دنیای اقتصاد - شوک جدیدی که فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) با کاهش نیم درصدی نرخ بهره به بازارهای جهان وارد کرد بورس‌بازان را به این نتیجه رساند که تصمیم‌سازان اقتصادی آمریکا تمامی ابزارهای ممکن را برای عبور دادن بازارهای مالی از بحران فعلی به کار خواهند گرفت و همین تلقی باعث یورش جماعت بورس باز به بازارهای سهام شد تا رکورد تاریخی افزایش ۱۱درصدی شاخص داوجونز در بورس نیویورک به ثبت برسد. شاخص بازار سهام ژاپن و کره‌جنوبی نیز جهشی بیش از شش درصد را تجربه کردند.تکان تاریخی بورس‌ها آن هم در اوج بحران مالی فعلی که جهان را درگیر خود کرده است، امیدواری به عبور از بحران را در سایر بازارها نیز افزایش داد و بهای جهانی نفت نیز که مدت‌ها است در شیب نزولی افتاده، در مسیری معکوس به حرکت افتاد و در اواخر وقت دیروز با بیش از پنج دلار افزایش به مرز ۶۸دلار رسید. طلا نیز افزایشی بالغ بر ۲۵دلار را تا آخر وقت تجربه کرد. واکنش مثبت بازارهای جهانی به احتمال کاهش دوباره نرخ بهره فدرال رزرو

دومین افزایش بزرگ داوجونز در تاریخ

گروه بین‌الملل- بدترین بحران مالی ۷۰ سال گذشته باعث شد فدرال رزرو از همه ابزارهای خود از جمله کاهش نرخ بهره به پایین‌ترین حد تاریخی، استفاده کند تا کشور را از غوطه‌ور شدن به یک رکود اقتصادی عمیق نجات دهد.

انتظار می‌رود سیاست‌گذاران فدرال رزرو در پایان جلسه دو روزه اواخر وقت روز چهارشنبه نیم درصد دیگر نیز نرخ بهره فدرال رزرو به بانک‌ها را کاهش دهند و آن را به یک درصد برسانند.

اقتصاددانان معتقدند فدرال رزرو آماده است تا نرخ بهره را به حد پایین دوران ژوئن ۲۰۰۳ تا ژوئن ۲۰۰۴ برساند. زیرا این نگرانی وجود دارد که بحران مالی دو ماه اخیر بر عمق و مدت زمان رکود اقتصادی بیفزاید.

اقتصاددانان ارشد مرکز مودیز به نام مارک زندی پیش‌بینی می‌کند: «فدرال رزرو قصد دارد نشانه قوی‌ای ارسال کند مبنی بر اینکه هر کاری انجام می‌دهد تا ثبات را به اقتصاد بازگرداند.»

نتیجه احتمال کاهش دوباره نرخ بهره پس از کاهش سه هفته پیش که به طور هماهنگ توسط تعدادی از کشورها انجام شد، بر شاخص‌های بورس در روز سه‌شنبه تاثیر گذاشت و آنها را بالا برد به طوری که داوجونز با افزایش ۳۵/۸۸۹واحدی دومین افزایش بزرگ خود را در تاریخ تجربه کرد.

البته حتی اگر فدرال رزرو انتظارات سرمایه‌گذاران را محقق کند نیز التهاب وال‌استریت فروکش نخواهد کرد. تحلیل‌گران هشدار می‌دهند که روزهای پرتلاطمی در پیش خواهد بود، چون سرمایه‌گذاران با یک بحران جدی اعتبارات دست و پنجه نرم می‌کنند که می‌تواند منجر به بدترین رکود طی حداقل دو دهه اخیر شود.

کاهش ۵/۰درصدی نرخ بهره هزینه وام‌گیری را برای میلیون‌ها مصرف‌کننده و وام فعالیت‌های اقتصادی کاهش خواهد داد و بانک‌ها به سرعت برای انطباق با اقدام فدرال رزرو نرخ بهره بین بانکی خود را از ۵/۴درصد که ظرف سه هفته پیش بر آن ثابت شده بود، به ۴درصد کاهش دهد.

فدرال رزرو امیدوار است که کاهش شدید نرخ بهره موجب افزایش رشد اقتصادی شود. بسیاری از تحلیل‌گران بر این باورند که تولید ناخالص داخلی که معیاری است از ارزش همه کالاها و خدمات تولید شده در کشور، در فصل جاری بیشتر کاهش یابد و این کاهش تا سه ماه ابتدایی سال آینده نیز ادامه یابد.

روز سه‌شنبه وال‌استریت دومین روز خوب را در تاریخ خود پشت سر گذاشت. زیرا سرمایه‌گذاران متقاعد شدند بانک‌های مرکزی سراسر جهان نرخ بهره را بیشتر کاهش خواهند داد و این امر ارزش سهام را افزایش داد. ارزش سهام به پایین‌ترین سطح خود طی پنج سال گذشته رسیده بود.

عامل شتاب‌دهنده افزایش ارزش سهام در اواخر روز، سقوط ارزش ین پس از انتشار این خبر بود که بانک ژاپن اواخر این هفته نرخ بهره را کاهش خواهد داد. افزایش ناگهانی ارزش ین طی هفته گذشته بازارهای سهام را در سراسر جهان بی‌ثبات کرد، اما معکوس شدن این روند در روز سه‌شنبه موجب آسودگی خاطر سرمایه‌گذاران شد.

افزایش ارزش سهام

افزایش ارزش سهام شرکت‌های بزرگ نفتی موجب افزایش شاخص داوجونز شد. زیرا شرکت بریتیش پترولیوم رکورد در سود فصلی خود را گزارش داد. ارزش سهام شرکت اکسون موبیل و شرکت شورون پیش از ۱۳درصد افزایش یافت.

ارزش سهام شرکت بوئینگ ۵/۱۵درصد افزایش یافت و به ۹۱/۴۸ دلار رسید. علت این افزایش این بود که این شرکت تولید‌کننده هواپیما به توافق‌نامه‌ای موقت با اتحادیه مبنی بر پایان دادن به اعتصاب دست یافت.

این اعتصاب روزانه ۱۰۰میلیون دلار به درآمد شرکت زیان وارد کرده است.

شاخص میانگین صنعتی داوجونز ۳۵/۸۸۹ واحد یا ۸۸/۱۰درصد افزایش یافت و به ۱۲/۹۰۶۵ واحد رسید. شاخص استاندارد اندپورز ۵۰۰، ۵۹/۹۱ واحد یا ۷۹/۱۰درصد افزایش یافت و به ۵۱/۹۴۰ واحد رسید. شاخص نسدک کامپوزیت ۵۷/۱۴۳ واحد یا ۵۳/۹درصد افزایش یافت و به ۴۷/۱۶۴۹ واحد رسید.

این دومین افزایش بزرگ تاریخی برای شاخص داوجونز و شاخص استاندارد اندپورز ۵۰۰ بود. روز چهارشنبه اغلب بازارهای سهام آسیا و اوراق قرضه دولتی افزایش یافت. زیرا پیش‌بینی می‌شد بانک ژاپن و فدرال رزرو به منظور تحریک کردن رشد اقتصادی نرخ بهره را کاهش خواهند داد بازارهای اعتبارات نشانه‌های بیشتری از بهبود از خود نشان دادند.

شاخص نیکی ژاپن پس از آنکه اواخر روز سه‌شنبه به پایین‌ترین میزان خود از سال ۱۹۸۲ تاکنون رسید، روز چهارشنبه ۹۸/۵۸۹ واحد یا ۷/۷ درصد افزایش یافت و به ۹۰/۸۲۱۱ واحد رسید. شاخص هنگ‌سنگ هنگ‌کنگ ۴/۱ درصد افزایش یافت.

روز چهارشنبه در اروپا نیز به دلیل پیش‌بینی کاهش نرخ بهره توسط بانک‌های مرکزی ارزش سهام افزایش یافت. در معاملات ابتدای روز، شاخص فوتسی ۱۰۰ انگلستان ۳/۵ درصد افزایش یافت و به ۴۱۳۴ واحد رسید.

شاخص سی‌ای سی فرانسه نیز ۹/۵ درصد افزایش یافت. این افزایش ارزش سهام پس از افزایشی حدود ۱۱ درصدی شاخص داوجونز در روز سه‌شنبه، رخ داد.

در حالی که برخی پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که بانک انگلستان و بانک مرکزی اروپا هزینه وام‌گیری را کاهش خواهند داد، بسیاری از تحلیل‌گران پیش‌بینی می‌کنند این دو بانک هفته آینده نرخ بهره را کاهش دهند.

نرخ کنونی بهره در انگلستان ۵/۴ درصد است و نرخ بهره بانک مرکزی اروپا برای کشورهای ناحیه یورو ۷۵/۳ درصد است.