تحلیل اکونومیست از پرتگاه مالی
طرح: اکونومیست نخستین سرمقاله اکونومیست در سال جدید میلادی به نحوه مواجهه با پرتگاه مالی اختصاص یافت
لحظه اروپایی آمریکا
شادی آذری
طی سه سال گذشته رهبران آمریکا با نگاهی تحقیر‌آمیز به شیوه مدیریت بحران در اروپا نگریسته‌اند. در کاخ سفید و کپیتول هیل (منطقه‌ای که سنا در آن واقع است) چنان بدبینی وجود داشت که همه باور داشتند سیاستمداران اروپایی در حل مشکل اقتصاد آنقدر ناکارآمدند که به عادت چاره‌جویی در لحظات آخر و توسل به راه حل موقتی روی می‌آورند و در توافق برای یافتن یک راه حل دراز مدت برای پول واحد اروپا ناتوانند.همه آن انتقادها معتبر بودند اما اکنون آنهایی که خود این انتقادها را مطرح کرده بودند باید چشمانشان را به روی واقعیت باز کنند. شاید وضعیت اقتصاد آمریکا به بدی وضعیت اقتصاد اروپا نباشد اما ناتوانی سیاستمداران آمریکایی که در توافق دقیقه نودی آنها برای جلوگیری از سقوط در پرتگاه مالی خلاصه شد، نشان می‌دهد که الگوی عملکرد بد واشنگتن به طرز ناخوشایندی شبیه به عملکرد بد حوزه یورو است و این شباهت از سه جنبه قابل بررسی است:
جنبه نخست، ناتوانی در حصول نتیجه است. بحران حوزه یورو به این دلیل عمیق‌تر شد که سیاستمداران اروپا یکی پس از دیگری در برطرف کردن ضعف ساختاری پول واحد اروپا شکست خوردند و در عوض به راه‌حل‌های موقتی روی آوردند و معمولا هم پس از نیمه شب درباره آن مذاکره می‌کردند. مشکلات آمریکا اما متفاوت است. بر خلاف بسیاری از کشورهای اروپایی که با بحران بدهی‌ها مواجهند، آمریکا نیاز دارد که فاصله‌ای را که مدت‌هاست بین درآمدهای مالیاتی و هزینه‌ها به ویژه در بخش بهداشت و درمان ایجاد شده است، از بین ببرد و در عین حال در کوتاه مدت اقتصاد را تحت فشار زیاد قرار ندهد. سیاستمداران آمریکایی اما اکنون نشان داده‌اند که آنها هم به برطرف کردن مشکلات در لحظه آخر عادت کرده‌اند.
توافق اخیر بین سناتورهای جمهوری‌خواه و کاخ سفید در شب سال نو که در نخستین ساعات سال جدید میلادی توسط سنا به تصویب رسید، و مجلس نمایندگان هم به همین روش آن را تصویب کرد، نگرانی از رکود اقتصادی را کاهش داد. بر اساس این توافق بخش اعظم افزایش مالیات‌ها تخفیف یافت که اگر این توافق حاصل نمی‌شد، افزایش مالیات‌ها از یکم ژانویه به اجرا در می‌آمد وآنان که بسیار ثروتمندند از این افزایش مالیات‌ها مستثنی می‌شدند. به مانند بسیاری از جلسات اروپایی‌ها، این جلسه هم تنها از وقوع یک فاجعه کامل جلوگیری کرد. به جای کوچک شدن ۵ درصدی اقتصاد که در سقوط از پرتگاه به‌وقوع می‌پیوست، حالا این اقتصاد تنها بیش از یک درصد تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۱۳ کوچک خواهد شد. بازارها هم تسکین یافتند. اما تا چه مدت؟ کاهش هزینه‌ها برای دو ماه به تعویق افتاده است و تا آن زمان اگر قرار باشد خزانه‌داری قادر به پرداخت هزینه‌هایش شود، کنگره باید به افزایش سقف بدهی‌ها رای دهد. بنابراین بلوف‌های بیشتری در زمینه بودجه را طی هفته‌های آینده شاهد خواهیم بود.
در این تنظیمات موقتی، مشکلات مالی زیربنایی آمریکا نادیده انگاشته شده‌اند. در این توافق هیچ چاره‌ای برای کنترل بی‌ثباتی‌های پرداخت مستمری در بخش بازنشستگی و بهداشت و درمان اندیشیده نشده است. در توافقی که در نهایت حاصل شده است درآمدهای مالیاتی کمتری نسبت به پیشنهاد جان بوئنر، سخنگوی جمهوری‌خواهان در مجلس نمایندگان در نظر گرفته شده است و در آن هیچ‌یک از اصلاحاتی که اوباما در زمینه مستمری‌ها وعده داده بود گنجانده نشده است.
علت این توافق ناکافی، تاثیر گروه‌هایی است که منافعی دارند و این دومین جنبه مشابهت آمریکا با اروپا را شکل می‌دهد. دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان آمریکا ثابت کردند به مانند اروپایی‌ها قادر به دستیابی به منافع بزرگ نیستند. هر دوی این گروه‌ها به شدت تحت تاثیر افراطیون حزب خود هستند و بیش از حد بر غلبه بر طرف مقابل تمرکز دارند و همین مانع می‌شود که از آینده مالی کشور محافظت کنند.
سومین تشابه آمریکا با اروپا در این است که سیاستمداران هر دو گروه با رای‌دهندگان خود صادق نیستند. آنگلا مرکل به عنوان صدر اعظم آلمان و فرانسوآ‌اولاند رییس‌جمهوری فرانسه، از شفاف‌سازی در مورد هزینه‌های حفظ پول واحد اروپا اجتناب کرده‌اند. دموکرات‌ها وانمود می‌کنند که بخش بهداشت و درمان به هیچ تغییری نیاز ندارد. راه حل جمهوری‌خواهان هم همیشه شامل کاهش نامشخص هزینه‌ها است و آنها هرگونه افزایش مالیات‌ها را به مثابه سوسیالیسم تلقی می‌کنند. هر یک از طرفین سعی در تقبیح طرف دیگر دارد و همین منجر به قطبی شدن کشور می‌شود که از هرگونه پیشرفتی جلوگیری می‌نماید.
خوش‌بین‌ها بر این اعتقادند که آمریکا در آینده نزدیک با بحران بدهی‌هایی به سبک اروپا مواجه نخواهد شد، اما فتیله‌ای که کند می‌سوزد هم خود یک مشکل بزرگ محسوب می‌شود. در هفته‌ای که گذشت اوباما به این افتخار می‌کرد که توانسته است مالیات ثروتمندان را افزایش دهد. اما در حقیقت او و رهبران جمهوری‌خواه با شکست در حل مشکلات زیربنایی مالی آمریکا، در جهت ساختن بروکسلی دیگر بر آب‌های پر خروش رودخانه پوتوماک (واقع در شرق آمریکا) گام برداشتند.
طرح روی جلد این هفته اکونومیست
ارسال نظر