وضعیت طرح تجمیع تندر با سهامداری سایپا

عکس: آکو سالمی

گروه خودرو - طرح تمرکز تولید تندر-۹۰ در یکی از دو شرکت تولیدکننده، هر چند با مخالفت‌هایی از سوی یکی از شرکت‌های خودروساز و وزارت صنایع روبه‌رو بود، و به سرانجام نیز نرسید، اما با خرید سهام سازمان گسترش در شرکت ایدکو (شرکت توسعه صنایع خودرو) توسط سایپا خبرها حکایت از آن دارد که این شرکت شانس بیشتری برای در اختیار گرفتن سرنوشت تندر دارد. ظاهرا شرکت سایپا به منظور پیش برد طرح تمرکز تولید تندر-۹۰ که خرداد ماه سال‌جاری از سوی سازمان گسترش ابلاغ و سپس ملغی شد، اقدام به افزایش سهام خود در شرکت ایدکو کرده است.

هرچند طرح تمرکز تولید تندر-۹۰ به منظور رفع مشکلات به وجود آمده در روند تولید این خودرو از سوی کارگروه خودرو سازمان گسترش مطرح شد، اما رای این کمیته به تجمیع تولید در شرکت پارس خودرو زیر مجموعه شرکت سایپا با مخالفت ایران خودرو دیگر شرکت تولیدکننده تندر-۹۰ مواجه شد و به این طریق طرح تجمیع نتوانست رضایت وزارت صنایع و معادن را برای اجرایی شدن این طرح جلب کند.

نپذیرفتن طرح تمرکز تولید تندر از سوی وزارت صنایع و معادن موجب شد تا شرکت سایپا با ورود سهام ایدکو در بورس اقدام به خرید سهام سازمان گسترش کند. اقدامی که موجب شد تا سهم ۲۶ درصدی این شرکت در ایدکو به ۷۲ درصد ارتقا پیدا کند. خرید سهام سازمان گسترش از سوی سایپا موجب خروج سازمان گسترش از شرکت ایدکو شد و به این طریق دو شرکت سایپا و ایران خودرو هر کدام با سهام ۷۲ و ۲۶ درصدی و کارکنان شرکت ایدکو با ۳ درصد توانستند عنوان سهامداری را از آن خود کنند. خروج سازمان گسترش هرچند موجب کوچک شدن شرکت‌های درگیر در شرکت ایدکو شد، اما به گفته برخی از کارشناسان این سازمان به عنوان طرف اصلی قرار داد X۹۰ همچنان در روند مذاکرات با شرکت رنو حضور خواهد داشت. به گفته کارشناسان خودرو سازمان گسترش طرف اصلی قرار داد X۹۰ با شرکت رنو است، به همین دلیل سهامدار نبودن آن در شرکت ایدکو (شرکت توسعه صنایع خودرو) به معنی خروج این سازمان از پروژ X۹۰ نخواهد بود.

به گفته بیوک علیمرادلو یکی از مدیران پیشین ایدرو، شرکت ایدکو (شرکت توسعه صنایع خودرو) به منظور توسعه صنایع خودرو در کشور و به منظور اجرای پلت فرم‌های مشترک میان ایران خودرو و سایپا تشکیل شد که ۵۱درصد از سهام آن به شرکت رنو و ۴۹ درصد نیز به طرف ایرانی اختصاص داشت.

علیمرادلو در ادامه می‌گوید: بر اساس توافق صورت گرفته سهم ۴۹ درصدی طرف ایرانی نیز به سه بخش تقسیم شد و در اختیار سازمان گسترش و دو شرکت ایران خودرو و سایپا قرار گرفت.

علیمرادلو در ادامه می‌گوید: پلت فرم X۹۰ اولین پلت فرم مشترکی بود که در دستور کار شرکت ایدکو (شرکت توسعه صنایع خودرو) قرار گرفت و براساس تواقف اولیه مقرر شد تا شرکت رنوپارس به عنوان رابط میان شرکت ایدکو و رنو عمل کند که روند مذکور همچنان ادامه دارد.

با حذف سازمان گسترش از سهامداری شرکت ایدکو (شرکت توسعه صنایع خودرو) و اختصاص نام سهامدار عمده به شرکت سایپا ترکیب پنج نفره هیات مدیره این شرکت به چهار نماینده متشکل از شرکت سایپا، مرکز تحقیقات و نوآوری سایپا، شرکت سرمایه‌گذاری سایپا و نیوان ابتکار به عنوان اشخاص حقوقی عضو هیات‌مدیره این شرکت تغییر کرد، همچنین در مجمع عادی فوق‌العاده این شرکت یک عضو موظف از شرکت سایپا نیز در هیات‌مدیره شرکت رنو پارس به عنوان سهامدار عمده تعیین شد.

به اعتقاد برخی از کارشناسان خودرویی، کاهش سهم ایران خودرو و حضور نماینده سایپا به عنوان سهامدار عمده در شرکت رنوپارس موجب کمرنگ شدن نقش ایران خودرو به عنوان سهامدار جزء در این شرکت خواهد شد که این امر در طولانی مدت به نفع سایپا در پروژه X۹۰ تمام خواهد شد.

به اعتقاد آنها، خرید سهام از سوی سایپا موجب می‌شود تا تشتت آرا در شرکت ایدکو از میان برود که با توجه به وحدت مدیریت، مذاکرات با شرکت رنو برای اجرای الزامات قید شده در قرار داد شتاب خواهد گرفت.

یکی از الزامات فراموش شده در پروژه X۹۰ تولید هفت خودرو روی این پلت فرم است که ظاهرا کندی در روند تولید تندر۹۰ را موجب شده تا تولید سایر خودروها با گذشت سه سال از تولید تندر-۹۰ در کشور محقق نشود. به‌طوری‌که مسوولان شرکت رنو پارس سال ۲۰۱۲ را زمان آغاز تولید این محصولات در شرکت‌های خودروساز اعلام کرده‌اند. به گفته یکی از کارشناسان خودرو تمرکز صورت گرفته در مدیریت تولید تندر-۹۰ موجب می‌شود تا تولید سایر خودروها روی این برند در کشور شتاب گیرد.

هرچند این کارشناس خودرو معتقد است که با خرید سهام تشتت آرا در شرکت ایدکو از میان خواهد رفت، اما محمد رضا معتمد معاون تندر-۹۰ ایران خودرو معتقد است، که معامله سهام تاثیری در روند تولید تندر-۹۰ نخواهد داشت.

معتمد در ادمه می‌گوید: قرارداد پلت فرم X۹۰ به گونه‌ای بسته شده که جابجایی سهام نمی‌تواند در روند اجرای آن تاثیر گذارد.

معاون تندر-۹۰ ایران خودرو در ادامه با اشاره به اینکه شرکت رنو پارس قرار داد مجزایی با دو شرکت ایران خودرو و سایپا دارد، عنوان می‌کند: تعهداتی که رنو پارس با دو شرکت دارد موجب می‌شود تا تغییر سهام در این خصوص تاثیرگذار نباشد و با این شرایط می توان گفت تمرکز سهام به معنی تمرکز تولید نیست.

معتمد در ادامه می‌گوید: در مذاکرات دو جنبه سهامداری و تجاری مد نظر قرار می‌گیرد که این دو مقوله از یکدیگر متفاوت هستند.

هرچند معاون تندر-۹۰ ایران خودرو معتقد است که تغییر صورت گرفته در سهامداری شرکت ایدکو تاثیری در روند مذکرات ندارد، اما آنچه مسلم است با حضور نماینده سایپا به عنوان سهامدار عمده در شرکت رنوپارس روند مذاکرات تا حدودی به نفع این شرکت تمام خواهد شد.

یکی از مسوولان سازمان گسترش نیز در این خصوص می‌گوید: در روند مذاکرات با شرکت رنو پارس هر دو شرکت خودروساز حضور خواهند داشت‌، اما سایپا در این جلسات نیابت سازمان گسترش را نیز به عهده دارد که این امر موجب می شود تا سایپا در جلسات بتواند حضور تاثیرگذارتری داشته باشد.

از سوی دیگر و به اعتقاد برخی از کارشناسان، اختصاص بخش عمده ای از سهام شرکت ایدکو به شرکت سایپا پیگیری مجدد طرح تمرکز تولید در یکی از دو شرکت خودروساز را به همراه خواهد داشت که در صورت باز شدن پرونده طرح تجمیع این طرح به نفع سایپا تمام خواهد شد.

این مقام سازمان گسترش در این خصوص می‌گوید: شرکت سایپا به منظور پیگیری سناریوی تمرکز تولید تندر-۹۰ اقدام به خرید سهام شرکت سازمان گسترش کرده ، اما باید این نکته را مد نظر قرار داد که در خصوص تمرکز تولید توافقات صورت گرفته فراتر از سهامداری است و باید در سطح کلان بررسی شود.

به گفته این مقام مسوول سازمان گسترش تغییر در روند تولید تندر-۹۰ نیازمند تایید وزارت صنایع و سازمان گسترش است و از سوی دیگر دو شرکت خودروساز نیز باید در این خصوص اعلام رضایت کنند. از سوی دیگر هرچند روند اجرای طرح تمرکز ظاهرا با مشکلات بسیاری همراه است، اما این مقام مسوول معتقد است در صورت آغاز مذاکرات برای اجرای طرح تجمیع و با توجه به اختصاص سهام عمده ایدکو به سایپا این طرح به طور حتم به نفع سایپا خواهد بود.

یکی از کارشناسان خودرو نیز در خصوص اجرایی شدن طرح تجمیع تولید می‌گوید: در خصوص طرح تجمیع باید این نکته را مد نظر قرار داد که آیا ایران خودرو حاضر به خروج از پلت فرم X۹۰ خواهد شد ؟ چرا که هر دو شرکت قرار داد مشترکی با شرکت رنو دارند، به همین دلیل نمی توان از اجبار برای خروج از طرح استفاده کرد، از سوی دیگر باید این موضوع را نیز مد نظر قرار داد که در صورت موافقت وزارت صنایع‌، سازمان گسترش و شرکت ایران خودرو دیگر تولید کننده این خودرو ،آیا سایپا حاضر به پرداخت هزینه‌های ایران خودرو در پروژه X۹۰ می‌شود.

به گفته این کارشناس در صورت حذف ایران‌خودرو از پروژه X۹۰ شرکت سایپا ملزم به پرداخت تمام هزینه‌های شرکت ایران خودرو در این پروژه خواهد شد که این رقم نیز باید به صورت توافقی به شرکت ایران خودرو پرداخت شود.