بازار گاز طبیعی در جهان
گاز طبیعی مایع یکی از منابع ارزشمند انرژی است که می‌تواند جایگزین مناسبی برای نفت باشد، به خصوص که آمارها حکایت از افزایش حجم ذخایر گاز جهان در سال‌های گذشته دارد و پیش‌بینی می‌شود این منبع سهم زیادی از بار نفت را به دوش بکشد.
گاز طبیعی مایع یکی از منابع ارزشمند انرژی است که می‌تواند جایگزین مناسبی برای نفت باشد، به خصوص که آمارها حکایت از افزایش حجم ذخایر گاز جهان در سال‌های گذشته دارد و پیش‌بینی می‌شود این منبع سهم زیادی از بار نفت را به دوش بکشد.
طبق آمارهای ارائه شده توسط IEA حجم ذخایر تایید شده گازی جهان در ژانویه سال 2007 میلادی معادل 6183 هزار میلیارد فوت مکعب بوده است که نسبت به ژانویه سال قبل از آن یک درصد برابر با 71 هزار میلیارد فوت مکعب رشد داشته است. نکته مهم این است که بیشتر از سه چهارم ذخایر گاز جهان در کشورهای خاورمیانه و کشورهای آسیایی - اروپایی واقع شده است و همین امر بر اهمیت این منطقه در عرصه بین‌المللی افزوده است. در میان کشورهایی که ذخایر گازی کلانی دارند روسیه و ایران در زمره شاخص‌ترین کشورها هستند که سهم زیادی از ذخایر گازی جهان را در خود جای داده‌اند. مجموع ذخایر تایید شده گازی در سه کشور روسیه، ایران و قطر برابر با 58درصد از کل ذخایر گاز طبیعی جهان است. این کشورها که در صدد ایجاد سازمانی شبیه اوپک برای صادرات گاز هستند در ماه‌های گذشته چندین جلسه تشکیل دادند تا به بررسی چگونگی اجرای این طرح بپردازند. البته این طرح هنوز در سال‌های آغازین تولد خود است و تا تبدیل شدن به یک طرح قابل اجرا فاصله زیادی دارد.
گفته می‌شود با وجود افزایش مصرف گاز طبیعی در جهان طی سال‌های گذشته نرخ تولید ذخایر گازی در اغلب کشورهای جهان ثابت بوده است. در صورتی‌که نرخ تولید گاز در سال‌های آتی رشد نکند، می‌توان انتظار داشت جهان به طور متوسط تا ۶۵ سال آینده گاز طبیعی داشته باشد و از آن استفاده کند. البته این صورتی است که ذخایر گازی جدیدی در جهان کشف نشود. سایت USGS در گزارش اخیر خود پیش‌بینی کرده است حجم ذخایر گاز کشف نشده در جهان بیشتر از ۴۱۳۶هزار میلیارد فوت مکعب است که حدود ۳۰۰۰هزار میلیارد از آنها در مناطق دورافتاده است که تجهیزات گاز طبیعی و خطوط لوله انتقال گاز در اطراف آن قرار ندارد و مابقی در محدوده‌هایی است که فعالیت‌های اکتشافی در جریان است.
مطالعات نشان می‌دهد که در سال 2007 میلادی بیشترین تغییر حجم فعالیت‌های اکتشافی گاز طبیعی در کشورهای قزاقستان، ترکمنستان و چین انجام شد. در گزارش اخیر که کشور قزاقستان ارائه داده است، حجم ذخایر گاز طبیعی این سرزمین 35هزار میلیارد فوت مکعب بیشتر از ژانویه سال 2006 میلادی بود. این حجم گاز طبیعی از رشد 54 درصدی حجم ذخایر تایید شده گاز این سرزمین طی یک سال حکایت دارد که رقم قابل توجهی است. در این سال حجم ذخایر تایید شده گاز در ترکمنستان 29هزار میلیارد متر مکعب و حجم ذخایر تایید شده در چین 27هزار میلیارد متر مکعب رشد کرد که به ترتیب حکایت از رشد 41درصدی و 50درصدی ذخایر تایید شده گاز طبیعی نسبت به ژانویه سال 2006 میلادی دارد.
در این گزارش که آخرین گزارش ارائه شده توسط آژانس اطلاعات انرژی آمریکا است، نرخ رشد حجم ذخایر تایید شده گاز طبیعی در ایالات متحده آمریکا طی یک سال مورد بررسی ۶ درصد و برابر با ۱۲ هزار میلیارد فوت مکعب اعلام شده است. شایان ذکر است این رشد به دلیل توجه دولتمردان به این منبع انرژی و افزایش سطح فعالیت‌ها برای کشف و استخراج ذخایر گاز بوده است. از طرف دیگر دولت آمریکا اعلام کرد که نرخ رشد حجم ذخایر گازی این سرزمین طی سال ۲۰۰۶ میلادی بیشترین نرخ رشد در تاریخ شناخته شدن این صنعت در ایالات متحده آمریکا بوده است که این موجب خرسندی و خشنودی دست‌اندرکاران بخش انرژی این سرزمین است. از طرف دیگر در همین سال برخی کشورها به دلیل استخراج بیش از اندازه از ذخایر گازی خود با کاهش حجم این ذخایر مواجه شدند. در سال مورد بررسی حجم ذخایر گازی هلند ۱۲ هزار میلیارد متر مکعب، توباگو و ترینیداد ۷هزار میلیارد متر مکعب و آرژانتین ۳ هزار میلیارد متر مکعب کاهش یافته است.طبق آمارهای موجود روسیه ۲۷درصد از مجموع ذخایر تایید شده جهانی و ایران ۱۵ درصد از کل ذخایر تایید شده را در خود جای داده است اما پیش‌بینی می‌شود حجم ذخایر گاز ایران بیشتر
باشد، زیرا فعالیت‌های اکتشافی زیادی در ایران انجام نشده است و در سال‌های گذشته این سرزمین از تجهیزات پیشرفته صنعتی کم بهره بوده است. پنج کشور بزرگ دارای ذخایر گازی جهان در مجموع ۱۱۲ تریلیون و ۱۲۱ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی را در خود جای داده‌اند که ۶۵ درصد از کل ذخایر جهانی است.
این مرکز جدولی در مورد حجم ذخایر گاز تایید شده در کشورهای مختلف جهان ارائه داده است که در جدول 10 کشور اول این فهرست را به همراه مجموع ذخایر اعلام شده در آن می‌بینید. البته این آماری است که در اوایل سال 2007 میلادی ارائه شده و تا به امروز آمار جدیدتری در سطح جهانی ارائه نشده است:
تولید گاز طبیعی
طبق آمارهای موجود در سال گذشته میلادی میزان تولید گاز طبییعی در جهان معادل 3229 میلیارد متر مکعب بوده است و بیشترین سهم از آن توسط کشور روسیه تولید و عرضه می‌شد. در سال گذشته روسیه با تولید کردن 656 میلیارد و 200 میلیون متر مکعب گاز طبیعی حدود 20 درصد از کل تولید جهان را به خود اختصاص داد که رقم قابل توجهی است. از طرف دیگر این کشور با داشتن حجم بالایی از ذخایر و تولید حدود 20 درصد از جهان طرح ایجاد اوپک گازی و کنترل بیشتر بر بازار این منبع عظیم انرژی را عنوان کرده است که با استقبال ایران و دیگر کشورهای دارای این ذخیره و مخالفت غرب مواجه شده است.
در عرصه تولید گاز طبیعی ایران با وجود داشتن بیشترین حجم ذخایر بعد از روسیه نقش قابل توجهی در بازار نداشته است زیرا فعالیت‌های اکتشافی و استخراجی کمی در ایران انجام شده و تحریم‌های متعدد مانع از فعالیت شرکت‌های مجهز بین‌المللی در این سرزمین شده است.
ارسال نظر