خودروسازان خصوصی نصف شدند
البته چندان انتظاری هم از خصوصی‌ها نمی‌رود، زیرا بزرگ‌تر از آنها که همان خودروسازان دولتی باشند نیز هم اکنون در کار تولید مانده و کم آورده‌اند.
گروه خودرو- نیازی به ماشین حساب نیست، با انگشتان دست هم می‌توان آمار تولید خودروسازان خصوصی را در بهار امسال حساب کرد.
البته چندان انتظاری هم از خصوصی‌ها نمی‌رود، زیرا بزرگ‌تر از آنها که همان خودروسازان دولتی باشند نیز هم اکنون در کار تولید مانده و کم آورده‌اند. این روزها مشکلات مالی در صنعت خودرو به حدی رسیده که ایران خودرو و سایپا نیز به عنوان بزرگان این صنعت، زیر بار مشکلات کمرخم کرده‌اند، حال خصوصی‌ها که نه حمایت‌های دولتی به خود می‌بینند و نه دست‌شان به جایی بند است، دیگر جای خود دارند. البته باز هم باید به خصوصی‌ها دست مریزاد گفت، چون به عکس دولتی‌ها با رشد تولید روبه‌رو شده‌اند. بنابر آماری که وزارت «صنعت، معدن و تجارت» اعلام کرده و روی سایت انجمن خودروسازان قرار گرفته است، شرکت‌های خودروساز بخش خصوصی در بهار امسال تنها نه هزار و ۳۶۴ دستگاه خودرو سواری به تولید رسانده اند و این موضوع از رشد دو هزار و ۲۶۹ دستگاهی تولیدات بخش خصوصی نسبت به بهار سال ۹۰ حکایت دارد.
از مجموع ۱۰ خودروساز خصوصی که نام شان در لیست انجمن خودروسازان به عنوان شرکت بخش خصوصی آمده، شش شرکت اصلا تولید نداشته‌اند، یک شرکت به اندازه انگشتان یک دست تولید کرده و دو شرکت نیز تیراژی تنها چند صد دستگاهی را به خود می‌بینند.
در واقع خودروسازان بخش خصوصی باید رشد تیراژ خود را مدیون چینی‌ها باشند، زیرا «مدیران خودرو» به عنوان شرکتی که محصولات MVM چین را تولید می‌کند، با افزایش تولید روبه‌رو و سبب شده آمار کلی تولیدات بخش خصوصی رشد کند.
البته به جز «مدیران خودرو»، چهار شرکت دیگر یعنی «بم خودرو»، «راین خودرو»، «سنابادخودرو» و «کرمان موتور» نیز محصولات چینی به تولید می‌رسانند، اما در بهار امسال کارنامه‌ای بسیار ضعیف را از خود به جا گذاشته‌اند. اوضاع تولید در بخش خصوصی به حدی وخیم است که شرکت‌های «زاگرس خودرو»، «مرتب»، «بن رو» و «تاپکو» را عملا باید حذف شده از عرصه خودروسازی کشور بدانیم، هرچند وضع باقی شرکت‌ها نیز به جز «مدیران خودرو» چندان تعریفی ندارد. در این میان، زاگرس خودرو شرکتی بود که با پروتون مالزی همکاری می‌کرد و اتفاقا روزهای خوبی را نیز در ایران پشت سر می‌گذاشت، اما در نهایت به دلیل تفاهم‌نامه‌ای که سایپا با طرف مالزیایی امضا کرد، زاگرس خودرو عملا از دور خارج و در نهایت به تعطیلی کشیده شد.این در حالی است که تفاهم‌نامه سایپا و پروتون نیز به جایی نرسید و این وسط فقط یکی از خودروسازان بزرگ بخش خصوصی از عرصه تولید کنار رفت. همچنین شرکت بن رو نیز که فیات سی ینا را به مونتاژ میرساند و کلی هم از این خودرو را پیش‌فروش کرد، به دلیل مشکلات مالی و قطع ارتباط فیات، نتوانست به حیات خود ادامه بدهد و حتی کار مسوولان آن به جاهای باریک نیز کشیده شد.
البته سایپایی‌ها سال گذشته خبر از خرید «بن رو» دادند و قرار بود تولید فیات ادامه پیدا کند، اما تا به امروز که چنین اتفاقی رخ نداده است.
چرا خصوصی‌ها ضعیف‌اند
اما اگرچه هنوز هم مسوولان و مشتریان ایرانی چندان اطمینان و دل‌خوشی نسبت به کیفیت محصولات چینی ندارند، اما چه بخواهیم و چه نخواهیم، در حال حاضر چین را باید بازیگر اصلی در بخش خصوصی صنعت خودرو بدانیم.
به اعتقاد کارشناسان، یکی از دلایل مهم روی آوردن خودروسازان خصوصی به چینی‌ها، ضعف آنها است.
در این مورد که چرا خودروسازان بخش خصوصی ضعیف‌اند و از تیراژ پایینی برخوردارند و توان تولید آنها بالا نیست، دلایل مختلفی بیان می‌شود که مهم‌ترین آنها حول مسائل مالی و محدودیت‌های بین‌المللی می‌چرخد.
در واقع تیراژ و سهم اندک خودروسازان بخش خصوصی را بسیاری از کارشناسان و البته خود مسوولان این بخش، نتیجه بحران مالی و عدم تامین به موقع قطعات و همچنین محدودیت‌های بین‌المللی می‌دانند. کمبود نقدینگی به جای خود اجازه تولیدی انبوه یا حداقل قابل قبول را به خودروسازان خصوصی نمی‌دهد و از آن سو محدودیت‌های بین‌المللی نیز فرصت همکاری خصوصی‌ها با بزرگان خودروسازی دنیا را گرفته است.
این بحران مالی و آن محدودیت‌های بین‌المللی، معمولا مشکل دیگری نیز برای خودروسازان خصوصی پدید می‌آورد و آن، ایجاد تعهدهای خارج از توان آنها است.
در واقع خصوصی‌ها که مانند خودروسازان نیمه دولتی از توان مالی مناسبی برخوردار نبوده و دست حمایت دولت را نیز روی شانه‌های خود احساس نمی‌کنند، با پیش‌فروش خودروهایی که مشخص نیست شرایط تولید آنها چه زمانی فراهم می‌شود، برای خود تامین نقدینگی می‌کنند. این در شرایطی است که آنها معمولا نمی‌توانند تعهدات خود را سروقت انجام بدهند و از همین رو گاهی با اعتراض مشتریان روبه‌رو شده و به دردسر می‌افتند. در گذشته حتی شرکت‌هایی مانند «زاگرس خودرو» و «تاپکو» به حدی تعهدات عقب افتاده داشتند که کارشان به تحصن و شکایت مشتریان کشید و دست آخر هم نتوانستند خودروهای ثبت نامی را تحویل دهند. در حال حاضر، تمام محصولات بخش خصوصی خودروسازی ایران، مونتاژی و در نتیجه به طور مستقیم، وابسته به قطعات وارداتی هستند؛ بنابراین اصلا عجیب نیست که با شرایط فعلی، تامین قطعات در روند و روال مناسبی صورت نگیرد.
به هر حال، وقتی خودروسازان نتوانند به موقع و در حجمی مناسب، گشایش اعتبار کنند، تامین قطعات مورد نیاز آنها نیز در شرایط طبیعی انجام نمی‌شود و قطعات، با تاخیر به دست آنها می‌رسد و این موضوع به تولید اندک خصوصی‌های خودروساز می‌انجامد.
چین و چین و چین
اما نگاهی به آمار بیندازیم و ببینیم هر یک از خودروسازان خصوصی در بهار امسال چه کارنامه‌ای از خود به جا گذاشته اند.
از مجموع هشت هزار و ۴۶۴ دستگاه خودرو سواری که در بخش خصوصی طی بهار امسال به تولید رسیده، بالای ۹۰ درصدشان چینی است و تعداد محدودی را کره‌ای‌ها و ژاپنی‌ها تشکیل داده‌اند.
در این بین، «مدیران خودرو» توانسته حدود هشت هزار و ۱۰۰ دستگاه انواع محصولات چری چین را طی سه ماه نخست امسال به تولید برساند و رشدی حدودا سه هزار و ۴۰۰ دستگاهی را تجربه کند. این شرکت در سه ماه نخست امسال، یک هزار و ۲۰۰ دستگاه MVM مدل ۱۱۰، دو هزار و ۹۰۰ دستگاه MVM مدل ۵۳۰ و چهار هزار و ۴۰۰ دستگاه MVM مدل X۳۳ را به تولید رسانده است.
پس از «مدیران خودرو» در حالی «گروه بهمن» توانسته لقب دومین خودروساز بزرگ بخش خصوصی کشور را ازآن خود کند که بر خلاف معمول، با افت تیراژ روبه‌رو شده است. این شرکت که مزدا۳ و مزدا۲ را به مونتاژ میرساند، در سه ماه نخست امسال تنها ۵۰۵ دستگاه تولید داشته و این موضوع از افت یک هزار و ۲۷۸ دستگاهی «بهمن» حکایت دارد. طبق آمار، بهمنی‌ها در بهار امسال ۱۶۱ دستگاه مزدا۳ را تولید کرده و تیراژ مزدا۲های تولیدی آن نیز به ۳۴۴ دستگاه می‌رسد.
«گروه بهمن» معمولا با افت تیراژ روبه‌رو نمی‌شود، اما ظاهرا این بار مشکلات و محدودیت‌ها بر این شرکت نیز فائق آمده است. بهمنی‌ها به تازگی قرارداد همکاری مشترک با بزرگ‌ترین خودروساز چین یعنی FAW امضا کرده اند و بناست تا از نیمه دوم امسال محصولات این شرکت چینی در «گروه بهمن» مونتاژ شود.
از بهمنی‌ها بگذریم و به سراغ «خودروسازان راین» برویم، شرکتی که در مقایسه با بهار سال گذشته با افتی ۱۷۱ دستگاهی روبه رو شده است.
مسوولان «خودروسازان راین» عنوان کرده‌اند که دیگر هیوندایی ورنا را مونتاژ نمی‌کنند و آمار نیز حکایت از خداحافظی ورنا دارد.
همچنین دیگر محصول «خودروسازان‌راین» یعنی هیوندایی آوانته نیز تنها ۳۸ دستگاه تیراژ داشته که در این بین، ۳۱ دستگاه با دنده معمولی تولید شده و هفت دستگاه باقیمانده نیز دنده اتومات به حساب می‌آیند. راین خودرویی‌ها نیز از قافله چینی‌ها عقب نمانده و در بهار امسال ۳۲۰ دستگاه محصول چینی (ولیکس C۳۰) را مونتاژ کرده است. با این وضع تولید، باید «خودروسازان راین» را نیز چینی ساز به حساب بیاوریم، زیرا با توجه به تیراژ اندک هیوندایی آوانته، این شرکت نیز به زودی تنها خودرو چینی تولید خواهد کرد.
اما دیگر خودروساز بخش خصوصی کشور به نام «خودروسازان بم» نیز که خودرو چینی تولید می‌کرد، در سه ماه ابتدایی امسال حتی یک دستگاه تیراژ هم نداشته است.
این شرکت که روزگاری فولکس گل را به مونتاژ میرساند و محدودیت‌های بین‌المللی سبب شد از تولید گل محروم شود، لوبوی چینی را تولید می‌کرد، اما گفته می‌شود این محصول نیز دیگر تولید نخواهد شد.
لوبو خودرویی متعلق به شرکت هافی موتور چین به حساب می‌آید و قرار بود جانشین فولکس گل شود، اما مشخص نیست در نهایت چه اتفاقی افتاد که لوبو رفت.
لیفان و ویانا صفر شدند
اگرچه آمار سایت انجمن خودروسازان از صفر بودن تولید دو شرکت «سنابادخودرو توس» و «کرمان موتور» حکایت می کند، اما ظاهرا اختلاف نظر این دو با انجمن خودروسازان است که سبب شده عدد «صفر» مقابل ستون تولید آنها قید شود.
این گمانه‌زنی از آن جهت است که معمولا خودروهایی که تولید نمی‌شوند یا تیراژ پایینی دارند، نامشان در لیست ارزیابی سطح کیفی ماهانه نمی‌آید، اما در گزارش اخیر، هم نام لیفان کرمان موتور به چشم می‌آید و هم ویانای سنابادی‌ها.
اما آخرین شرکتی که نامش در لیست خودروسازان خصوصی گنجانده شده، «مرتب» است. این شرکت که روزگاری موسو و پاژن را تولید می‌کرد، در آمار بهار امسال تولیدی یک دستگاهی را از خود به جا گذاشته، اما نام خودرو تولیدی مشخص نیست. ظاهرا قرار است این شرکت تغییر نام داده و دوباره محصولاتی از سانگ یانک کره را مونتاژ کند.
ارسال نظر