مونا مشهدی رجبی

در یک سال گذشته گزارش‌های مختلفی در مورد مشکلات صنعت خودروسازی در جهان و کاهش تقاضا در بخش‌های مختلف دنیا عنوان شده است، ولی وضعیت قطعه‌سازان که وابسته به خودروسازان هستند، کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. جویل گاپوانی، سخنگوی اتحادیه قطعه سازان و یکی از کارشناسان این صنعت می‌گوید: «تعطیل شدن برخی از کارخانه‌های تولیدی و بیکار شدن خیل عظیمی‌از فعالان صنعت خودروسازی سبب شد تا علاوه بر فشار روانی، فشار اقتصادی بزرگی به دست‌اندرکاران بازارهای صنعتی و صنعت قطعه‌سازی به عنوان یکی از صنایع تابعه وارد شود. اما زمانی این فشار بیشتر شد که دو شرکت بزرگ خودروسازی آمریکا رسما اعلام ورشکستگی کردند و برای مدت نامشخصی تولید را متوقف ساختند. اجرای این طرح برای تدوین و اجرای برنامه‌های اصلاحاتی و اصلاح زیرساخت‌های اقتصادی سبب شد تا بسیاری از قطعه‌سازان نیزآسیب ببینند. قطعه‌سازانی که با جنرال موتورز و کرایسلر کار می‌کردند و میلیاردها دلار از آنها طلب داشتند، بعد از اعلام ورشکستگی خودروسازان با استفاده از منشور یازده متوجه شدند که دریافت طلب‌های آنها به تعویق خواهد افتاد. این مساله سبب شد تا شماری از قطعه سازان نیز همچون خودروسازان مذکور از بازار کناره گیرند و با تعطیلی موقتی یا دائمی ‌کار خود، روند زیان دهی را متوقف سازند. اما برخی نیز در بازار باقی ماندند و از ابزارهای مختلف برای کاهش زیان‌دهی استفاده کردند. کاهش حجم تولید و تعدیل نیرو یا تعدیل دستمزدهای پرداختی به نیروها از راهکارهایی است که مانع ورشکستگی شماری از قطعه‌سازان شد. گاپوانی با پیش‌بینی سودآوری قطعه‌سازان در سال ۲۰۱۲ میلادی گفت: «قطعه‌سازان روزهای سختی را پشت سر گذاشته اند و متحمل زیان‌های اقتصادی زیادی شدند ولی روزهای سخت به اتمام رسیده است و روند سوددهی از ابتدای سال ۲۰۱۰ آغاز می‌شود.»

پیش‌بینی تولید قطعه در آمریکا بر مبنای فروش ۱۶میلیون دستگاه خودرو در سال است و تا زمانی‌که این سطح از فروش خودرو در بازار آمریکا محقق نشود، قطعه‌سازان نمی‌توانند به سودآوری برسند و در خوش‌بینانه‌ترین حالت سال ۲۰۱۲ میلادی سالی است که در بازار آمریکا حدود ۵/۱۵میلیون دستگاه خودرو تولید می‌شود و به بازار مصرف عرضه خواهد شد.

به هر حال مطالعات اخیر خبر از ادامه روند زیان‌دهی در ماه‌های پیش رو با توجه به ادامه روند تعطیلی خودروسازان می‌دهد. طبق گزارش‌های موجود شرکت جنرال موتورز آمریکا تا انتهای ماه جاری میلادی نیمی‌ از کارخانه‌های مونتاژ خود در آمریکای لاتین را تعطیل می‌کند و شمار زیادی از کارخانه‌های شرکت تویوتا نیز در بازار آمریکای شمالی و ژاپن تعطیل می‌شود. تویوتا نیز اعلام کرده در سه ماه گذشته دو کارخانه واقع در کشور ژاپن و یک کارخانه مونتاژ در آمریکای شمالی را تعطیل کرده است. از سوی دیگر شرکت خودروسازی هوندا نیز تاکید کرده ۱۰ مدل خودروی خود را در بازار داخل تولید نمی‌کند تا در هزینه‌ها تعدیل ایجاد کند، نیسان نیز خبر از تعطیلی شماری از کارخانه‌های خود در اسپانیا و دیگر کشورهای اروپایی داد. در این شرایط انتظار اصلاح بازار خودرو تا انتهای سال آینده میلادی انتظار کوته‌بینانه است و صنعت قطعه‌سازی نیز که صنعتی وابسته به خودرو است تا انتهای سال ۲۰۱۰ میلادی نمی‌تواند سودی به دست آورد. روند بازسازی بازار خودرو از ابتدای سال ۲۰۱۱ میلادی شروع و پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۱۲ میلادی برای اولین بار طی ۴ سال گذشته صنعت قطعه‌سازی و خودروسازی با سود اقتصادی روبه‌رو شود.