سفر غیرمنتظره رایس به عراق

گروه بین‌الملل - وزیر خارجه آمریکا که همراه رییس‌جمهوری این کشور به منطقه خلیج فارس سفر کرده به طور سرزده وارد بغداد شد. کاندولیزا رایس که به همراه جورج بوش به عربستان سفر کرده بود، دیدار از عربستان را نیمه‌کاره رها کرده و ریاض را به مقصد بغداد ترک کرد. رایس در حالی به عراق سفر کرد که این موضوع در برنامه سفر خاورمیانه‌ای او اعلام نشده بود. هدف از این سفر گفت‌وگو با مقامات ارشد عراق از جمله نوری‌المالکی، نخست وزیر، عنوان شده است. در این دیدار رایس و مالکی در مورد راهکارهای کاهش خشونت در عراق گفت‌وگو کردند.

سفر رایس به عراق از پایتخت عربستان سعودی در حالی اعلام شد که مذاکرات بین جورج بوش، رییس‌جمهوری آمریکا و مقامات سعودی همچنان ادامه داشت. سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا در مورد دلیل این سفر گفت که رییس‌جمهوری و مشاوران فرصت حضور در منطقه را برای ملاقات کاندولیزا رایس با مقامات عراقی مناسب دیدند.

به گفته وی، وزیر خارجه ایالات‌متحده در این سفر تلاش خواهد کرد مقامات عراقی را به پیشبرد سیاست تفاهم سیاسی از طریق اقدامات پارلمانی بیشتر ترغیب کند. رایس پس از گفت‌وگو با نخست وزیر عراق عصر سه‌شنبه به ریاض باز گشت.

سفر سراسیمه وزیر خارجه ایالات‌متحده به بغداد پس از آن صورت گرفت که روز شنبه این هفته، پارلمان عراق قانون بازگشت هزاران تن از کارمندان رژیم سابق این کشور به مشاغل دولتی و زندگی اجتماعی را تصویب کرد. این افراد از اعضای سابق حزب منحله بعث عراق هستند که به دلیل همکاری با رژیم صدام حسین تا کنون از تصدی مشاغل دولتی محروم بودند.

گرچه اعضای حزب بعث از گروه‌های مختلف قومی و مذهبی عراق بودند، اما در زمان رژیم سابق، قدرت سیاسی و اقتصادی اصلی در دست اقلیت اعراب سنی متمرکز بود و محرومیت اعضای حزب از مشاغل دولتی به خصوص باعث ناخرسندی این اقلیت بوده است.

در رژیم سابق عراق، سایر قومیت‌ها، به خصوص شیعیان، که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل می‌دهند، همچنین کردها با فشارهای سیاسی مواجه بودند. پس از سقوط رژیم سابق و برگزاری انتخابات پارلمانی، گروه‌های شیعه بر دولت مسلط شدند و گفته می‌شود که این تحول یکی از عوامل اصلی حمایت برخی گروه‌های اعراب سنی از ادامه خشونت در آن کشور بوده است. انتظار می‌رود تصویب قانون جدید، که نوعی امتیاز به‌اعراب سنی محسوب می‌شود، راه را برای پیشبرد تفاهم ملی در عراق هموار سازد. در ماه‌های اخیر، ایالات متحده توانسته است حمایت برخی گروه‌های مسلح اهل تسنن را در مبارزه علیه شورشیان‌القاعده که گفته می‌شود از خارج عراق وارد آن کشور شده اند به دست آورد.

این گروه‌ها در مناطقی از عراق، به‌خصوص در منطقه موسوم به مثلث سنی نشین، به تشکیل گروه‌های موسوم به بیداری مبادرت کرده‌اند که در مقابله با گروه‌های شورشی، از جمله وابستگان شبکه القاعده، از نظامیان آمریکایی و نفرات ارتش عراق حمایت می‌کنند.

رییس‌جمهوری آمریکا تصویب قانون بازگشت وابستگان حزب بعث به مشاغل دولتی را ستوده و آن را گامی مهم به سوی آشتی ملی دانسته، اما بر لزوم برداشتن گام‌های بیشتر در این راستا تاکید ورزیده است. ایالات متحده دولت عراق را تحت فشار قرار داده بود تا هر چه زودتر با دستیابی به تفاهم سیاسی با گروه‌های مختلف زمینه را برای پایان دادن به خشونت فرقه‌‌ای و مقابله جدی با ناآرامی در این کشور فراهم آورد.

جورج بوش رییس‌جمهوری آمریکا قانون تازه عراق را که به اعضای سابق حزب بعث اجازه بازگشت به زندگی اجتماعی می‌دهد تحسین کرد و آن را گام مهمی در جهت آشتی ملی در عراق خواند. ایالات متحده در خلال یک سال اخیر بر دولت عراق فشار می‌آورد تا اقداماتی ملموس در جلب حمایت و همکاری تمامی گروه‌های قومی، مذهبی و سیاسی این کشور به عمل آورد. کندی روند ایجاد تفاهم بین این گروه‌ها یکی از عوامل ناخرسندی برخی از مقامات آمریکایی از دولت نوری المالکی بوده است.