جوزف استیگلیتز اعلام کرد
سقوط آزاد اقتصاد جهان به پایان رسیده است
مونا مشهدی رجبی - جوزف استیگلیتز برنده نوبل اقتصاد در سال ۲۰۰۱ میلادی که مداخله دولت در اقتصاد را عاملی برای اصلاح بحران اقتصادی امروزی دنیا می‌داند در مصاحبه ای با خبرگزاری فرانسه اعلام کرد خطر سقوط آزاد اقتصاد دنیا به پایان رسیده است. اما این مساله نباید موجب کاهش تلاش کشورهای صنعتی و ثروتمند در بازگرداندن رشد به اقتصاد شود. برنده نوبل اقتصاد که سال‌ها سابقه فعالیت در دولت را داشته است و یکی از سی‌و‌دو اقتصاددانی بود که نامه اعتراض به دولت نوشت، تاکید کرد: «اقتصاد جهان در یک سال و اندی گذشته با سرعت بسیار زیادی منقبض شده است. از آنجا که نرخ انقباض اقتصادی جهان در یک سال و اندی گذشته پیوسته بوده است و هیچ گاه در بازه مورد بررسی اقتصاد رشدی اندک را تجربه نکرده است می‌توان این انقباض اقتصادی را به سقوط آزاد اقتصاد جهان تعبیر کرد. هم اکنون اوضاع اقتصادی دنیا وخیم‌ترین شرایط بعد از جنگ جهانی دوم است و اگر دولت‌ها در اقتصاد داخل نمی‌شدند این شرایط هر روز بدتر می‌شد...»
استیگلیتز که وضعیت یک سال گذشته اقتصاد جهان را سقوط آزاد اقتصاد تعبیر کرده بود، گفت:«تزریق‌های چندمیلیارد دلاری به اقتصاد جهان سبب شد تا نرخ کاهش رشد اقتصادی جهان تنزل پیدا کند. اما نباید این اصلاح تدریجی اقتصادی با بازسازی کامل اقتصاد اشتباه گرفته شود.» سقوط آزاد اقتصاد جهان در ماه‌های قبل سبب افزایش شمار بیکاران در کشورهای مختلف دنیا به خصوص کشورهای توسعه یافته و صنعتی شد و زمینه را برای کاهش راندمان فعالیت‌های تولیدی و صنعتی فراهم کرد.
ما از کشورهای توسعه یافته و صنعتی دنیا خواستیم تا تزریق خود به اقتصاد جهان را ادامه دهند و به دلیل توقف نرخ کاهش اقتصاد جهانی از ادامه این کار سر باز نزنند. وی با اشاره به اینکه هم اکنون تمامی ساکنان کره زمین شهروندان فضای اقتصادی واحدی هستند گفت: «صندوق بین‌المللی پول تاکید کرده بود تزریق به اقتصاد دنیا باید برابر با ۲درصد از تولید ناخالص داخلی جهان باشد. کشورهای در حال‌گذاری همچون چین و هند و برزیل نیز می‌توانند در این تزریق نقش داشته باشند. زیرا اقتصاد این کشورها نیز دارای ذخایر ارزی زیادی است و منابع مالی زیادی برای تزریق به اقتصاد و تقویت نرخ رشد اقتصادی در اختیار آنها است.»
وی در پاسخ به این سوال که آیا نزدیک بودن اقتصاد کشورهای مختلف دنیا به یکدیگر سبب آسان‌تر شدن مبارزه با بحران اقتصادی دنیا می‌شود یا خیر گفت: «این ارتباط نزدیک اقتصادهای دنیا با یکدیگر سبب می‌شود تا مبارزه با رکود اقتصادی سخت‌تر شود. در شرایطی که کشورهای جهان ارتباطی به این نزدیکی با هم نداشته باشند تزریق به اقتصاد یک کشور می‌تواند آنها را از بحران نجات دهد بدون توجه به اینکه دیگر کشورها در چه وضعیتی هستند. اما در شرایط کنونی زمانی که کشوری طرح تزریق به اقتصاد داخلی را اجرا می‌کند ،به دلیل ارتباط زیاد اقتصادی با دیگر کشورهای جهان سهمی از این تزریق از اقتصاد داخلی خارج می‌شود. به عنوان مثال یک شرکت راهسازی آمریکایی سفارش ساخت جاده در داخل آمریکا را از دولت می‌گیرد و قرار داد این شرکت با دولت امضا می‌شود. تامین مالی این پروژه از طریق دولت یا شرکت مذکور انجام می‌شود که در هر صورت بخشی از مبلغ تزریق شده به اقتصاد داخلی را نیز در بر دارد. این شرکت برای ساخت جاده تجهیزات راهسازی را از کشور آلمان، بتن را از مکزیک و خدمات مهندسی را از انگلیس وارد می‌کند و درآمد هر یک از کشورهای عنوان شده بخشی از تزریق دولت به اقتصاد را تشکیل می‌دهد. بنابراین برای حل مشکل اقتصاد امروز دنیا تنها یک راه حل وجود دارد و آن راه اجرای سیاست‌های تثبیت اقتصادی در سطح بین‌المللی است تا تاثیر عدم تعادل موجود در اقتصاد کشورهای مختلف روی اقتصاد دنیا از بین برود. اگر در دهه ۱۹۳۰ میلادی هر کشور به تنهایی می‌توانست زمینه را برای خروج اقتصاد داخلی از بحران فراهم کند امروز همه کشورها باید همسو با یکدیگر اقدام به اجرای سیاست‌های اصلاح اقتصادی کنند تا دنیا از رکود خارج شود. هیچ کشوری به تنهایی از این رکود خارج نخواهد شد.استیگلیتز با اشاره به این مطلب که بحران اقتصادی آسیب بزرگی به کشورهای فقیر دنیا وارد کرده است گفت: «ضعف سیاست‌های اقتصادی در کنار ساختار ضعیف اقتصادی در کشورهای فقیر دنیا موجب شد تا تاثیرگذاری بحران روی رشد اقتصادی این کشورها بیشتر باشد. بنابراین کشورهای توسعه یافته موظف هستند علاوه بر تزریق به اقتصاد داخلی خود منابع مالی لازم برای تقویت نرخ رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه را در اختیار آنها قرار دهند. انقباض اقتصادی این کشورهای فقیر می‌تواند رشد اقتصادی دنیا را تحت تاثیر قرار دهد. زیرا اقتصاد کشورهای جهان همچون حلقه‌های یک زنجیر به هم پیوسته هستند.» صندوق بین‌المللی پول پیش بینی می‌کند اقتصاد جهان در سال جاری با نرخ ۳/۱درصد منقبض شود در حالیکه در برآوردهای گذشته نرخ رشد اقتصادی جهان برابر با ۵/۰درصد منفی اعلام شده بود. سازمان‌های جهانی یکی از دلایل بسیار مهم در افزایش نرخ انقباض اقتصادی را تاثیر بحران در درآمد صادراتی کشورهای در حال توسعه‌ای همچون چین و هند و برزیل می‌دانند. کاهش درآمد صادراتی سبب تنزل نرخ رشد اقتصادی کشورهای قاره آسیا شده است.
ارسال نظر