آغاز دیر هنگام اسقاط کامیونهای فرسوده
مژگان میرزایی
طرح نوسازی ناوگان حملونقل عمومی کشور در حالی از سال ۸۱ به مرحله اجرا گذاشته شد که هیچ مرکز اسقاطی برای اجرای این طرح در نظر گرفته نشده بود.
نبود مراکز اسقاط برای از رده خارج کردن کامیونهای فرسوده، عدم تامین و تولید کامیون و کشنده‌های مورد نیاز از سوی خودروسازان و عدم تخصیص بودجه مورد نیاز از سوی دولت موجب شد که طرح نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی کشور با کندی بسیار پیش رود به طوری که طی این مدت از مجموع ۱۸۰هزار کامیون با عمر بالای ۲۵ سال تنها ۴۰۰ کامیون فرسوده جایگزین و از این تعداد نیز هیچ کامیونی اسقاط نشده است.
کندی در اجرای این طرح موجب شد که در سال جاری دولت به منظور اجرایی کردن طرح مذکور بودجه‌ای بالغ بر ۳۹۰میلیارد ریال اختصاص دهد، همچنین ۱۰ مرکز را در استان‌های مختلف در نظر بگیرید تا شاید اجرای طرح نوسازی ناوگان حملونقل عمومی کشور شتابی به خود بگیرد، هرچند که از راه‌اندازی مرکز مذکور تنها دو هفته گذشته و طی این مدت نیز تنها ۱۰ کامیون فرسوده از رده خارج شده است.
براساس آمار اعلام شده از سوی سازمان راهداری کل کشور در حال حاضر بیش از ۱۸۰هزار کامیون با عمر بیش از ۲۵ سال در جاده‌های کشور در حال تردد هستند که بیش از ۶هزار کامیون فرسوده با عمر بالای ۴۰ سال نیز در این آمار ذکر شده است.
در طرح نوسازی ناوگان حملونقل عمومی کشور در سال ۸۱ مقرر شده بود که سالانه دو هزار کامیون فرسوده در کشور نوسازی شود که در صورت اجرای آن هم‌اکنون باید کامیونهای فرسوده با عمر بیش از چهل سال از رده خارج می‌شدند که این امر با توجه به جایگزینی تنها ۴۰۰ کامیون فرسوده محقق نشده است.
اسقاط تنها ۱۰ کامیون
خان بلوکی رییس کانون انجمن‌های رانندگان ترابری جاده‌های کالای کشور در خصوص چگونگی اجرای طرح نوسازی ناوگان حملونقل فرسوده می‌گوید: طرح نوسازی از دو هفته گذشته با راه‌اندازی مراکز اسقاط در استان‌های بزرگ کشور به طور جدی به مرحله اجرا گذاشته شد و این مراکز در صورت بالا رفتن حجم کامیونهای فرسوده افزایش خواهند یافت.
وی در خصوص تسهیلات در نظر گرفته شده برای اجرای این طرح نیز می‌گوید: طی جلساتی که با وزارت کشور برگزار کردیم تسهیلاتی بالغ بر ۳۹۰ میلیارد ریال برای نوسازی کامیونهای با عمر بیش از ۴۰سال در نظر گرفته شد که این تسهیلات تنها برای نوسازی چهارهزار خودروی سنگین فرسوده جوابگو است و برای مابقی باید تسهیلات جدیدی در نظر گرفت. به گفته خان‌بلوکی در حال حاضر بیش از ۶ هزار کامیون با عمر بالای ۴۰ سال و ۱۸۰ هزار کامیون با عمر بیش از ۲۵ سال در کشور موجود هستند که برای نوسازی این تعداد کامیون باید تسهیلات ویژه‌ای در نظر گرفت.
تردد کامیونهای با عمر بیش از ۲۵ سال در کشور به رغم آلودگی بالایی که در جاده‌های کشور ایجاد می‌کنند، به دلیل فرسودگی بیش از حد بیشترین حوادث جاده‌ای را نیز منجر می‌شود از سوی دیگر این تعداد کامیون ۷/۲ میلیارد لیتر گازوئیل در سال مصرف می‌کنند که با نوسازی کامیونهای فرسوده علاوه بر کاهش مصرف گازوئیل، جاده‌های کشور نیز تا حدودی ایمن خواهند شد، اما اجرای این طرح مستلزم برنامه‌ریزی دقیق و اختصاصی بودجه‌ای کلان برای آن است.
خان‌بلوکی در خصوص شرایطی که خودروهای سنگین برای حضور در طرح باید داشته باشند می‌گوید: کامیون‌هایی در طرح نوسازی می‌توانند شرکت کنند که در جاده‌های کشور تردد داشته و یا به اصطلاح میزان سوخت مصرفی آنها مشخص باشد، که برای این منظور داشتن ۱۰ برگ باربری الزامی است.
وی در خصوص سایر مراحل طی شده، عنوان می‌کند: مالکان وسایل نقلیه سنگین در ابتدا به سازمان راهداری مراجعه کرده و پس از ارائه ۱۰ برگ باربری فرم حضور در طرح را دریافت خواهند کرد و پس از آن جهت دریافت تسهیلات به بانک و در نهایت به خودروسازها معرفی می‌شوند.
خان‌بلوکی در خصوص تسهیلات در نظر گرفته شده برای کامیونهای فرسوده نیز می‌گوید: برای کامیونهای فرسوده ۲۰ میلیون یارانه در نظر گرفته شده که ۱۰ میلیون آن از سوی سازمان حمل و نقل و پایانه‌ها به صورت بلاعوض اختصاص یافته، ۵میلیون معافیت گمرکی، ۳ میلیون خودروسازها تخفیف می‌دهند و ۲ میلیون هم لاشه خودرو در مراکز اسقاط از مالکان خریداری می‌شود.
وی در ادامه عنوان می‌کند در حال حاضر ۲۶۹ کامیون تمام مراحل را طی کرده‌اند و هم‌اکنون به مراکز اسقاط معرفی شده‌اند که از این تعداد ۱۰کامیون فرسوده اسقاط شده است.
تسهیلات با وعده ۱۲درصد
حسین‌زندی رییس حملونقل کالاهای شهر تهران نیز در خصوص طرح نوسازی ناوگان حملونقل عمومی کشور می‌گوید: به منظور اجرایی کردن این طرح قراردادی در سال جاری با خودروسازان منعقد شد، این در حالی است که هم‌اکنون ایران‌خودرو دیزل کامیون نداشته و سایپا دیزل نیز تنها ۴۲دستگاه کامیون تحویل داده که این آمار نشان می‌دهد خودروسازها از امکانات بسیار پایینی برخوردار هستند.
به گفته زندی علاوه‌بر نبود کامیون جهت جایگزینی، اعطای تسهیلات برای این طرح نیز با مشکلاتی همراه است به طوری که مالکان ۲۰ تا ۳۰درصد قیمت خودرو را می‌پردازند و مابقی را باید به صورت وام دریافت کنند، اما امکانات برای دریافت وام وجود ندارد، همچنین سود زیر ۱۰درصد برای اعطای وام در نظر گرفته شده بود که این وعده نیز محقق نشده و هم‌اکنون تسهیلات با بهره ۱۲درصد به متقاضیان اعطا می‌شود.
اعطای وام با تسهیلات ۱۲درصد، جهت اجرای طرح نوسازی ناوگان حملونقل عمومی در حالی است که ستاد مدیریت حملونقل و مصرف سوخت در طرح نوسازی خودروهای فرسوده وام با بهره ۷درصد را در نظر گرفته بود که این امر موجب استقبال مالکان این خودروها از طرح شد اما وام با بهره ۱۲درصد مورد استقبال مالکان خودروهای سنگین قرار نگرفت به همین دلیل طرح مذکور از شتاب چندانی برخوردار نیست.
وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به نبود مراکز اسقاط در سال‌های گذشته طرح چگونه اجرا می‌شد می‌گوید: سال‌های گذشته مالک موظف بود خودرو را فروخته و یا اسقاط کرده و پس از آن در طرح شرکت کند که این روش به دلیل مشکلاتی که داشت مورد استقبال مالکان قرار نگرفت.
عمر کامیونهای چینی تنها سه سال است
با تغییر سیاست‌های اقتصادی اروپا در ایران دو کشور سوئد و آلمان که تامین‌کننده کامیونهای Volvo و BENZ به ایران بودند از واگذاری کامیون به کشور خودداری کردند که این امر موجب شد دو شرکت ایران‌خودرو دیزل و سایپا دیزل که تامین کننده اصلی کامیون در ایران هستند نتوانند به تعهدات خود در خصوص ثبت نام کنندگان عمل کنند و متقاضیان نیز ناچار به انتخاب کامیونهای وارداتی و بی‌کیفیت چینی شدند. از سوی دیگر کامیونهای وارداتی افزایش قیمت ۱۵ تا ۲۰میلیونی آنها را در برداشت. اما نکته‌ای که شاید از دید دولت و حتی نمایندگان مجلس در هنگام تصویب لایحه توسعه حملونقل عمومی که سال گذشته در مجلس به تصویب رسید، پنهان ماند، این بود که صرف هزینه چند میلیاردی برای نوسازی کامیونهای فرسوده نیازمند خودروهای با کیفیت است.
خان بلوکی در پاسخ به ا ین پرسش که چرا در طرح نوسازی از کامیونهای بی‌کیفیت چینی استفاده می‌کند، می‌گوید: همه کامیونهای تحویلی چینی است و این به دلیل آن است که خودروسازها نمی‌توانند کامیون دیگری تحویل بدهند و کامیونهای هم که وارد می‌کنند از استاندارد لازم برخوردار نیستند.
وی در ادامه می‌گوید: خودروسازها به جای انتخاب کامیونهای با کیفیت، کامیونهای درجه سه را به دلیل آنکه صرفه اقتصادی دارد انتخاب می‌کنند که سود بیشتری نصیبشان شود اما باید این را نیز عنوان کرد که کامیون با کیفیت چینی نیز وجود دارد اما قیمت آن برای خودروسازان داخلی مقرون به صرفه نیست. به گفته خان بلوکی کامیونهای وارد شده به دلیل آنکه استاندارد نیستند باید سه سال دیگر به مراکز اسقاط سپرده شوند که این امر هزینه مازادی را در بر خواهد داشت. واردات کامیونهای غیراستاندارد به کشور موجب شد که چندی پیش سازمان تعزیرات شرکت ایران‌خودرو دیزل وارد کننده کامیونهای هوو را ۳۶۰میلیون تومان جریمه کند به گفته سردار رویانیان کامیونهای مذکور فاقد ترمز استاندارد بوده که این موضوع تصادفات جبران ناپذیری را در کشور به وجود آورده است.
رییس کانون انجمن‌های رانندگان ترابری جاده‌ای کالای کشور نیز در این خصوص می‌گوید: کامیونهای هوو استاندارد لازم برای تردد در کشور را ندارند، به همین دلیل ایران‌خودرو دیزل نیز که واردکننده این کامیون‌ها است، ملزم شد علاوه بر پرداخت خسارت به سازمان تعزیرات، به خریداران مرحله اول نیز ۹میلیون تومان غرامت پرداخت کند که این جریمه با توجه به حوادثی که طی این مدت در جاده‌های کشور صورت گرفته ناچیز است.
ارسال نظر