سال ۱۹۷۰ تاکنون ۷۹ بار از این حق خود استفاده کرده‌ که بیش از ۴۰ بار آن درباره بحران خاورمیانه‌بوده است. آمریکا بیشتر قطعنامه‌هایی را وتو کرده‌است که رژیم اسرائیل را مورد انتقاد قرار می‌داد.

آخرین بار، آمریکا قعطنامه‌ای را وتو کرد که بر‌اساس آن فعالیت شهرک‌سازی رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های فلسطینی «غیر‌قانونی» خوانده می‌شد.

این قطعنامه همچنین از اسرائیل می‌خواست تا همه فعالیت‌های مرتبط با شهرک‌سازی در سرزمین‌های فلسطینی را قطع کند.

سوزان رایس در زما ن وتوی این قطعنامه مدعی شده‌بود که ایالات‌متحده با شدید‌ترین شکل ممکن مشروعیت ادامه شهرک‌سازی‌ها در سرزمین‌های فلسطینی را رد می‌کند اما تصویب این قطعنامه این خطر را دارد که مواضع دو طرف سخت‌تر شود و طرفین از ادامه مذاکرات دور شوند.

در منشور سازمان ملل متحد اشاره مستقیمی به حق وتو نشده اما در این منشور تاکید شده‌است که تصمیمات سازمان ملل متحد باید با ۹ رای از ۱۵ رای اعضا به تصویب برسد و ۵ عضو دائم این شورا یعنی ایالات‌متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین با آن موافق باشند.

از سال ۱۹۴۶ و تاسیس سازمان ملل متحد پنج عضو دائم این سازمان ۲۶۳ بار از این حق استفاده کرده‌اند. پیش از سال ۱۹۹۱ اتحاد جماهیر شوروی بیش از هرکشور دیگری از حق وتوی خود استفاده کرده ‌بود.

این کشور بین سال‌های ۱۹۴۶ تا ۱۹۹۱ ۱۱۹ بار به قطعنامه‌های پیشنهادی رای منفی داده ‌بود. در همین حال گزارش‌ها از ادامه درگیری‌ها در دمشق حکایت دارد. تلویزیون سوریه اعلام کرد که نیروهای مسلح این کشور توانستند منطقه المیدان واقع در دمشق را به صورت کامل از تروریست‌‌ها پاکسازی کنند و امنیت را به این منطقه بازگردانند. در مقابل ریاض الاسعد، فرمانده گروه مخالف موسوم به «ارتش آزاد سوریه» اعلام کرد که در آینده نزدیک ساعت صفر پایان درگیری‌ها در سوریه را اعلام خواهد کرد.

تلویزیون دولتی سوریه گزارش کرده است که هشام اختیار رییس اداره امنیت ملی سوریه که در جریان انفجار در مرکز سازمان امنیت ملی این کشور در روز چهارشنبه زخمی شده بود در بیمارستان درگذشته است.

به گزارش خبرگزاری دولتی سوریه انفجار روز چهارشنبه هنگام برگزاری جلسه چند تن از وزیران و مقامات ارشد دولتی روی داد و در جریان آن، وزیر دفاع، معاون وزارت دفاع و دستیار رییس جمهوری کشته و رییس اداره امنیت ملی و وزیر کشور زخمی شدند.