دود تندر- 90 در چشم ایران‌خودرو

حمیدرضا بهداد- «برگزاری قرعه‌کشی تحویل خودروی تندر-۹۰ دلخوشی نیست، دلگرمی است!» این جمله محمد حسین فقیه مدیر پروژه تولید تندر-۹۰ شرکت ایران‌خودرو است که در گفت‌وگویی مفصل با دنیای‌اقتصاد به تشریح عملکرد شرکت متبوع خود و همچنین میزان پیشرفت پروژه مذکور پرداخته است. وی که با اطمینانی خاص و روحیه بالایی از موفقیت پروژه تولید تندر-۹۰ در کشور صحبت می‌کند مشکلات به وجود آمده در واگذاری این خودرو را از ناحیه قطعه‌سازان دانسته و خودروسازان را از اتهام کم‌کاری و اینکه آنها نیز در تاخیرات پیش آمده مقصرند مبرا می‌سازد. هر چند فقیه ادعا می‌کند که تمامی امکانات و زیرساخت‌های لازم به صورت ایده‌آل و مناسب در ایران‌خودرو جهت بالا بردن تیراژ تولید تندر-۹۰ مهیا شده و این شرکت آمادگی لازم را جهت افزایش تولید دارد، ولی روند واگذاری این خودرو طی ماه‌های اخیر موضوع دیگری را در ذهن متقاضیان تندر-۹۰ تداعی کرده و آن چیزی جز سلب اعتماد و اطمینان آنان از خودروسازانی چون ایران‌خودرو نیست. با وجود اینکه مدیر پروژه تندر-۹۰ ایران‌خودرو برگزاری مرحله دوم و سوم قرعه‌کشی این خودرو را دلگرمی متقاضیان می‌داند اما در عمل شاهد شکل‌گیری چنین دلگرمی میان آنها نیستیم. چرا که این متقاضیان عملا امیدی به دریافت خودروی خود در آینده نزدیک نداشته و فقط به واسطه اخبار ضد و نقیضی که هرازگاهی از سوی خودروسازان منتشر می‌شود به خود دلخوشی داده و صبر پیشه کرده‌اند. هر چند فقیه قطعه‌سازان را متهم ردیف اول تاخیرات به وجود آمده در واگذاری تندر-۹۰ می‌داند ولی به هر حال از نظر مشتریان، خودروسازانی نظیر ایران‌خودرو در این زمینه مقصرند چرا که آنها با این شرکت‌ها به طور مستقیم قرارداد بسته‌اند و پول خود را به حساب خودروسازان واریز کرده‌اند نه قطعه‌سازان. البته فقیه بارها در صحبت‌های خود به تداوم خط تولید تندر-۹۰ و عدم رکود آن اشاره کرده و به ثبت‌نام‌کنندگان این اطمینان را می‌دهد که کل پرسنل مربوط به این پروژه به طور دائم پیگیر رفع مشکلات هستند. ماحصل این گفت‌وگو که در آن سعی شده است به تمامی مسائل مربوط به تندر-۹۰ پرداخته شود در ذیل می‌آید.

آقای فقیه به عنوان مدیر پروژه تندر-۹۰ شرکت ایران‌خودرو بفرمایید پروژه مذکور در‌حال‌حاضر در چه مرحله‌ای قرار دارد؟

در‌حال‌حاضر درمرحله تولید هستیم یعنی به طور متوسط روزانه ۴۰ الی ۵۰ دستگاه تندر-۹۰ تولید می‌کنیم. ۱۴۰۰ کارگر نیز در این خصوص مشغول به کارند.

طبق قرارداد، ایران‌خودرو باید تا پایان امسال ۵۰هزار تندر-۹۰ را تولید و تحویل ثبت‌نام کنندگان دهد. ولی با این میزان تولید روزانه که جنابعالی بدان اشاره کردید دسترسی به این هدف غیرممکن است.

ببینید اولا ایران‌خودرو تمامی امکانات و ظرفیت‌های لازم را جهت اجرا و پیشبرد این پروژه مهیا کرده است. از لحاظ کیفی نیز در حد استاندارد شرکت رنو قرار دارد و به عبارت بهتر ما به نوبه خود و طبق قرارداد وظیفه‌مان را انجام داده‌ایم ولی از آنجا که تولید تندر-۹۰ یک پروژه و هدف مشترک است باید مشکلات به وجود آمده را در جاهای دیگر نیز جست‌وجو کرد.

حتما منظورتان قطعه‌سازان داخلی است.

بله. به اعتقاد بنده باید در این زمینه به قطعه‌سازان و مشکلات آنها بیشتر از خودروسازان توجه کرد چرا که درصد بالایی از مشکلات موجود در زمینه تولید تندر-۹۰ از ناحیه قطعه‌سازان ایجاد شده است. بنابراین باید بیش از پیش روی آنها متمرکز شده و نسبت به رفع کمبودهای آنان اقدام کنیم.

قطعه‌سازان شریک ما در این پروژه‌ محسوب می‌شوند، شریکی که حساب گسترده و ویژه‌ای روی آنها باز شده است. به حدی که قرار است تا سال ۲۰۰۹ میلادی ۷۶درصد قطعات یدکی تندر-۹۰ توسط قطعه‌سازان داخلی تولید شود.

یعنی تقصیر را به گردن قطعه‌سازان داخلی می‌اندازید؟

البته باید توجه داشت تولید تندر-۹۰ یک پروژه مشترک میان خودروسازان، شرکت رنو و سازمان گسترش و نوسازی صنایع است که قطعه‌سازان را نیز در کنار خود می‌بینند.

در این میان شرکت رنو مسوول تامین قطعات است و طبق قرارداد، این شرکت باید حدود ۶۲۴ قطعه را به صورت CKD وارد کشور کرده و در اختیار خودروسازان قرار دهد، حدود ۴۹۵ قطعه دیگر را نیز باید قطعه‌سازان داخلی تامین کنند که مسوولیت انتخاب این قطعه‌سازان و عقد قرارداد با آنها نیز برعهده رنو است. ما خودروسازان نیز تابع آنها هستیم یعنی اگر قطعه را در حد کمی و کیفی لازم و کافی به ما برسانند ما نیز تیراژ تولید خود را متناسب با میزان قطعات رسیده افزایش می‌دهیم در غیر اینصورت کار خاصی از دست ما برنمی‌آید.

وظیفه ما رسیدن به سطح کیفی مورد نظر رنو بود که خوشبختانه توانستیم به آن نائل شده و مجوز تولید بگیریم پس از‌ آن نیز تمامی امکانات و تجهیزات لازم را اعم از سالن‌های مختلف تولید و همچنین کارگران آموزش‌دیده تحت استانداردهای رنو را به کار گرفتیم تا این پروژه به موفقیت برسد. ولی متاسفانه با مشکل کمبود قطعه روبه‌رو شدیم.

پس رنو پارس در این تاخیرات مقصر است.

به هر حال رنو پارس مسوول تامین قطعات است و مشکلات موجود به آنها نیز مربوط می‌شود. اشکال کار رنو پارس این است که با افراد و شرکت‌های باتجربه مشورت و رایزنی نکرده است. آنها می‌توانستند با شرکت‌هایی مانند ساپکو و سازه‌گستر که تامین‌کننده قطعات ایران‌خودرو و سایپا بوده و تجربه لازم و کافی را نیز در این زمینه دارند، مشورت کنند و با نوع عملکرد قطعه‌سازان داخلی و فرهنگ تولید آنها بیشتر آشنا شوند.

حال چرا از این طریق وارد مذاکره نشده‌اند، دلیل آن را بنده نمی‌دانم شاید هم لابی و سیاستی در کار بوده است که البته نظری در این زمینه ندارم. البته سیاست شرکت رنو که تولید هر قطعه را فقط به یک‌ قطعه‌ساز واگذار می‌کند، یکی دیگر از مشکلات موجود است که قطعه‌سازان داخلی به آن عادت ندارند. به همین دلیل نیز این سیاست رنو تاکنون در کشور ما جواب نداده است.

ولی با تمامی صحبت‌های شما، ثبت‌نام‌کنندگان تندر-۹۰ ایران‌خودرو، این شرکت را مقصر تاخیرات موجود می‌دانند؟

بنده این را قبول ندارم. چون ثبت‌نام‌کنندگان از ما جدا نیستند. بخشی از آنها در داخل خود مجموعه ایران‌خودرو قرار دارند و با مسائل و مشکلات ما از نزدیک آشنا هستند. همه می‌دانند رنوپارس به ما قطعه نداده است، از طرفی مطلع هستند که در مجموعه ایران‌خودرو از مدیریت آن گرفته تا کارگران، همگی در تلاشند که بتوانند تعهدات این شرکت را نسبت به ثبت‌نام‌کنندگان تندر-۹۰ اجرا کنند و خودروی آنها را تحویل دهند. این نکته را باید بگویم خود ایران‌خودرو در این زمینه بیشتر متضرر شده است.

از عقد قرارداد تندر-۹۰ و اجرای آن پشیمان نیستید؟

خیر! چون دستاورد‌های این پروژه ارزش تاخیرات به وجود آمده را دارد و تکنولوژی و دانشی که از این طریق به صنعت خودروی ما تزریق شده است، می‌تواند به پیشرفت و توسعه آن کمک شایانی کند. همین که کارگران ایران‌خودرو توانستند با استاندارد‌های شرکت رنو آموزش ببینند خود یکی از ثمرات مهم پروژه تندر-۹۰ است. از طرفی برای اولین‌بار است که یک خودروساز خارجی با این شرایط تامین قطعه وارد کشور می‌شود و همه کشورهای توسعه‌یافته نیز با همین شرایط کار خود را در زمینه‌های صنعتی شروع کرده‌اند و به تدریج به پیشرفت و توسعه رسیده‌اند. به عنوان مثال در سالیان دور ما از محصولات سطح پایین کشورهایی مانند کره، ژاپن و چین استفاده می‌کردیم و مقدمات رشد و توسعه آنها را به واسطه خرید کالاهای کشورهای مذکور فراهم ساختیم. در حال‌حاضر ما نیز برای پیشرفت خود باید چنین سرمایه‌گذاری مشترکی انجام داده و فرهنگ ارتباط این‌گونه سرمایه‌گذاری‌ها را ایجاد کنیم تا این دوره گذر طی شود. حسن دیگر این‌چنین قراردادهایی کسب تجربه است که سبب می‌شود در سرمایه‌گذاری‌های بعدی کمتر دچار مشکل شویم.

ولی تاوان این کسب تجربه را که مشتریان نباید پرداخت کنند.

درست است. ولی ما نیز به نوبه خود با مشکلات متقاضیان آشنا هستیم و آنها را درک می‌کنیم و از طرفی تمام سعی و تلاش خود را برای تعدیل کمبودها و مشکلات مربوط انجام می‌دهیم تا آنها خودروهای خود را تحویل بگیرند اگر در حال حاضر به خط تولید تندر -۹۰ ایران‌خودرو سری بزنید شاهد این عزم و اراده کارکنان جهت انجام تعهدات این شرکت خواهید بود. در ضمن یک زمانی مشتریان به خودروسازان ایراد می‌گرفتند که چرا محصولات آنها از سطح کیفی بالا و تکنولوژی‌های برتر، بی‌بهره است که در حال حاضر اگر کمی صبر پیشه کنند شاهد تولید خودروهایی در سطح کیفی استاندارد خواهند بود.

خبر خوشی برای ثبت‌نام‌کنندگان تندر-۹۰ دارید؟

خبرخوش اینکه، تیراژ تولیدات ما نسبت به ماه‌های گذشته افزایش یافته است. همچنین این اطمینان را به آنها می‌دهم که خط تولید تندر-۹۰ متوقف نشده و رکود نداشته است و حتی پیشرفت نیز کرده. جالب است بدانید که ما نه تنها از کارگران بخش تولید

تندر-۹۰ نکاسته‌ایم بلکه تعداد آنها را افزایش نیز داده‌ایم. امیدوارم که هر چه زودتر مشکلات قطعه‌سازان در زمینه‌های مالی و کیفی حل شده و بتوانند قطعات مورد نظر را تامین کنند تا مانیز جوابگوی تقاضای مشتریان باشیم. مطمئن باشید تا این لحظه جای ناامیدی و احتمال توقف پروژه وجود ندارد.

چه زمانی به تولید انبوه خواهد رسید؟

ببینید ما در حال حاضر یک شیفت تولید داریم و چون هر روز تولید می‌کنیم پس به تولید انبوه رسیده‌ایم البته قبول دارم که تولید ۴۰ الی ۵۰دستگاه، تندر - ۹۰ در روز آمار بالایی نیست ولی به هر حال با توجه به امکاناتی که در اختیار داریم این میزان تولید را نیز می‌توان تولید انبوه نامید.

آقای فقیه ایرادی که در زمینه برگزاری قرعه‌کشی مرحله دوم تندر - ۹۰ به سازمان گسترش و نوسازی صنایع وارد است این است که چرا این سازمان بدون در نظر گرفتن امکانات و توان تولید خودروسازان اقدام به برگزاری دور دوم قرعه‌کشی کرد؟

اولا برگزاری قرعه‌کشی با سازمان گسترش نیست و نقش آنها تنها نظارتی است. تعیین زمان قرعه‌کشی نیز یک تصمیم مشترک است که با توجه به میزان فروش و گزارش تولید روزانه و همچنین ارزیابی نواقص و امکانات موجود تاریخ آن مشخص می‌شود. سازمان نیز پس از آنکه از توان تولید ما اطمینان حاصل کرد این مرحله از قرعه‌کشی را به مرحله اجرا درآورد.

اگر از توان تولید شما اطمینان داشت و نواقص کار را نیز در نظر گرفت پس چطور شاهد نتیجه مطلوب در این زمینه نیستیم؟

ببینید یک زمانی سازمان نسبت به توانایی فنی ما و همچنین امکانات و تجهیزات موجود نگران بود که در طی بازدیدها و بررسی‌های مختلفی که صورت گرفت این نگرانی‌ها برطرف شد. در واقع کارشناسان سازمان به این نتیجه رسیدند که خودروسازان توانایی لازم را جهت تولید تندر - ۹۰ دارند به همین دلیل با هماهنگی با ما دو مرحله قرعه‌کشی انجام شد، اما مشکلاتی که در زمینه تامین قطعات به‌وجود آمد در میانه راه گریبان تولید تندر - ۹۰ را گرفت.