آشتی ترکیه و اسرائیل به سود حماس تمام میشود
امتیازگیری اردوغان برای مشعل
گروه جهان: خاورمیانه آبستن تحولاتی است. برخی معتقدند این منطقه از جهان وارد فاز جدیدی شده که از آن با عنوان «پوستاندازی» یاد میشود. در این دوره جدید تغییر و تحولاتی در ساختار قدرت، ائتلافبندیها و چینش نیروها وجود خواهد داشت. یکی از جدیدترین تحولات برقراری دوباره رابطه میان ترکیه با اسرائیل و روسیه و گردش حماس بهسوی آنکارا و دوحه و کاهش تنشهای این گروه با اسرائیل است. «الکس مکدونالد»، تحلیلگر میدل ایستآی، معتقد است آب شدن یخ رابطه میان اسرائیل و ترکیه تغییر مهمی در ساختارهای قدرت در خاورمیانه بر جای خواهد گذاشت بهویژه که هر دو کشور سیاست مشترکی در مورد برخی مسائل منطقهای مانند سوریه دارند.
گروه جهان: خاورمیانه آبستن تحولاتی است. برخی معتقدند این منطقه از جهان وارد فاز جدیدی شده که از آن با عنوان «پوستاندازی» یاد میشود. در این دوره جدید تغییر و تحولاتی در ساختار قدرت، ائتلافبندیها و چینش نیروها وجود خواهد داشت. یکی از جدیدترین تحولات برقراری دوباره رابطه میان ترکیه با اسرائیل و روسیه و گردش حماس بهسوی آنکارا و دوحه و کاهش تنشهای این گروه با اسرائیل است. «الکس مکدونالد»، تحلیلگر میدل ایستآی، معتقد است آب شدن یخ رابطه میان اسرائیل و ترکیه تغییر مهمی در ساختارهای قدرت در خاورمیانه بر جای خواهد گذاشت بهویژه که هر دو کشور سیاست مشترکی در مورد برخی مسائل منطقهای مانند سوریه دارند.
به این ترتیب، نفع بهبود رابطه میان ترکیه-اسرائیل شامل حماس هم میشود. الکسمکدونالد مینویسد «معنای بهبود رابطه میان آنکارا- تلآویو برای حماس چه خواهد بود؟ گروهی که در ماههای اخیر حمایتهایی از ترکیه دریافت کرده است.» هرچند در مورد دیدار خالد مشعل (رهبر حماس) با اردوغان (رئیسجمهور ترکیه) خبرهای اندکی به بیرون درز شده است، اما بسیاری تصور میکنند که رهبر حماس از نزدیکی و مذاکره حزب عدالت و توسعه (AKP) به اسرائیل شادمانند. هاآرتص این دیدار را «محرمانه» نامیده است.
اولین پیامد بهبود رابطه میان اسرائیل- ترکیه آزادی «صلاح العروری» بود. وی یکی از مقامهای ارشد حماس بود که نیروهای امنیتی اسرائیل وجب به وجب سرزمینهای اشغالی را زیر و رو کردند تا وی را بیابند. به نوشته پایگاه اینترنتی «Ynet»، اسرائیل معتقد است او در پس بسیاری از حملاتی بود که در ژوئن ۲۰۱۴ علیه جوانان شهرکنشین صهیونیست انجام شده بود؛ حملاتی که باعث شد اسرائیل نبردی ۵۱ روزه را در نوار غزه سازمان دهد. در نهایت وی پس از دیدار مشعل با اردوغان از سوی نیروهای امنیتی اسرائیل آزاد شد. البته در مورد مکان فعلی وی گزارشهای ضد و نقیضی در دست است.
پیامد دوم این رابطه حذف تدریجی محاصره غزه است که ترکیه آن را «مانعی مهم در از سرگیری رابطه با اسرائیل» دانسته بود. اورشلیم پست مینویسد؛ باسمنعیم، یکی از مقامهای ارشد حماس، اعلام کرد که عادیسازی رابطه با اسرائیل «خبری مسرت بخش» نیست، مگر اینکه محاصره برداشته شود. با این حال، احمدیوسف، یک مقام دیگر ارشد در حماس و مشاور سیاسی سابق اسماعیل هنیه، به میدلایستای گفت که از ترس اولیه حماسیها کاسته شده و ترکیهایها به آنها در این زمینه امید دادهاند. این مقام حماس میافزاید «ترکیه با قدرت پشت سر فلسطینیها بهویژه پشت سر حماس خواهد ایستاد.»
پس از ماجرای کشتی ماوی مرمره که موجب حمله کماندوهای اسرائیلی به کشتی ترکیهای شد روابط دو طرف قطع و وارد دورهای از بحران و تنش شد. ترکیهایها اصرار داشتند که پس از عذرخواهی رسمی اسرائیل، پرداخت غرامت و رفع محاصره غزه ارتباط خود را از سر خواهد گرفت. دو مورد اول اجرا شد، اما در مورد آخر کارشکنیهایی صورت گرفت اما با مذاکرات اخیر ترکیه- حماس و ترکیه- اسرائیل قرار شد این مساله هم مرتفع شود. میدل ایستای مینویسد ترکیه از بدو تاسیس اسرائیل تنها کشور مسلمانی بود که این رژیم را به رسمیت شناخت. با این حال، روابط کردهای ترکیه با اسرائیل چندان مطلوب نبود، چرا که گفته میشود موساد عبدالله اوجالان را در سال ۱۹۹۹ در کنیا دستگیر و تحویل ترکیه داد. پیامد سوم، تعطیلی دفتر حماس در ترکیه است. الکس مکدونالد مینویسد دفتر استانبول حماس بهعنوان «شاخه نامطلوب» از سوی همین گروه و بهخصوص طرفداران مشعل در این جنبش اسلامی شناخته میشود. بنابراین تعطیلی دفتر و فعالیتهای این گروه در ترکیه احتمالا نباید موجب ناراحتی رهبران حماس شده باشد. به نوشته مکدونالد، اردوغان دو هویج در برابر مشعل قرار داده است: اول رفع محاصره غزه (اسرائیل مایل است این محاصره تا زمانی ادامه داشته باشد که ترکیه تضمین دهد که دیگر سلاح و سایر تجهیزات قاچاق از آنجا رد و بدل نمیشود) و دیگر تعطیلی این شاخه یا دفتر نامطلوب در استانبول. این تصور وجود داشت که ترکیه در حال آلترناتیو تراشی برای حماس و مشعل بود، بنابراین از دفتر استانبول به جای حماس استفاده میکرد. العروری را نیز جانشینی برای مشعل قرار داده بود. احمد یوسف میگوید ترکیه درهای خود را به روی حماس نخواهد بست یا به درخواست اسرائیل مبنی بر ورود العروری به ترکیه گوش نخواهد کرد.
براساس نظرسنجی پیو، ۸۰ درصد از مردم ترکیه دیدگاهی منفی به حماس و ۸۶درصد نیز دیدگاهی منفی به اسرائیل دارند. با این حال، یوسف میگوید «ترکیه بهشتی امن برای مسلمانانی است که از سوی دولتهایشان سرکوب شده یا مورد اشغال قرار گرفتهاند. ترکیه میزبان بسیاری از فلسطینیانی است که از زندانهای اسرائیل رستهاند و العروری نیز یکی از آنها است هرچند وی اکنون در ترکیه زندگی نمیکند.»
ارسال نظر