بازداشت مبارک

حسنی مبارک، رییس‌جمهوری پیشین مصر دیروز بازداشت شد. عکس: آرشیو AFP

احسان ابطحی

محمد حسنی سید مبارک، رییس‌جمهوری پیشین مصر و دو پسرش دیروز به اتهام فساد و سوءاستفاده از قدرت دستگیر شدند. به گزارش روزنامه نیویورک‌تایمز، دادستان‌های‌ مصری دیروز؛ چهار‌شنبه اعلام کردند که حسنی مبارک، رییس‌جمهوری پیشین این کشور و دو پسرش را برای مدت ۱۵ روز و با هدف بازجویی درباره اتهامات وارد شده به او و خانواده‌اش یعنی فساد و سوءاستفاده از قدرت دستگیر کرده‌اند. این خبر تنها چند ساعت پس از اعلام خبر بستری شدن مبارک در بیمارستانی در استراحتگاه شرم‌الشیخ واقع در کرانه دریای سرخ منتشر شد.

روزنامه دولتی الاهرام در همین‌باره نوشت مبارک که روز ۱۱ فوریه امسال - ۲۲ بهمن ۱۳۸۹- با انقلاب مردم مصر از قدرت برکنار شد، پس از آنکه درباره اتهاماتش مورد بازجویی قرار گرفت، دچار بیماری و به بیمارستان منتقل شد.

دستگیری مبارک دیروز در تلویزیون دولتی مصر و همچنین در صفحه‌ای در شبکه اجتماعی فیس‌بوک که توسط دفتر دادستان کل مصر ایجاد شده است، اعلام شد. دادستان کل مصر همچنین دستور بازداشت دو پسر مبارک را برای مدت ۱۵ روز برای تحقیق درباره اتهامات وارد شده به آنان درباره فساد و سوءاستفاده از قدرت صادر کرد.

در خبری که در صفحه فیس‌بوک منتشر شد، آمده است: «‌دادستان عمومی دستور بازداشت محمد حسنی مبارک، رییس‌جمهوری پیشین و دو پسر او یعنی علا و جمال مبارک را برای مدت ۱۵ روز صادر کرد تا آنان را تفهیم اتهام کند و حکم بازداشتشان را در اختیار مقامات پلیس قرار دهد.»

صفحه فیس بوک درباره دستگیری مبارک با هدف تسهیل ارتباط میان مقامات و خانواده‌هایی که در جریان قیام مردم مصر کشته یا زخمی شدند، ایجاد شد.

مردم مصر برای مدت ۱۸ روز با هدف برکناری محمد حسنی سید مبارک، رییس‌جمهوری مصر دست به تظاهرات زدند و بیشتر در میدان تحریر - آزادی- مصر تجمع کردند تا به این خواسته خود دست یابند. قیام مردم مصر پس از آن آغاز شد که مردم تونس در شمال آفریقا دست به تظاهرات زدند و زین‌العابدین بن علی، رییس‌جمهوری این کشور را از قدرت برکنار کردند. پس از این رویداد بود که مردم مصر هم در اقدامی مشابه دست به اعتراضاتی گسترده زدند و سرانجام مبارک را ناچار به کناره‌گیری از قدرت کردند. پس از انقلاب‌های مردم تونس و مصر بود که موجی از انقلاب‌های آزادی‌خواهانه و اصلاح‌طلبانه جهان عرب را فرا گرفت و مردم در کشورهای دیگر خاورمیانه و شمال آفریقا از جمله لیبی، یمن، بحرین، اردن و سوریه دست به اعتراض زدند تا به خواسته‌هایشان دست یابند.

روز یکشنبه هم دادستان عمومی مصر دستور بازجویی از رییس‌جمهوری پیشین و دو پسرش را درباره طیف وسیعی از اتهامات از جمله فساد و استفاده از خشونت علیه تظاهر‌کنندگان صادر کرد، تظاهراتی که روز ۲۵ ژانویه امسال - پنجم بهمن ۱۳۸۸- آغاز شد و با کنار رفتن مبارک از قدرت در روز ۱۱ فوریه -۲۲ بهمن ۱۳۸۸- پایان یافت. بنابر اعلام وزارت بهداشت مصر، در جریان این اعتراضات دامنه‌دار و گسترده بیش از ۸۰۰ نفر کشته شدند.

با وجود آنکه هنوز دلیل اصلی بستری شدن مبارک مشخص نیست، اما برخی گزارش‌های خبری دلیل بازداشت او را عارضه قلبی عنوان کرده‌اند.

محمد الجندی، وزیر دادگستری مصر هم دراین باره گفت که بازجویی از حسنی مبارک در بیمارستان ادامه داشته و بیماری قلبی او جدی نبوده‌است.

مبارک که ۸۲ سال سن دارد پس از برکناری از قدرت در استراحتگاه ساحلی شرم‌الشیخ اقامت داشته‌است. بازداشت مبارک دو روز پس از آن انجام می‌شود که به او گفته شد در ارتباط با اتهامات احتمالی جنایی مورد باز‌جویی و تحقیق قرار خواهد گرفت. گزارش‌های خبری حاکی از آن بودند که تحقیقات از مبارک روز سه‌شنبه آغاز شده‌است.

این در حالی است که موضوع سلامت جسمانی مبارک نزد افکار عمومی،مساله‌ای بسیار مبهم است، موضوعی که در طول ۳۰ سال حاکمیت او بر مصر یک تابو بود و کمتر کسی در مصر جرات اظهار‌نظر و تحقیق درباره آن را داشت. در سال ۲۰۰۷ میلادی بود که ابراهیم عیسی، یکی از سردبیران سر‌شناس روزنامه‌های مصر به دلیل انتشار مقاله‌ای درباره وضعیت سلامتی مبارک به شش ماه زندان محکوم شد. پیش از این شایعات گسترده‌ای درباره احتمال ابتلای مبارک به سرطان لوزالمعده و سرطان روده بزرگ دهان به دهان می‌شد.

در همین حال خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد که در شرم‌الشیخ، مردم به خودروی پلیس که دو پسر حسنی مبارک را حمل می‌کرد، بطری آب، سنگ و دمپایی پرتاب کردند.

دستگیری مبارک پس از فشار سنگین مردم مصر به مسوولان برای دستگیری و پیگرد قانونی رییس‌جمهوری پیشین انجام می‌شود. در چارچوب همین فشار‌ها بود که جمعه هفته گذشته ده‌ها هزار نفر از مردم مصر بار دیگر در میدان تحریر قاهره تجمع کردند و خواستار پیگرد قانونی و محاکمه مبارک و همکارانش، از جمله برخی از اعضای شورای نظامی شدند که اکنون مصر را اداره می‌کنند.

این در شرایطی است که هسته مرکزی تظاهر‌کنندگان همچنان در میدان تحریر باقی مانده بودند. پیش از سحر‌گاه روز شنبه گذشته درگیری میان معترضان و نیروهای امنیتی به کشته‌شدن دست‌کم دو نفر و زخمی شدن شمار دیگری منجر شد. به دنبال این رویداد بود که تظاهر‌کنندگانی که در میدان تحریر باقی مانده بودند در اطراف این میدان سیم‌خاردار نصب کردند تا مانع از ورود پلیس به محل تجمع آنان شوند. با این وجود به گزارش رسانه‌های خبری محلی، عصر روز سه‌شنبه شماری از افراد لباس شخصی و چماق به دست به میدان تحریر ریختند و ضمن در‌گیری با تظاهر‌کنندگان، سیم‌های خاردار آنان را بر چیدند. بسیاری از معترضان هم هنگام فرار از میدان، توسط نیروهای پلیس دستگیر شدند.

دستگیری مبارک در شرایطی رخ می‌دهد که او روز یکشنبه با انتشار فایلی صوتی و پنج دقیقه‌ای در شبکه تلویزیونی العربیه متعلق به عربستان سعودی اتهامات وارد شده را رد و از اعتبار خود دفاع کرد. مبارک در این فایل صوتی هرگونه سوءاستفاده از قدرت توسط خود و خانواده‌اش را تکذیب و اضافه کرد که هیچ ثروتی در خارج از مصر ندارد.

هانی شکرالله، سردبیر سامانه اینترنتی اهرام در این‌باره اعتقاد دارد: «‌بستری شدن مبارک در مصر این گمانه را افزایش داده‌است که او یا شورای نظامی حاکم بر این کشور که به طور فزاینده‌ای نزد افکار عمومی به عنوان حامی رییس‌جمهوری پیشین شناخته می‌شود، قصد دارند با نیرنگی دقیق و از پیش طراحی شده زمینه را برای خارج کردن مبارک از مصر به بهانه درمان فراهم کنند.»

شکرالله ادامه داد: «‌بستری شدن مبارک می‌تواند راهی برای ممانعت از انجام بازجویی باشد.» او افزود: «‌اما جلوگیری از انجام بازجویی تا چه زمانی؟ ارتش مصمم است تا مبارک را محاکمه کند.» سردبیر سامانه اینترنتی اهرام در پایان گفت: «‌اخبار منتشر شده چندان غیر محتمل و بعید نیستند. این احتمال وجود دارد که آنها مبارک را برای بازجویی بردند و او به شدت از این موضوع ناراحت و به همین دلیل دچار عارضه قلبی شده ‌است.»