گروه خودرو- «تنظیم بازار خودرو». خواست مهدی غضنفری از خودروسازان کشوراست. خواستی که به رغم نارضایتی وزیر از خودروسازان، هنوز جامه عمل نپوشیده و خودروسازان در این امرناموفق بوده‌اند.

مهدی غضنفری وزیر صنعت، معدن و تجارت در مراسم افتتاح خطوط تولید دومین خودروی ملی ایران خودرو (رانا) در حالی از عملکرد ایران خودرو و سایپا در مدیریت حاشیه بازار، به ویژه تنظیم بازار این کالا انتقاد کرد که خودروسازان تا امروز نتوانسته‌اند در این زمینه اقدام اساسی صورت دهند. اما چرا خودروسازانی که تا سال گذشته با تولید مناسب، مانع از ایجاد مشکلی در بازار خودرو شده بودند از اواخر پارسال تاکنون نتوانستند طبق خواسته غضنفری پیش روند.

این موضوع که تولید خودروسازان در بهار سال جاری ۳۶ درصد افت کرده و طبق گفته دبیر انجمن خودروسازان این افت تولید تا ۵۰ درصد درماه گذشته نیز ادامه پیدا کرده، خود نشان از بروز مشکلاتی در روند تولید و عرضه خودرو است. خودروسازان به دلیل چالش‌هایی که تا به امروز بارها به آن پرداخته‌ایم، نه تنها رشدی در تولید خودرو نداشتند بلکه با افت قابل توجه نیز مواجه بودند. مسائلی همچون تشدید محدودیت‌های بین‌المللی، محدودیت در دریافت تسهیلات بانکی و بدهی کلان به قطعه‌سازان از جمله موضوعاتی است که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و دست‌اندرکاران صنعت خودرو مانع از صعود تولید خودرو از ابتدای سال جاری شده است، این در حالی است که دبیر انجمن خودروسازان دو روز پیش در گفت و گو با یکی از خبرگزاری‌های رسمی کشور پیش‌بینی کرد که افت تولید تا مرز ۵۰ درصد نیز پیش رفته است.

در اینکه بازار با تولید مناسب و برنامه‌ریزی شرکت‌های خودروساز تنظیم می‌شود حرفی نیست اما هم اکنون در شرایطی قرار داریم که وضعیت تولید در اوضاع نامناسبی قرار گرفته و همین مساله به نوعی دست و پای خودروسازان را برای دست‌یابی به بازاری ایده‌آل که مورد نظر غضنفری می‌باشد، گرفته است.اما افت تولید شرایطی است که شرکت جنرال موتورز آمریکا و هم اکنون نیز شرکت‌های خودروساز اروپایی آن را تجربه کردند.با این حال برخی از مدیران شرکت‌های خودروساز مطرح می‌کنند که با توجه به افت تولید خودرو این شرکت‌ها همچنان سودده هستند.

بر همین اساس چندی پیش یکی از مدیران شرکت‌های تابعه خودروسازان کاهش تولید را موضوعی تاثیرگذار بر تحقق سودهای پیش‌بینی شده شرکت‌های خودرویی ندانسته و تاکید کرده بود که خودروسازان سود خود را از محل دیگری جبران می‌کنند. وی تصریح کرده بود که کاهش تولید خودرو مساوی با کاهش هزینه‌های مالی و کاهش نیاز به دریافت تسهیلات بانکی است که این به معنی جبران بخشی از کاهش تولید خواهد بود .وی گفته بود که اگر تولید روزانه خودرو در حدود ۲ هزار دستگاه در روز ادامه دار شود، به دلیل کاهش هزینه‌های مالی، سودآوری خودروسازان هم کم نخواهد شد.

اظهار نظر وی در شرایطی است که خودروسازان با رفع نگرانی از سهامداران خود سود مناسبی را نیز در مجمع امسال تقسیم کردند.هر چند سود مورد نظر متعلق به عملکرد سال گذشته بود اما این سوال به طور جدی مطرح می‌شود که آیا خودروسازان در کنار تمامی مسائل و مصائبی که مدت‌ها است با اظهار نظرهای مختلفی روبه‌رو است و آنها را با چالشی اساسی مواجه کرده، خود خواسته تولید را کاهش دادند تا بتوانند سهامداران خود را راضی نگه دارند.

به اعتقاد برخی از دست‌اندرکاران صنعت خودرو کاهش تولید خودرو مساوی با کاهش هزینه‌های مالی است بنابراین اگر شرکت‌های خارجی به طور مستقیم ایران را تحریم نکردند و به طور رسمی نیز در این زمینه مدرکی وجود ندارد و اگر تا امروز حمایت‌های دولتی نیز برای تقویت صنعت خودرو کشور برقرار است چرا تولید با کاهش قابل توجهی روبه‌رو شده است. آیا خودروسازان برای حفاظت از این صنعت پرحاشیه کشور و کم‌کردن هزینه‌ها اقدام به کاهش تولید کرده‌اند؟در این زمینه محمدرضا نجفی‌منش عضوهیات مدیره انجمن قطعه‌سازان با رد کاهش تولید خودخواسته توسط خودروسازان عنوان می‌کند که خودروسازان در شرایط فعلی انگیزه‌ای برای کاهش تولید ندارند بلکه کاهش تولید به دلیل مسائل و مشکلاتی است که از ابتدای سال جاری تشدید شده و به نوعی اجباری است.

وی با اشاره به چالش‌های زنجیره خودروسازی کشور تصریح کرد: هم اکنون نقدینگی شرکت‌های خودروساز به دلیل اینکه خود وظیفه شرکت‌های لیزینگی را به عهده گرفتند بیشتر در دست مشتری‌ها است، به همین دلیل بخشی از کمبود نقدینگی و به تبع آن کاهش تولید به همین موضوع برمی‌گردد.وی تاکید می‌کند که در حال حاضر یکی از شرکت‌های خودروساز در حدود ۴ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان پول در دست مشتری دارد این درحالی است که این وظیفه به عهده بانک‌ها بوده است. نجفی‌منش در ادامه عنوان می‌کند که سود خودروساز در تولید انبوه است به همین دلیل به سود آنها نیست که تولید را کاهش دهد. وی همچنین از دولت می‌خواهد که قیمت خودرو را آزاد کند تا با شکل‌گیری بازار رقابتی در این زمینه عرضه و تقاضا روال طبیعی خود را طی کند و دولت تنها نظارت کند.اما یکی از کارشناسان بورسی نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما تاکید می‌کند که اگر تولید کاهش پیدا کند استفاده از مواد اولیه نیز کمتر خواهد شد اما از سوی دیگر شرکت‌های خودروساز هزینه‌های سرباری نیز دارند که تنها با تولید این هزینه‌ها سرشکن خواهد شد.وی عنوان می‌کند که شرکت‌های خودروساز اگرتولید را کاهش دهند سود کمتری نیز خواهند برد.در همین حالی یکی از مدیران شرکت‌های خودروساز نیز با نفی کاهش خودخواسته تولید از سوی خودروسازان تصریح می‌کند که در سال تولید ملی یکی از اهداف مهم خودروسازان عرضه بیشتر خودرو است این در حالی است که هم اکنون آنها به طور جدی با مشکلات نقدینگی دست و پنجه نرم می‌کنند.

وی در پاسخ به این سوال که مشکل اصلی نقدینگی خودروسازان چیست؟ تاکید می‌کند که با افزایش تولید و به دنبال آن افزایش هزینه خودروسازان دولت در زمینه افزایش قیمت‌ها موافقت نکرد به همین دلیل نیمی از نقدینگی خودروسازان به خطر افتاد. وی همچنین بسته‌های پولی که طی دو سه سال گذشته عرضه می شد را دیگر عامل اختلال در نقدینگی خودروسازان خواند و تاکید کرد که در دوسال گذشته نرخ سود تسهیلات شرکت‌های لیزینگی کمتر از نرخ بانک‌ها شد و شبکه‌های بانکی نیز از اعتبار به خریداران ممانعت کردند به همین دلیل خودروسازان جور آنها را به دوش کشیدند.وی عنوان کرد که طرح خروج خودروهای فرسوده نیز سرانجامی پیدا نکرده به همین دلیل این موضوع نیز بر عملکرد مالی خودروسازان تاثیرگذار بوده است.

وی در پایان تصریح می‌کند که خودروسازان خودخواسته تولید را کاهش ندادند و شرایط موجود آنها را به این سمت سوق داده است.