وحشت در هندوستان

این رویداد نه تنها برای هندوستان، که برای کل جریان مبارزه بین‌المللی علیه تروریسم هشدارهایی به همراه دارد

شادی آذری

وحشت بیش از هر زمان دیگری به شهر مومبای، پایتخت تجاری هندوستان رخنه کرده است.پیش‌از این در سال ۱۹۹۳ متجاوز از ۲۵۰ نفر طی یک سری حملات تروریستی هندوها جان باخته بودند. در سال ۲۰۰۳ نیز بیش از ۵۰ نفر بر اثر دو بمب کارگذاری شده در خودرو کشته شدند. یکی از این دو بمب درست در بیرون هتل تاج‌محل یعنی در کنار یک بنای تاریخی به نام «دروازه هندوستان» که از جاذبه‌های گردشگری هند است، منفجر شده بود.

در سال ۲۰۰۶ بیش از ۱۸۰ نفر طی هفت انفجار مجزا در ایستگاه‌های راه‌آهن و قطارها کشته شدند. اما بی‌رحمی اخیر، یا بهتر است بگوییم سری آخر بی‌رحمی‌های برنامه‌ریزی‌شده، برای شهر مومبای رویدادی تازه است. این رویداد نه تنها برای هندوستان، که برای کل جریان مبارزه بین‌المللی علیه تروریسم هشدارهایی به همراه دارد.

این حملات با اغلب حملات پیشین از دو جنبه مهم تفاوت دارد: جنبه اول مربوط به تبحر در برنامه‌ریزی عملیات و قدرت افراد تروریستی است که در آن حضور یافته‌اند و جنبه دوم مربوط به انتخاب خارجی‌ها به عنوان اهداف است، چون به نظر می‌رسد آنها برای گروگانگیری به دنبال آمریکایی‌ها، انگلیسی و اسراییلی‌ها بودند. زمانی که اکونومیست این سرمقاله خود را می‌نوشت بحران هنوز پایان نیافته بود و هنوز گروگان‌ها در بند بودند، هنوز شعله‌های آتش در هتل تاج‌محل زبانه می‌کشید و هر از گاهی صدای شلیک گلوله و انفجار شنیده می‌شد. هنوز مشخص نبود که چه کسی مسوول این فجایع است. البته گروه ناشناخته‌ای که خود را دکن مجاهدین نامیدند با ایستگاه‌های تلویزیونی تماس گرفتند تا با پذیرش مسوولیت این رویداد برای خود اعتباری کسب کنند.

اینکه آیا واقعا چنین گروهی موجودیت دارد یا نه، معلوم نیست اما همه تردیدها متوجه گروه‌های افراطی است. به‌علاوه تاکتیک آشنای آنها، که مشابه رویدادهای برج‌های دوقلوی نیویورک و متروی لندن است و هدف‌های به اصطلاح «نرمی» که به کشتار تعداد عظیمی از غیر نظامیان اتلاق می‌شود را نشانه می‌گیرد، حاکی از ردپای القاعده یا حداقل شراکت آنها در این حملات است.

این برای هندوستان به شدت نگران‌کننده است چون تاکنون این کشور خود را در برابر چنین حملات خاصی مصون می‌پنداشت. چند سال پیش جورج بوش در حالی که نخست‌وزیر هندوستان، مانموهان سینگ را به لورا بوش معرفی می‌کرد گفت که هندوستان کشور ۱۵۰میلیون نفر مسلمان است.

اما خطر مهمی که این روزها گوشزد شده است،‌ خطری است که نه تنها هندوستان، بلکه کل جهان را تهدید می‌کند. حملات شهر مومبای یک عقب‌نشینی یا شکستی است در جنگ علیه القاعده و گروه‌های مشابه آن. این گروه در برخی کشورهای مسلمان که در آنجا مشغول مبارزه بودند شکست خورده‌اند. به عنوان مثال، در اندونزی از بمب‌گذاری‌های بالی در سال ۲۰۰۲ تاکنون مهار شده‌اند. یا در عراق «هشیاری» بسیاری از عراقی‌ها تروریست‌ها را با شکست مواجه ساخته است. کشتار مسلمانان بزرگ‌ترین اشتباه این گروه بوده است. اما کشورهایی که در آنها مسلمانان در اقلیت هستند، می‌تواند هدف بهتری برای چنین گروهی محسوب شود. بسیاری از مسلمانان در این کشورها احساس می‌کنند به حاشیه رانده شده‌اند و در جامعه اهمیت کمی دارند. حمله به چنین مکان‌هایی می‌تواند یک شورش را به دنبال داشته باشد و القاعده مسلمانان را در آنجاها مورد محاصره قرار دهد. این تاکتیک هم اکنون در کشورهایی چون انگلستان برای القاعده کارساز بوده است. اگر در هندوستان که بزرگ‌ترین اقلیت مسلمانان جهان را دارا است نیز این تاکتیک درست عمل کند، آنگاه تبعات آن برای جریان مبارزه جهانی علیه تروریسم فاجعه‌بار خواهد بود.

وقایع شنبه

اما روز شنبه کماندوهای هندی با کشتن ۳فرد مسلح که در هتل تاج محل شهر مومبای پناه گرفته بودند به حمله دو روزه این شبه‌نظامیان در پایتخت مالی هند پایان دادند و در کل دست کم ۱۵۵ کشته بر جای ماند.

در بین کشته‌شدگان ۲۱ تبعه خارجی نیز وجود داشت. حسن غفور، کمیسر عالی پلیس مومبای اعلام کرد ۵۹ ساعت پس از شروع حملات، عملیات به پایان رسید و همه تروریست‌ها کشته شدند. پلیس هند به طور رسمی آخرین آمار تلفات را ۱۵۵ کشته و ۳۲۷زخمی عنوان کرد.

در میان ۲۱ تبعه خارجی کشته شده دو آمریکایی، دو فرانسوی، پنج اسرائیلی، یک آلمانی، یک ژاپنی، یک کانادایی، یک تبعه قبرسی- انگلیسی، یک ایتالیایی و یک سنگاپوری وجود داشتند.

منابع اطلاعاتی هندوستان اعلام کردند که افراد مسلح دستگیر شده اعتراف کرده‌اند که از پاکستان آمده‌اند. این بحران می‌تواند به بروز یک بن‌بست در روابط بین هند و پاکستان منجر شود.