دنیای اقتصاد - اقتصاددانان آمریکایی با ارسال نامه‌ای به تصمیم‌سازان این کشور درخصوص برنامه نجات اقتصادی بوش، از اینکه قرار است با پول مالیات‌دهندگان آمریکایی به سرمایه‌گذاران یارانه داده شود، انتقاد کردند. به اعتقاد اقتصاددانان امضاکننده نامه، سرمایه‌گذاران همان طور که برای به دست آوردن سود، خطرات را به جان می‌خرند، باید ضررها را هم پذیرا باشند. برنامه ۷۰۰ میلیارد دلاری خزانه‌داری آمریکا ۳ نقطه ضعف دارد

مخالفت اقتصاد دانان با برنامه نجات مالی آمریکا

شادی آذری

جمع کثیری از اقتصاددانان آمریکا خطاب به سخنگوی مجلس نمایندگان و رییس سنای این کشور نامه‌ای در مخالفت‌ با برنامه نجات مالی آمریکا نوشتند. متن نامه بدین شرح است:

ما به عنوان اقتصاددانان می‌خواهیم به کنگره نگرانی شدید خود را از برنامه پیشنهادی وزیر خزانه‌داری، پاولسون در زمینه مقابله با بحران مالی اعلام داریم. ما همه از مشکلات موقعیت مالی کنونی آگاهیم و موافقیم که عملکردی شدید باید اتخاذ شود تا مطمئن شویم که سیستم مالی کشور همچنان به کار خود ادامه می‌دهد، اما در برنامه ارائه شده کنونی سه نقطه ضعف یافته‌ایم:

۱ - بی‌عدالتی آن: این برنامه یارانه‌ای است برای سرمایه‌گذارانی که از جیب مالیات‌دهندگان پرداخت می‌شود. سرمایه‌گذارانی که خطرات لازم برای به دست آوردن سود را به جان می‌خرند باید ضررها را هم پذیرا باشند. همه شکست‌های اقتصادی خطرات سیستمی در برندارد. دولت می‌تواند اطمینان دهد که یک سیستم مالی با عملکرد درست، قادر به ارائه وام‌های جدید به وام گیرندگان نگران از اعتبارات است.

۲ - پیچیدگی آن: هدف ماموریت جدید و آینده آن مشخص نیست. اگر قرار باشد مالیات دهندگان دارایی‌های غیر نقدی را از فروشندگان گرفتار در مشکل بخرند، شرایط، روش و ضوابط چنین خریدی باید از پیش بسیار واضح باشد و پس از آن نیز به دقت تحت نظارت قرار گیرد.

۳ - تاثیرات دراز مدت آن: اگر برنامه به اجرا گذارده شود، تاثیرات آن برای یک نسل به بار خواهد نشست. بازارهای سرمایه‌ای خصوصی آمریکا با همه مشکلات اخیر خود باید برای ملت سعادت و ثروت به بار آورد. اساسا تضعیف این بازارها برای آرام کردن کوتاه مدت مشکلات یک کوتاه بینی است.

بنا به این دلایل ما از کنگره می‌خواهیم عجله نکند، به نظرات خوب گوش دهد و به دقت مجموعه راه‌کارهای درست را در پیش گیرد و عاقلانه آینده صنعت مالی و اقتصاد آمریکا را برای سال‌های پیش رو شکل دهد.

عدم توافق

مذاکرات در واشنگتن هنوز منجر به توافقی در زمینه برنامه ۷۰۰‌میلیارد دلاری دولت برای نجات‌بخش مالی نشده است.

پس از ساعت‌ها مذاکره با جورج دبلیو بوش، هنوز اعضای جمهوری‌خواه کنگره همچنان نسبت به این طرح بدبین هستند. براساس این طرح وام‌های معوقه بانک‌های آمریکا توسط دولت خریداری می‌شوند.

اما این نگرانی وجود دارد که بدون یک بسته نجات فوری شرکت‌های مالی بیشتری دچار فروپاشی شوند و از ورود جریان بودجه‌ها به اقتصاد جلوگیری کنند.

اوباما، نامزد دموکرات ریاست جمهوری آمریکا نیز گفت که پیشرفت «در همه جنبه‌های» این برنامه در حال انجام است. او به نامه‌ای که جمعی از اقتصاددانان ارشد آمریکا نوشته‌اند اشاره کرد که در آن آمده است برنامه پاولسون «برنامه‌ای بد» است و باید به جایگزین‌های این برنامه فکر کرد.

شکست بانکی

رهبران کنگره بار دیگر جمعه صبح به منظور تلاش برای دستیابی به یک توافق دورهم گرد آمدند.

به نظر می‌آید قانونگذاران دموکرات و جمهوری‌خواه در اوایل روز پنجشنبه پیش از دیدار اعضای ارشد کنگره با بوش در کاخ سفید، به توافقاتی دست یافتند. این توافق‌ها روشن کرد که جمهوری‌خواهان از هزینه این برنامه بیم دارند و نگرانند که این برنامه باعث شود دولت بیش از حد در بخش مالی مداخله کند.

در عین حال موسسه جی‌پی مورگان چیس اعلام کرده است که بانک واشنگتن میوچال را به قیمت ۹/۱‌میلیارد دلار خریداری می‌کنند.

واشنگتن میوچال یکی از بزرگترین موسسات پس‌انداز و وام‌دهی آمریکا است. این موسسه در سال جاری شاهد سقوط تا بیش از ۸۰‌درصدی ارزش سهام خود بوده است که علت آن هم ضررهای قابل توجهی بود که از وام‌های معوقه متحمل شد.

موسسه واشنگتن میوچال پس از آنکه ظرف ده روز گذشته ۷/۱۶میلیارد ریال زیان دید، توسط مقامات فدرال تعطیل شد.

اداره نظارت بر صرفه‌جویی اعلام کرده است: «موسسه واشنگتن میوچال فاقد نقدینگی کافی برای اجرای تعهداتش بود و در شرایطی ناامن و نامناسب برای تعاملات اقتصادی بود.»

برنامه‌ای بد

قانونگذاران حاضر در مذاکرات کاخ سفید اعلام کردند که کار بیشتری روی برنامه دولت بوش مورد نیاز است تا مشکل وام‌های معوقه شرکت‌های مالی را حل کند و این موقعیتی را که به بحران اعتبارات انجامیده است، بهبود بخشد.

یکی از سخنگویان اکثریت دموکرات سنا به نام هری رید پس از مذاکرات گفت: «اعضای کنگره در حال کار روی آن هستند و هنوز مسائل بسیاری در آن وجود دارد که باید روی آنها کار شود. البته پیشرفت مشاهده می‌شود، اما موارد بسیاری باید مورد بحث قرار گیرند.»

پس از مذاکرات با بوش، یک سناتور دموکرات گفت که این مذاکرات از محدوده زمانی روز جمعه فراتر خواهد رفت و پیش از آنکه در کنگره به رای گذاشته شود، زمان بیشتری لازم است تا کار روی آن پایان پذیرد.

پیش از این سناتور کریستوفرداد، رییس کمیته بانکداری سنا گفته بود که به «توافق اساسی» بر سر اصول یک قرارداد دست یافته‌اند، اما پس از جلسه کاخ سفید جمهوری‌خواه ارشد این کمیته، ریچارد شلبای به خبرنگاران گفت: «من اعتقادی ندارم که به توافقی رسیده‌ایم.»

سناتور اوباما و سناتور جان مک‌کین نیز به دعوت بوش در جلسه کاخ سفید برای بحث در مورد این برنامه حضور یافته بودند.

انتخابات تحت تاثیر بحران

نامزدهای ریاست‌جمهوری آمریکا، باراک اوباما و جان مک‌کین در رقابت‌های انتخاباتی خود وقفه‌ای ایجاد کردند که برای مذاکرات مربوط به برنامه نجات مالی به واشنگتن بروند.

این دو رقیب که پیش از این قرار بود روز جمعه مناظره‌ای رودررو را برای اولین‌بار تجربه کنند، به‌خاطر اهمیت بحران اقتصادی این مناظره را لغو کردند و مک‌کین گفت که این مناظره باید به‌خاطر بحران مالی که کشور را تحت فشار گذارده است، لغو شود.

اما روز پنج‌شنبه تیم انتخاباتی مک‌کین اعلام کرد که این سناتور جمهوری‌خواهان هنوز تصمیم نگرفته است که در مناظره آکسفورد شرکت می‌کند یا خیر.