آنگلا مرکل دوباره بر صدر نشست

عکس:AFP

برنده بزرگ انتخابات آلمان، حزب «اقتصاد محور» دموکرات‌های آزاد بود که برنامه انتخاباتی خود را پیشبرد اهداف اقتصاد آزاد اعلام کرد و با شعارهای بهبود فضای کسب و کار، اصلاح نظام تامین اجتماعی، کاهش مالیات‌ها و سهولت در پرداخت آن وارد رقابت‌ها شد. بدترین نتیجه برای سوسیال دموکرات‌ها

مرکل باز هم صدراعظم آلمان شد

حزب دموکرات‌ مسیحی متعلق به آنگلا مرکل و حزب دموکرات‌ آزاد به اتفاق بر آلمان حکومت خواهند کرد

شادی آذری- هرچند رقابت‌های انتخابات پارلمانی آلمان کسل‌کننده و خواب‌آور شده بود، اما نتیجه به‌دست آمده از آن تکان‌دهنده و هیجان‌انگیز شد. بر اساس رای مردم، «ائتلاف بزرگ» دو حزب عمده آلمان یعنی حزب دموکرات‌ مسیحی مرکل و حزب چپ‌گرای سوسیال دموکرات از هم گسست.

آنگلا مرکل همچنان در سمت صدر اعظمی آلمان ابقا شد، اما شریک جدید او در حکومت کشور حزب دموکرات‌ آزاد خواهد بود که بهترین نتیجه تاریخی خود را در روز یکشنبه ۲۷ سپتامبر به‌دست آورد. این تغییر در شراکت سیاسی از تغییر در اولویت‌ها و لحن دولت آلمان خبر می‌دهد.

دولت جدید «زرد و سیاه» آلمان حاصلی از ائتلافی است که طی سال‌های ۱۹۸۳ تا ۱۹۹۸ بر آلمان حکومت کرد با این تفاوت که حزب دموکرات آزاد این بار از قدرتی به مراتب بیشتر برخوردار است. حزب دموکرات آزاد یک حزب طرفدار کسب‌و‌کار است که مدافع اصلاحات در نظام تامین اجتماعی، آزادی‌های مدنی و مهم‌تر از همه کاهش مالیات و سهولت در پرداخت آن است. این حزب به شدت با بسیاری از سیاست‌هایی که مرکل طی ائتلافش با حزب سوسیال دموکرات برای رضایت آن حزب به اجرا درآورد، مخالف است. از جمله این سیاست‌ها می‌توان به سیاست حداقل دستمزدها و حقوق مستمری‌بگیران اشاره کرد. شرایط دولت آلمان ظرف چهار سال آینده تا حدود زیادی به چگونگی برطرف کردن تنش‌های مربوط به چنین سیاست‌هایی بستگی خواهد داشت.

مرکل از هم‌اکنون از اجرای برخی ایده‌های افراطی‌تر حزب دموکرات‌ آزاد جلوگیری کرده است که از جمله آنها می‌توان به تسهیل قوانینی که کارکنان را در برابر انفصال از خدمت حمایت می‌کند، اشاره کرد. اصلاحات در نظام مالیاتی باید در این کشور اجرا شود چون رهبر حزب دموکرات‌ آزاد، گیدو وسترول، گفته است که بدون آن هیچ توافقنامه‌ای را برای تشکیل ائتلاف امضا نخواهد کرد. حزب خواهر حزب دموکرات‌ مسیحی مرکل، یعنی حزب سوسیال مسیحی، سعی کرده است بسته‌ای از راهکارهای ۱۰۰ روزه برای معافیت مالیاتی را به تایید برساند. اما با توجه به اینکه بنا بر پیش‌بینی‌ها رکورد کسری بودجه آلمان در سال آینده شکسته خواهد شد و تلاش برای کاهش کسری‌های بنیادین و رساندن آنها به نزدیک صفر تا سال ۲۰۱۶ ادامه خواهد یافت، عملی شدن هرگونه معافیت یا کاهش‌های مالیاتی دور از ذهن به‌نظر می‌رسد. وزیر دارایی دولت قبلی آلمان گفته است که آنها در این زمینه «هیچ شانسی نداشته‌اند.» جانشین او نیز با مشکلات مشابهی روبه‌رو خواهدشد اما مشکل دیگر او این خواهد بود که نخواهد توانست چنین بی‌پرده سخن گوید.

ممکن است حزب دموکرات‌ آزاد و حزب دموکرات‌ مسیحی بر سر موضوع آزادی‌های مدنی نیز با هم برخوردی شدید داشته باشند. حزب دموکرات‌ آزاد با بسیاری از سیاست‌های ضد ترور مورد حمایت وزیر کشور محافظه‌کار، ولفگانگ شوبل، مخالف است. آخرین مورد از این سیاست‌ها لایحه گسترش قدرت آژانس اطلاعاتی کشور است. اما دو حزب در مورد موضوع حقوقی لاینحل قدرت هسته‌ای به هم نزدیک‌تر هستند. آنها به‌خوبی بر سر این موضوع توافق دارند که باید اجازه داد نیروگاه‌های هسته‌ای تا بعد از سال ۲۰۲۲ نیز به کار خود ادامه دهند. این تاریخی است که پیش‌تر توسط دولت ائتلافی متشکل از حزب سوسیال دموکرات و حزب سبزها برای پایان دادن به فعالیت‌های نیروگاه‌های هسته‌ای تعیین شده بود.

انتظار می‌رود وسترول به عنوان وزیر امور خارجه و معاون صدر اعظم برگزیده شود. او بیشتر به خاطر نظراتش در مورد مالیات شناخته شده است تا نظراتش در مورد چگونگی روابط با روسیه، چگونگی رویکرد در قبال ایران یا اندازه مداخله آلمان در افغانستان. اما واقعیت این است که او سیاست‌های محتاطانه کنونی را تغییر نخواهد داد. البته در هر موردی این مرکل است که حرف آخر را می‌زند.

این انتخابات نظم با دوام سیاست‌های آلمان را به اثبات رساند. حزب سوسیال دموکرات با کسب تنها ۲۳‌درصد از کل آرا بدترین نتیجه خود را در تاریخ مدرن آلمان رقم زد و برای اولین بار ظرف ۱۱ سال گذشته به اپوزسیون پیوست. اما نتایج برای حزب دموکرات‌ مسیحی مرکل هم پیروزی بزرگی را رقم نزد. به‌رغم محبوبیت خود مرکل، حزب او تنها ۸/۳۳‌درصد آرا را از آن خود کرد که این کمترین سهم این حزب از کل آرا طی ۶۰ سال گذشته بود.

حزب سوسیال مسیحی باواریا معمولا بیش از نیمی از آرای این استان را به خود اختصاص می‌داد اما در این انتخابات به سختی از مرز ۴۰ درصد تجاوز کرد. پس از چهار سال چانه‌زنی‌های سخت در ائتلاف بزرگ، ماهیت هر دو حزب بزرگ بر مردم فاش شده است. از این وضع سه حزب کوچک‌تر نفع بردند: حزب دموکرات‌ آزاد، حزب سبزها و حزب چپ سابقا کمونیست. کل میزان مشارکت ۸/۷۰‌درصد بود که پایین‌ترین رکورد را رقم زد.

نتایج این انتخابات بازگشتی بود به سیاست‌های سنتی‌تر و دو حزب بزرگ را در برابر هم قرار داد و تمایزی شفاف از چپ و راست را به نمایش گذارد. حزب سوسیال دموکرات اکنون باید خود را از نو بسازد. این به معنای حل مجادلات داخلی تلخی است که بین اصلاح‌گرایان اقتصادی چون نامزد این حزب فرانک والتر اشتاین‌مایر و جناح چپ قدرتمند این حزب وجود دارد. حزب سوسیال دموکرات پس از این انتخابات با حزب چپ کنار می‌رود. این دو حزب بخش اعظم زمان خود را طی ۴ سال آینده صرف برقراری رابطه‌ای خواهند کرد تا ائتلافی چپگرا را در انتخابات ۲۰۱۳ به نمایش گذارند.