جنگ اقتصاد در انتخابات آمریکا

انتخابات چهارم نوامبر سال ۲۰۰۸ در آمریکا

رفراندمی برای انتخاب بهترین سیاست اقتصادی

مونا مشهدی رجبی

کمتر از نوزده روز تا انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا باقی مانده است و همچنان حزب دموکرات در میان مردم مقبول‌تر از جمهوری‌خواهان است.

گفته می‌شود مهم‌ترین مساله در انتخابات سال جاری مسائل اقتصادی است زیرا بحران فزاینده مالی و بانکی در این کشور سبب شده است تا زندگی هزاران نفر از ساکنان این کشور با مشکلات زیادی روبه‌رو شود. در ماه‌های اخیر نرخ بیکاری در آمریکا افزایش یافته است و شمار زیادی از بانک‌های این کشور به دلیل مشکلات اعتباری ورشکسته شده اند. در همین زمان دولت آمریکا طرح تزریق ۷۰۰‌میلیاردی را پیشنهاد کرد که بعد از تصویب سنا به اجرا درآمد. اهمیت مسائل اقتصادی در انتخابات سبب شده است تا انتخاب میان دو دیدگاه اقتصادی تبدیل شود. مردم آمریکا در روز چهارم نوامبر سال جاری باید میان دیدگاه جمهوری‌خواهان که سال‌ها در این کشور اجرا شده است و دیدگاه تازه‌ای که حزب دموکرات با شعار تغییر اجرا خواهد کرد، انتخاب کند. آمارهای تهیه شده توسط سی ان ان نشان می‌هد هم‌اکنون طرفداران دموکرات‌ها در انتخابات ۸‌درصد بیشتر از جمهوری‌خواهان هستند. یکی از دلایل کمتر شدن طرفداری مردم از جمهوری‌خواهان نزدیک بودن سیاست‌های اقتصادی مک‌کین به بوش و نارضایتی مردم از رییس‌جمهوری فعلی کشور است.

یکی از مهم‌ترین موارد اختلاف بین دو کاندیدا بحث انرژی است. اوباما افزایش بیش از اندازه تولید نفت و گاز و اکتشاف حوزه‌های دریای شمال را غیر ضروری می‌داند و بر این باور است که باید سرمایه‌گذاری روی تولید سوخت‌های پاک افزایش یابد. در مقابل مک‌کین توسعه تولید نفت و گاز را در اولویت کاری خود قرار داده است. اقتصاددانان بر این باورند با توجه به بحران موجود در اقتصاد این کشور باید بهترین گزینه را برای اقتصاد انتخاب کرد. آنها سیاست‌های دموکرات‌ها را برای اصلاح اقتصاد این کشور مناسب‌تر ارزیابی می‌کنند و معتقدند نباید بیشتر از این به سیاست‌های اقتصادی جمهوری‌خواهان اعتماد کرد. الن اسناپس یکی از اقتصاددانان می‌گوید: «هم‌اکنون اقتصاد آمریکا در شرایط بحرانی قرار دارد و یک سهل انگاری یا بی‌دقتی کوچک در سیاستگذاری تبعات جبران‌ناپذیری برای اقتصاد به همراه خواهد داشت.» تاکید روی بهتر بودن سیاست‌های اقتصادی دموکرات‌ها برای اقتصاد آمریکا زمانی بیشتر شدن که پل کروگمن، برنده نوبل اقتصاد آمریکا نیز حمایت قطعی خود را از حزب دموکرات اعلام کرد. وی در این مورد می‌گوید: «در شرایط کنونی اقتصاد آمریکا سیاست‌های کاندیدای حزب جمهوری‌خواه بیشتر از قبل مخرب است و در صورتی که این سیاست‌ها طی چهار سال آینده در کشور اجرا شود، باید منتظر تصویر‌ ترسناکی در فضای اقتصادی کشور باشیم.»

برنده انتخابات چهارم نوامبر این قدرت را دارد که در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور تغییراتی ایجاد کند.از جمله این بخش‌ها در هدایت اقتصاد کشور اهمتی زیادی دارد صندوق ذخاری ارزی است. این مرکز که در سال‌های اخیر با اجرای سیاست‌های مختلف مانع از رکود اقتصاد آمریکا شده است، یکی از بخش‌هایی است که توسط رییس‌جمهوری تازه این با تغییراتی روبه‌رو خواهد شد. اهمیت این مرکز اقتصادی و به طور کلی شرایط اقتصادی این سرزمین به اندازه‌ای است که بسیاری از تحلیلگران انتخابات ماه نوامبر آمریکا را نه یک فعالیت سیاسی بلکه یک رفراندوم برای انتخاب بهترین گزینه برای اقتصاد کشور آمریکا می‌دانند. گزینه‌ای که رشد را به اقتصاد آمریکا بازگرداند و کشور را در مسیر توسعه حرکت دهد. فردی که باعث رشد اقتصادی کشور شود زمینه را برای تعدیل فشارهای تورمی و کاهش نرخ بیکاری فراهم کند.

تغییرات صندوق ذخایر ارزی

برنده انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا این فرصت را خواهد داشت که چهار نفر از مجموع هفت نفر هیات‌رییسه صندوق ذخایر ارزی آمریکا را تغییر دهد. این تغییر در افراد هیات‌رییسه صندوق ذخایر ارزی می‌تواند سبب تغییر سیاست‌های این مرکز پولی و مالی آمریکا شود. از آنجا که فرد منتخب برای ریاست‌جمهوری می‌تواند این تعویض را به فاصله یک روز بعد از انتخاب انجام دهد می‌توان آن را اولین تصمیم و مهم‌ترین تصمیم رییس‌جمهوری تازه دانست. جارت سیبرگ یکی از تحلیلگران مرکز تحقیقات استان فورت گروپ واشنگتن در این مورد می‌گوید: «اینکه چه کسی در این انتخابات برگزیده شود از اهمیت زیادی برخوردار است. آمریکا باید کسی را انتخاب کند که اهمیت این مرکز را بشناسد و بر نقش سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌های اقتصادی کشور و سیاست‌های کلی کشور در تخصیص وام برای کنترل شرایط کلی اقتصاد آگاهی داشته باشد.» گفته می‌شود هیچ یک از دو کاندیدای موجود برای تصاحب پست ریاست‌جمهوری به اندازه کافی اطلاعات و توانمندی اقتصادی ندارند ولی در صورتی که بخواهیم بین دو گزینه موجود انتخاب کنیم باید به سراغ گزینه‌ای برویم که سیاست‌های تازه‌ای را با کمک مشاوران کارکشته طراحی کرده است.

به هر حال با وجود اینکه هیچ یک از کاندیداها هنوز نمایندگان احتمالی برای پر کردن جایگاه‌های خالی هیات‌رییسه صندوق ذخایر ارزی را معرفی نکرده اند ولی باید مطالعه دقیقی روی سیاست‌های اقتصادی انها انجام شود تا آینده این مرکز بزرگ اقتصادی جهان نیز قابل پیش‌بینی باشد.

نرخ بهره بانکی

برای بیشتر مردم ساکن در آمریکا نقش با اهمیت صندوق ذخایر ارزی تعیین نرخ بهره بانکی کوتاه مدت است که به طور مستقیم و البته بسیار سریع تاثیر خود را روی زندگی شخصی مردم به جای می‌گذارد. با توجه به دیدگاه‌های اقتصادی دو کاندیدا پیش بینی می‌شود در صورت انتخاب اوباما به عنوان رییس‌جمهوری جدید آمریکا افرادی که وارد فدرال رزرو می‌شوند تمایل بیشتری به کاهش نرخ بهره بانکی داشته باشند، اما نکته با اهمیت این است که اولین نتیجه نرخ بهره بانکی پایین در آمریکا ارزش پایین دلار در برابر دیگر واحدهای پول جهان و افزایش قیمت کالاهای مصرفی در دنیا است. از طرف دیگر کاهش نرخ بهره بانکی بدون توجه به وضعیت تورمی در کشور مساله دیگری است که می‌تواند تبعات اقتصادی سنگین و البته مخربی برای این کشور به همراه داشته باشد.

پیتر والیسون یکی از تحلیلگران اتاق فکر واشنگتن می‌گوید: «آمریکا چنین تجربه‌ای را در دوران جیمی کارتر داشت. در آن زمان به وضعیت تورمی توجه چندانی نمی‌شد و همین مساله مشکلات بزرگی را برای اقتصاد این کشور به همراه اورد. تجربه کارتر تایید کردکه مردم در انتخابات ریاست‌جمهوری باید دقت زیادی داشته باشند و فردی را انتخاب کنند که توجه بسیاری به مسائل تورمی و تغییرات آن داشته باشند.»

اگرچه نمی‌توان نقش بن برنانکه رییس فعلی صندوق ذخایر ارزی آمریکا را نیز نادیده گرفت. بسیاری از تحلیلگران معتقدند کاندیداهایی که برای تصاحب جایگاه‌های خالی در صندوق ذخایر ارزی آمریکا از طرف رییس‌جمهور جدید برگزیده شوند بیشتر از رییس‌جمهوری تحت‌تاثیر عملکرد و تصمیمات رییس بانک مرکزی قرار خواهند داشت. زیرا تصمیم در مورد تغییرات نرخ بهره بانکی بیشتر از مسائل سیاسی تحت‌تاثیر تغییرات اقتصادی کشور است.

به هر حال بن برنانکه رییس فعلی صندوق ذخایر ارزی آمریکا باید تا روز ۳۱ ژانویه سال ۲۰۱۰ میلادی به عنوان رییس صندوق ذخایر ارزی و فدرال رزرو آمریکا به کار خود ادامه دهد. بدون شک در صورتی که تا زمان مذکور اوضاع اقتصادی آمریکا ثبات بیشتری به دست آورد و بازار مسکن دوباره احیا شود احتمال ماندن وی در این موقعیت بیشتر خواهد بود.