جنگ سرد دیگری در کار نخواهد بود

گروه بین‌الملل - آخرین روز اجلاس سران کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی ناتو‌، به طور کامل تحت‌الشعاع سخنرانی ولادیمیر پوتین قرار گرفت. این سخنرانی در حالی انجام شد که مسوولان رومانیایی برگزاری اجلاس پیش از آن اعلام کرده بودند که اجازه نخواهند داد بخارست به مونیخی دیگر برای پوتین تبدیل شود و او از این تریبون غرب را به باد انتقاد بگیرد. سخنرانی پوتین در بخارست البته بسیار نرم‌تر از مونیخ انجام شد و او تنها از طرح سپر موشکی آمریکا در اروپای شرقی و توسعه ناتو انتقاد کرد. رییس‌جمهوری روسیه که آخرین ماه ریاست جمهوری خود را پشت‌سر می‌گذارد، سعی کرد در این سخنرانی به غرب تضمین بدهد که کشورش به دنبال ایجاد تنش در روابط بین‌المللی نیست. وی خطاب به سران ناتو گفت که جنگ سرد دیگری در کار نخواهد بود و روسیه تمایلی به قرار گرفتن در وضعیتی همانند دوران جنگ سرد ندارد.

پوتین در این مورد گفت‌: فکر نمی‌کنم شرایط به سمت وضعیت جنگ سرد پیش برود و این وضعیتی است که هیچ‌کس به آن تمایل ندارد.

پوتین در بخش دیگری از سخنان خود در جمع سران ناتو آشکارا از توسعه مرزهای ناتو به سوی مرزهای روسیه انتقاد کرد و گفت‌: ایجاد یک جبهه قدرتمند در نزدیکی مرزهای ما‌، از سوی روسیه به طور مستقیم تهدیدی علیه امنیت ملی ما تلقی خواهد شد. پوتین در ادامه گفت‌: پس از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ روسیه داوطلبانه و مسالمت‌آمیز از شرق اروپا عقب‌نشینی کرد. ما در مقابل در انتظار رفتارهای تشویقی بودیم که هرگز محقق نشدند. به عقیده پوتین، ناتو در گسترش خود به هیچ عنوان به علایق روسیه توجه نکرده است.

ولادیمیر پوتین در این اجلاس به خروج مسکو از پیمان نیروهای متعارف اروپا اشاره کرد و گفت: خروج روسیه از این پیمان به خاطر تصویب نشدن نسخه اصلاحی ۱۹۹۹ این پیمان توسط ناتو بود. رییس‌جمهوری روسیه گفت: در صورتی که قدم اولیه از طرف مقابل برداشته شود، ما برای بازگشت به این پیمان آمادگی داریم‌. وی ادامه داد: بعضی کشورهای عضو ناتو وجود روسیه را فراموش کردند و حتی فراتر از آن از آرزوهای امپریالیستی خود سخن به میان آوردند. پیمان نیروهای متعارف اروپا پیمانی مربوط به دوران شوروی سابق است که استقرار نیرو و سلاح‌های سنگین را از سواحل اقیانوس اطلس تا کوه‌های آرال روسیه محدود می‌کند. در پی افزایش تنش‌ها بین روسیه و ناتو، مسکو در دسامبر سال ۲۰۰۷ از این پیمان خارج شد.

پوتین در ادامه از نگرش ناتو به مقوله امنیت جهانی انتقاد کرد و گفت‌: آنچه ناتو از آن به عنوان امنیت سخن می‌گوید‌، کسب امنیت به قیمت از دست رفتن امنیت دیگران است. پوتین همچنین به طرح‌ آمریکا برای ایجاد سیستم دفاع موشکی در مرکز اروپا حمله کرد، اما واشنگتن معتقد است که این سیستم با هدف کنترل ایران طراحی شده نه روسیه.

پوتین نظر ناتو را مبنی‌بر اینکه عضویت جمهوری‌های شوروی سابق در این سازمان به هدایت آنها به سمت دموکراسی کمک می‌کند، رد کرد و گفت: این مزخرفات چیست؟

با وجود اینکه مقامات رسمی و پوتین نشست ناتو را مثبت ارزیابی کردند، اما مسائل مهم که منجر به تیرگی روابط شده بود بدون حل باقی ماند. موضوع پیوستن اوکراین و گرجستان به ناتو به رسمیت شناختن اعلام استقلال کوزوو و ایجاد سپر دفاع موشکی توسط آمریکا در لهستان و چک از موارد مورد مناقشه بین روسیه و اعضای ناتو هستند. یاپ دی هوپ شفر، دبیر کل ناتو هم مذاکرات با پوتین را صادقانه و سازنده عنوان کرد. میگل آنخل موراتینوس‌، وزیر خارجه اسپانیا هم روند مذاکرات را نشان‌دهنده تمایل پوتین به مذاکره عنوان کرد.