ابراز نگرانی تلویحی اوپک از کاهش قیمت نفت

گروه بین‌الملل‌ـ یکصدوچهل و دومین اجلاس عادی وزرای نفت عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت موسوم به اوپک پیش از ظهر دیروز با سخنان ادموند داکورو رییس اوپک و وزیر نفت نیجریه برگزار شد. در ابتدای نشست یکروزه، دیروز داکورو با اعلام این مساله که اوپک به دنبال امنیت بازار انرژی است، گفت: برای اوپک امنیت عرضه و امنیت تقاضا به یک اندازه اهمیت دارد و این مساله‌ای است که برای ما نقش تعیین‌کننده دارد و کشورهای واردکننده هم باید به این مسائل توجه داشته باشند. وزیر نفت ونزوئلا اصلی‌ترین مخالف نفت ارزان

اجلاس وین در حالی آغاز شد که از صبح دیروز یکبار دیگر قیمت نفت شروع به کم‌شدن کرد. روند کاهش قیمت نفت‌خام که با تعطیلی روز یکشنبه متوقف شده بود. پس از آغاز به کار بازارهای نفتی ادامه پیدا کرد. به گزارش خبرگزاری اقتصادی بلومبرگ در نیمروز معاملاتی دیروز قیمت هر بشکه نفت وست تگزاس اینترمدیت به ۶۸/۶۵دلار در هر بشکه رسید. به این ترتیب با کاهش ۵۷سنتی نفت آمریکا، دیروز این نفت ۹/۰درصد از ارزش خود را از دست داد. نفت برنت دریای شمال نیز دیروز به قیمت ۷۳/۶۵دلار در هر بشکه معامله شد.

هدیه‌ای که بازار نفت به اجلاس ۱۴۲اوپک داد یک هدیه بی‌سابقه از سال ۲۰۰۳تاکنون بود. نفت خام از نیمه جولای تاکنون نزدیک به ۱۴دلار از قیمت خود را از دست داده است. به این ترتیب می‌توان گفت نفت در مدت یک ماه ۵/۶درصد از ارزش خود را کم شده دید. این در حالی است که تا پیش از این ماه اکتبر سال ۲۰۰۳ رکورددار کاهش ارزش یک ماهه بازار نفت بود. در آن زمان طی یک ماه نفت خام ۴/۶درصد ارزان شده بود.

سقف تولید

همان‌گونه که در یک سال گذشته همواره بحث سقف تولید اوپک از اصلی‌ترین بحث‌های نشست وزیران این سازمان بوده است، در نشست وین نیز این بحث پی گرفته شد. تقریبا تمامی وزرا بر عدم افزایش یا کاهش سقف تولید تاکید کرده‌اند.

عبدا... بن حمدالعطیه وزیر انرژی قطر به بلومبرگ گفت: اوپک اکنون با تمام ظرفیت در حال پمپاژ روزانه ۲۸میلیون بشکه نفت به بازارهای جهانی است که این میزان تقریبا ۴۰درصد نیاز دنیای نفت را پر می‌کند، اکنون اوپک در بیشینه تولید قرار دارد و تصور نمی‌کنم تغییری در سهمیه‌بندی‌ها ایجاد شود.

سهام الرزوقی نماینده کویت در سازمان اوپک و عضو کمیته نظارت بر بازار این سازمان نیز با تایید سخنان وزیر انرژی قطر از عدم تغییر سقف تولید خبر داد. حسین الشهرستانی، وزیر نفت عراق نیز که در آخرین ساعات پیش از شروع اجلاس به وین رسیده بود، از افزایش تولید عراق خبر داد. به گفته وی اکنون با بهره‌برداری از منابع نفتی شمالی عراق میزان تولید این کشور به ۳/۲میلیون تا ۴/۲میلیون بشکه در روز رسیده است.

اگرچه اکنون عراق سطح صادرات خود را افزایش داده، اما هنوز میزان تولید و صادرات این کشور هنوز در آمار‌های رسمی اوپک به حساب نمی‌آید. دلیل این مساله عدم ثبات تولید نفت عراق در شرایط فعلی است. عراق هرلحظه با خطر حمله به تاسیسات نفتی خود مواجه است و این مساله می‌تواند آمار‌های رسمی اوپک را با خطا روبه‌رو کند.

افزایش ذخایر جهان

بحث افزایش ذخایر نفت جهان که از ۳‌ماه پیش و با یافته‌شدن یک مخزن یک‌صدمیلیون بشکه‌ای در شمال عراق شروع شد و با پیدا شدن مخزن عظیم ۱۵میلیارد بشکه‌ای خلیج مکزیک به اوج خود رسید، اصلی‌ترین دلیل کاهش قیمت نفت در یک ماه گذشته عنوان می‌شود. هرچند در این میان نقش کاهش تنش‌های ژئوپولتیک غیرقابل انکار است.

از قضا افزایش میزان ذخایر نفتی در جهان وزرای عضو اوپک را به فکر انداخته است. ادموند داکورو در این زمینه به آسوشیتدپرس گفت: افزایش میزان ذخیره‌های جهانی نفت اکنون در مرحله‌ای قرار دارد که امکان کاهش قیمت‌ها و برهم خوردن میزان تقاضا وجود دارد. این مساله ایجاب می‌کند که اوپک مروری بر میزان تولید خود داشته باشد.

نگرانی اوپک از کاهش تقاضا و ارزان شدن قیمت‌ها که در سخنان رییس سازمان تجلی کرده است، نشان‌ می‌دهد که اوپک دوست ندارد بازار‌های خود را از دست بدهد. جمله‌ای که داکورو در مورد امکان بررسی سقف تولید گفت، تنها کلامی است که یکی از سران اوپک در مورد امکان کاهش سقف تولید ابراز کرد. اتفاقی که دست‌کم تا اجلاس ماه دسامبر نخواهد افتاد.

ایوان آنتونیو اورلانا، نماینده تام‌الاختیار ونزوئلا در اوپک نیز اظهارات رییس اوپک را تایید کرده و آن را عامل نگرانی کشور‌های صادرکننده نفت می‌داند. وی گفت: افزایش ذخایر زیرزمینی و روزمینی در جهان از عواملی است که باعث کاهش تدریجی قیمت نفت در یک ماه گذشته شده است. نماینده ونزوئلا افزایش سفته‌بازی در بورس‌های نفت و ناتوانی پالایشگاه‌های جهان در پالایش حجم بالای نفت‌خام را از عوامل افزایش غیرواقعی قیمت نفت دانست. ونزوئلا یکی از کشور‌هایی است که همواره به صورت شفاف از نفت گران حمایت کرده است. ونزوئلا می‌گوید که میزان سهمیه اوپک باید یک‌میلیون بشکه کاسته شود.

تعویق انتخاب دبیرکل

یکی از اصلی‌ترین بحث‌های درونی اوپک در چند اجلاس اخیر، موضوع انتخاب دبیرکل بعدی این سازمان است که البته همچنان نیز بدون نتیجه باقی‌مانده است. پیش‌بینی می‌شود در این دوره هم اوپک نتواند بن‌بست دبیرکلی خود را برطرف کند. شیخ‌احمد‌الصباح، وزیر نفت کویت معترض‌ترین عضو اوپک به روند انتخاب دبیرکل است. او که برای دومین اجلاس پیاپی است که در نشست وزیران شرکت نکرده، خواهان کاندیداتوری و دبیرکلی اوپک است. او اکنون حمایت کشور‌های عرب را به دنبال خود دارد، اما برخی از قدرت‌های اوپک و کشور‌های آفریقایی با این مساله مخالف هستند.