در گفت‌وگو با کارشناسان مطرح شد
چگونه صادرات خودرو را افزایش دهیم؟
گروه خودرو- شاید ۴۸ سال پیش که حاج علی اکبر خیامی‌کلنگ اولین خودروسازی ایران را می‌زد، کره‌ای‌ها و چینی‌ها در دل حسرت می‌خوردند که ای کاش ما جای ایرانی‌ها بودیم. اما امروز کره‌ای‌ها از بزرگترین خودرو سازهای جهان هستند و ایرانی‌ها سمند را به ونزوئلا می‌فرستند و در همین حال هم برنامه‌هایی را برای صادرات در سال ۱۴۰۴ دارند. اما آیا به راستی اهداف (یا آرزوهای) ۱۴۰۴ قابل دستیابی است ؟ آیا خودروهای ساخت ایران توان ظاهر شدن در بازار رقابتی این محصول و مقایسه با خودروهای خارجی باکیفیت و البته ارزان را دارند؟ کارشناسان و تحلیلگران این صنعت که معتقدند تولیدات داخلی به شکوفایی لازم نرسیده و این محصولات در شرایط فعلی نمی‌توانند همپای همتاهای جهانی در بازارهای بین‌المللی جایگاه خود را پیدا کنند. اما همین کارشناسان می‌گویند که هنوز هم اگر خودروسازهای ما به خود بجنبند، می‌توانند رویای ۱۴۰۴ را بارور کنند و در بین بهترین خودروسازهای آسیایی جای بگیرند.
اکنون خودروسازی بزرگترین صنعت داخلی محسوب می‌شود؛ و در واقع صنعت پیشتاز ایران است. اما به راستی، اگر هم اکنون نفت را از اقتصاد کشورمان بگیرند، این لکوموتیو پیشتاز، که صنعت و سیاست و اقتصاد ایران را تحت تاثیر خود قرار داده است ،تا چه حد می‌تواند به کمک اقتصاد کشورمان بیاید ؟
«دنیای اقتصاد» راهکارهای برون رفت از وضع فعلی و نیز دستیابی به تولیدات صادرات گرا با کیفیت مطلوب را در گفت‌وگو باکارشناسان بررسی کرده است. محصولاتی که از نظر فنی، زیبایی و قیمت توان ظاهر شدن در مقابل کالاهای خارجی را داشته باشد. بیشتر این کارشناسان مشکل اصلی صنعت را مدیریت سلیقه‌ای مسوولان می‌دانستند که نه تنها گریبان صنعت خودرو را گرفته، بلکه بر اکثر صنایع ما سایه انداخته است. آنها اصلاح نرخ ارز، اصلاح نظام تعرفه‌ای، انتخاب درست بازارهای هدف، گسترش تحقیق و توسعه و نیز ادغام واحدهای کوچک تولید قطعه در هم را از راهکارهای مهم پیشرفت در صنعت خودرو می‌دانستند.
از قطعه‌سازان شروع کنیم
فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو است. او می‌گوید: اینکه خودروسازهای داخلی باید به چه مکانیزمی برای افزایش ظرفیت‌های صادراتی متوسل شوند، از دو منظر قابل بررسی است. اول از منظر خودرو با تمام جوانب آن؛ و دوم از منظر قطعه‌سازی. زاوه که پیش از این معاون مدیرعامل ایران خودرو دیزل بوده است، در مورد قطعه‌سازی اظهارنظر می‌کند و مشکلات این صنف را به سه بخش تقسیم می‌کند. او می‌گوید که اولین مشکل، به روز نبودن محصولات تولیدی در شبکه و زنجیره فروش در دنیاست. زاوه دومین مشکل را اختلاف نظرهایی می‌داند که در حوزه تشکلات صنفی وجود دارد. او سومین مشکل را هم تعدد واحدهای کوچک تولید قطعه می‌داند. زاوه درباره قطعه‌سازی می‌گوید که اگر این سه مشکل حل شود، شبکه تولید قطعات داخلی به سمت پیشرفت متحول خواهد شد. زاوه البته با بیان اینکه در دو حوزه خودروسازی و قطعه‌سازی مشکلات مشترکی وجود دارد، بیان می‌کند که ایران باید خودروهای مشتری پسند در سطح جهانی بسازد. او ادامه می‌دهد: خودروسازی ایران برای دستیابی به بازارهای جهانی باید فعالیت‌های گسترده‌ای در زمینه تحقیق و توسعه انجام دهد تا با سرعت بیشتری در حوزه طراحی محصول پیش رود. او به تجربه صادرات سمند اشاره می‌کند و می‌گوید: صادرات این محصول در آغاز مناسب بود، اما به تدریج روند این صادرات کند شد و شکل نامناسبی به خود گرفت. او در بیان دلیلی برای نامناسب شدن روند صادرات سمند، گفت که این خودرو نتوانست برای رقابت با محصولات جهانی به روز بماند و طراحی قدیمی آن موجب خارج شدنش از گردونه رقابت با محصولات جهانی شد.
او در بیان دلیل دیگری برای عدم توسعه صادرات خودرو، نرخ نامناسب ارز را عنوان می‌کند و می‌گوید که سال‌ها است که در کشور با تورم بالا دست و پنجه نرم می‌کنیم؛ اما ارز در تمام این مدت ارزان بوده است. زاوه با بیان اینکه نرخ ارز باید متناسب با تورم و بهره‌وری تغییر کند، گفت: دولت «باید» از اصرار بر تعیین دستوری نرخ ارز دست بردارد. این کارشناس صنعت خودرو ادامه می‌دهد که در سال ۱۳۷۶ هم قیمت دلار هزار تومان بوده است و اکنون هم دلار حدود هزار تومان خرید و فروش می‌شود. او ادامه می‌دهد: این مساله موجب شده تا اقتصاد کشورمان، از یک اقتصاد تولیدی به یک اقتصاد مصرفی و وارداتی تبدیل شود؛ چرا که خریدن یک محصول خارجی و واردات آن ارزان‌تر از تولید همان محصول در داخل تمام می‌شود. او با انتقاد از سیاست‌های مدیریت در خودروسازی گفت که صنعت خودروی کشور سلیقه‌ای مدیریت می‌شود. او گفت: مدیران خودرویی ایران مسوول سودآوری بالا نیستند. معاون اسبق ایران خودرو دیزل در ادامه بررسی مشکلات و راهکارهای توسعه صادرات خودروی کشور گفت: رعایت استانداردهای مربوط محیط زیست و نیز ایمنی خودروها از دیگر مواردی است که برای افزایش توان صادراتی باید به آنها توجه شود. زاوه به بازارهای هدف برای صادرات محصولات خودرویی نیز اشاره کرد و گفت: بهتر است خودروسازهای ایرانی فعلا فکر بازار کشورهایی چون آلمان و انگلستان و فرانسه را فراموش کرده و بر بازارهای کوچک‌تری سرمایه‌گذاری کنند. او در توصیف شرایط فعلی صادرات خودرو بیان کرد که محصول قابل عرضه ایران در بازارهای جهانی یعنی سمند، اکنون قدیمی شده و بنابراین اکنون صادرات خودروی ایران روند نزولی را طی می‌کند. او اشاره کرد که آمار هم این را نشان می‌دهد و خودروسازهای داخلی باید به موقع به خود بیایند.
پلت فرم ارزان طراحی کنید
نجفی منش، دبیر انجمن قطعه سازان اولین و البته بهترین راهکار برای افزایش توان صادراتی خودرو و دستیابی به اهداف چشم‌انداز بیست ساله را «اصلاح نظام ارزی» می‌داند. این عضو شورای سیاست‌گذاری خودرو می‌گوید: اگر مسوولان نگران تورم یا عواقب دگرگونی در نظام ارزی هستند، می‌توانند میزان جایزه صادراتی را افزایش دهند. نجفی منش میزان سه درصدی جایزه صادراتی را بسیار پایین ارزیابی می‌کند و می‌گوید: اگر مسوولان بخواهند نرخ ارز را اصلاح و کاستی‌های آن را پوشش دهند، باید میزان آن را حداقل به ۲۵ درصد برسانند. دبیر انجمن قطعه‌سازان دومین راهکار را برای موفقیت در صادرات خودرو به بازارهای جهانی انتخاب درست این بازارها عنوان می‌کند و معتقد است که بازار کشورهایی همچون بلاروس، ونزوئلا، سوریه، آمریکای لاتین و آفریقا اکنون و با سطح کیفی خودروهای ما عاقلانه به نظر می‌رسد. اما بهتر است خودروسازهای ایرانی این بازار را برای کوتاه مدت خود در نظر بگیرند و برای بلند مدت به فکر طراحی پلت فرم‌هایی با کیفیت و البته ظاهر زیباتری باشند. این عضو شورای سیاست گذاری خودرو سومین راهکار قوی‌تر شدن صنعت خودروسازی ایران برای گسترش صادرات این محصول را ادغام واحدهای کوچک در هم بیان می‌کند. نجفی منش می‌گوید که طراحی خودرو، تحقیق و توسعه و هر کار دیگری در زمینه تولید خودرو باید از قطعه‌سازی شروع شود.
استراتژی را اجرا کنید!
حمیدرضا فولادگر نماینده در مجلس و عضو کمیسیون صنایع و معادن است. او از کارشناسان صنعت خودرو به حساب می‌آید و می‌گوید: تا استراتژی توسعه صنعت خودرو اجرا نشود، کاری از پیش نمی‌رود. فولادگر می‌گوید که پس از تدوین این استراتژی، نگاه‌های سلیقه‌ای مدیران به صنعت خودرو را نیز تا حد زیادی اصلاح می‌کند. نماینده مردم اصفهان گفت که تغییر و تحولاتی که در پس تفاوت دیدگاه مدیران مختلف وجود دارد و نیز عدم وجود یک نگرش واحد در بین مسوولان موجب شده تا هر بار که مسوولی عوض می‌شود، صنعت خودرو به یک سمت کشیده شود. او توضیح داد که همین مساله مانع عمق پیدا کردن صنعت خودروی ایران شده است.
افزایش کیفیت خودروها بهترین راهکار
خودرو سازها برای اینکه به اهداف ۱۴۰۴ در صادرات خودرو دست یابند، باید ابتدا سطح کیفی خودروها را افزایش دهند. این را احمد نعمت بخش می‌گوید؛ دبیر انجمن خودروسازان. او می‌گوید که برای اینکه توان رقابت با طرف‌های قدرتمند خارجی را داشته باشیم، باید حداقل ۱۵ خودروی داخلی با طراحی و ساخت داخل داشته باشیم و در سه سال آینده تولیدات قدیمی‌از خط تولید خارج شوند. نعمت بخش تدوین برنامه‌های هفت تا ده ساله را از قدم‌های اولیه پیشرفت عنوان می‌کند. او هم مانند سایر کارشناسان اصلاح نرخ ارز را از حیاتی‌ترین راهکارهای پیشرفت صنعت خودرو عنوان می‌کند.
ارسال نظر