فروش امانی جایگزین فروش نقدی شد

مژگان میرزایی

شدت اختلاف قیمت میان بازار و کارخانه طی چند ماه گذشته موجب شده که شرکت‌های خودروساز از ابتدای مهرماه روش عرضه محصولات خود را تغییر داه و فروش امانی را جایگزین فروش نقدی کنند.

به گفته دست‌اندرکاران فروش خودرو در شرکت‌های خودروساز، با اجرای این طرح فاصله به وجود آمده از زمان پرداخت هزینه خرید، تا دریافت خودرو از میان خواهد رفت که این امر موجب می‌شود، متقاضیانی که به دنبال دریافت خودرو به صورت فوری هستند تقاضای خود را از طریق نمایندگی‌ها تامین کنند و به این طریق بازار سیاه به وجود آمده برای فروش فوری خودرو از میان خواهد رفت. آنها معتقدند که با اجرای این طرح که حذف بازار آزاد و دلال‌گری خودرو را در پی دارد بازار به ثبات قیمت رسیده که این امر منجر به از میان رفتن فاصله قیمتی میان کارخانه و بازار خواهد شد.

هر چند شرکت‌های خودروساز امیدوارند با اجرای این طرح فاصله به وجود آمده میان کارخانه و بازار خودرو از میان برود اما اجرای آزمایشی این طرح طی دو ماه گذشته نشان داد که این روش نیز نتوانسته موجب به وجود آمدن تعادل در بازار خودرو شود به طوری که طی این مدت نیز بازار افزایش قیمت خودروها را تجربه کرده است.

با این حال خودروسازان که طی سال‌های گذشته نتوانسته‌اند با اجرای روش‌های مختلف فاصله قیمتی به وجود آمده میان کارخانه و بازار را از میان ببرند امیدوارند که اجرای این طرح در طولانی‌مدت نتیجه‌بخش باشد.

بازار را کنترل می‌کنیم

شرکت ایران‌خودرو فروش امانی را به تدریج آغاز کرده اما شرکت سایپا این طرح را به طور جدی در برنامه خود قرار داده و سعی دارد این طرح را جایگزین در فروش نقدی کند به طوری که فرزادنشان، مدیر فروش شرکت سایپا درخصوص دلایل تغییر روش فروش خودرو در این شرکت می‌گوید: افزایش قیمت به وجود آمده در بازار خودرو و گرایش مردم به دریافت خودرو به صورت فوری موجب شده که شرکت سایپا از ابتدای مهرماه روش فروش فوری را جایگزین خرید نقدی کند تا به این طریق علاوه بر پاسخگویی به نیاز مردم بتواند بازار خودرو را نیز کنترل کند.

به گفته نشان روش فروش نقدی در سال‌جاری به مدت چهارماه به مرحله اجرا گذاشته‌ شد اما این طرح نتوانست بازار خودرو را کنترل کند. به همین دلیل طرح فروش فوری را به طور آزمایش به مرحله اجرا گذاشتیم تا به این طریق فاصله به وجود آمده میان زمان پرداخت مبلغ موردنظر تا زمان دریافت خودرو که حداقل یک ماه به طول می‌انجامد را از میان برده تا متقاضیان بتوانند نیاز خود را از طریق نمایندگی برطرف کنند.

در روش فروش فوری متقاضی می‌تواند پس از پرداخت مبلغ تعیین شده، خودروی خود را همانند بازار آزاد تحویل بگیرد. در حالی که در روش فروش نقدی متقاضی پس از پرداخت کل مبلغ خودرو چندین ماه در انتظار دریافت خودرو می‌ماند. این درحالی است که طولانی شدن زمان تحویل خودرو موجب می‌شود که متقاضیان به سمت بازار آزاد رفته که این امر افزایش قیمت خودرو در بازار را در پی دارد. اما با اجرای روش فروش فوری می‌توان امیدوار بود که خریداران، خودرو را با قیمت کارخانه تحویل بگیرند. نشان در ادامه در خصوص تاثیر اجرای این طرح در بازار خودرو می‌گوید: در حال حاضر بازار خودرو نسبت به چهار ماه ابتدای سال جاری که با کش و قوس‌ فراوان مواجه بود به ثبات رسیده، هر چند که هنوز نیز اختلاف قیمت میان کارخانه و بازار وجود دارد اما این اختلاف نیز ثبات پیدا کرده و طی این مدت بازار خودرو افزایش قیمت نداشته است. هر چند نشان معتقد به ثبات بازار است اما بازار خودروی کشور گویای آن است که طی این مدت بازار در برخی محصولات افزایش و در برخی دیگر کاهش قیمت را تجربه کرده است. مدیر فروش شرکت سایپا معتقد است در صورت اجرای این طرح به صورت طولانی مدت می‌توان شاهد ثبات کامل در بازار خودرو بود که این امر در نهایت به نزدیک شدن قیمت کارخانه در بازار خواهد انجامید. نشان در پاسخ به این پرسش نیز که چه عواملی بازار خودرو را تحت تاثیر قرار می‌دهد می‌گوید: مشکلی که در سیستم بازار وجود دارد این است که در بیشتر مواقع بازار غیرقابل پیش‌بینی شده و تغییراتی که به وجود می‌آید بر هم خوردن پیش‌فرض‌های شرکت‌های خودروساز را در پی دارد.

نشان در ادامه می‌گوید: از سوی دیگر شرکت‌های خودروساز هر ساله باید حجم تولید خود را برای سال آینده پیش‌بینی کنند که این امر در کشور ما و با توجه به تغییراتی که در بازار با آن مواجه هستیم، امکان‌پذیر نبوده به همین دلیل خودروسازان نمی‌توانند پیش‌بینی بازار را برای سال آینده داشته باشند به طوری که در سال جاری شرکت سایپا پیش‌بینی تولید ۱۸هزار دستگاه خودروی ریو را در نظر گرفته بود اما این خودرو با افزایش تقاضای بسیار مواجه شده که این امر افزایش دومیلیون تومانی قیمت این خودرو را در پی داشت به طوری که شرکت سایپا به منظور کنترل بازار، تولید ۳۵هزار دستگاه ریو را در سال آینده مدنظر قرار داده است. علاوه بر مشکلات به وجود آمده در عرضه و تقاضا طی یکسال گذشته تصویب قوانین مختلف از سوی ستاد مدیریت حمل‌و‌نقل و مصرف سوخت موجب شده که قیمت خودرو در بازار با افزایش چشمگیر مواجه شود، مدیر فروش شرکت سایپا در این خصوص می‌گوید: طی دو سال گذشته قوانین بسیاری مانند سهمیه‌بندی بنزین اجرای طرح خروج خودروهای فرسوده... از سوی ستاد مدیریت حمل‌ونقل و مصرف سوخت به تصویب رسید که این قوانین به طور مستقیم بازار خودرو را تحت تاثیر قرار داد.به گفته نشان هرچند که اجرای برخی از این قوانین به مرور زمان کمرنگ می‌شود اما اجرای آنها در مدت زمان کوتاه نیز افزایش قیمت خودرو را در پی دارد.

افزایش قیمت زانتیا منطقی است

عدم صدور مجوز از سوی وزارت صنایع و معادن برای افزایش قیمت خودرو از ابتدای سال‌جاری موجب شده که شرکت‌های خودروساز برخی از محصولات خود را با حاشیه ضرر به بازار عرضه کنند به طوری که به گفته مدیر فروش شرکت سایپا در حال حاضر این شرکت خودروی ریو را با حاشیه ضرر به متقاضیان تحویل می‌دهد که این امر با توجه به افزایش تقاضای این خودرو در سال‌جاری موجب شده که عرضه آن برای شرکت سایپا مقرون به صرفه نباشد. هرچند شرکت سایپا اواخر مردادماه اقدام به افزایش یک میلیون و ۳۰۰هزار تومانی ریو کرد اما در کمتر از یک هفته و به دلیل مخالفت وزارت صنایع با این افزایش قیمت ناچار به تعدیل قیمت آن شد. مدیر فروش شرکت سایپا در خصوص دلایل تغییر قیمت خودروی ریو عنوان می‌کند: در بحث افزایش قیمت حساسیت‌هایی در کشور وجود دارد که موجب شده شرکت سایپا تا زمان گذر از این حساسیت‌ها که ممکن است عواقب مثبت و منفی آن شامل شرکت شود، افزایش قیمتی روی محصولات خود نداشته باشد.

وی در پاسخ به این پرسش نیز که چرا شرکت‌های خودروساز توانسته‌اند قیمت برخی خودروها را افزایش دهند اما شما برای خودروی ریو نتوانستید این افزایش قیمت را اعمال کنید می‌گوید: افزایش‌های صورت گرفته در قیمت خودرو مربوط به سال ۸۶ بود و در سال ۸۷ شرکت‌های خودروساز افزایش قیمتی نداشته‌‌اند و در خصوص تندر-۹۰ نیز با توجه به افزایش نرخ یورو و مواد اولیه باید قیمت آن سال گذشته افزایش می‌یافت اما به دلیل اینکه تولید این خودرو در سال گذشته محدود بود افزایش آن به سال‌جاری موکول شد.

وی در پاسخ به این پرسش نیز که برخی معتقدند کمبود قطعه و کاهش تیراژ تولید ریو دلیل افزایش قیمت این خودرو در بازار است عنوان می‌کند: شرکت سایپا برای تولید ریو هیچ مشکلی برای تامین قطعه ندارد و در‌حال‌حاضر نیز تولید این خودرو ۶درصد رشد داشته و برای سال آینده نیز افزایش بیشتر تیراژ تولید در نظر گرفته شده است.

مدیر فروش شرکت سایپا در ادامه می‌گوید: افزایش قیمت ریو به دلیل افزایش تقاضا برای این خودرو بوده به‌طوری‌که در سال‌جاری میزان تولید شرکت جوابگوی متقاضیان نبود اما در سال‌های گذشته این خودرو با عدم اقبال عمومی مواجه شده به‌طوری‌که توقف یک‌ماه تولید این خودرو نیز تاثیری بر روی قیمت آن نداشت اما در‌حال‌حاضر این خودرو توانسته نظر متقاضیان خودروهای با رنج ۱۰ تا ۱۵میلیون تومان را به خود جلب کند که این امر افزایش قیمت این خودرو را درپی داشته است.

وی در خصوص دلایل افزایش قیمت زانتیا و عدم کاهش قیمت آن پس از عرضه مجدد نیز می‌گوید: طی سال‌جاری خودروهای هم قیمت با زانتیا افزایش چشمگیر داشتند که این امر شامل این خودرو نیز شد. از سوی دیگر و با حذف سوخت یارانه‌ای خودروهای با حجم بیش از ۲۰۰۰‌سی‌سی تقاضا برای این خودرو افزایش یافت که این امر افزایش قیمت آن را در بازار درپی داشت. خودروی زانتیا سال گذشته با قیمت ۲۵میلیون و ۵۰۰هزار تومان عرضه می‌شد که در سال جاری و با افزایش چهارمیلیون و ۵۰۰هزار تومان قیمت آن به ۲۹میلیون و ۶۰۰هزار تومان رسیده است اما این خودرو در بازار آزاد با قیمت در حدود ۳۰میلیون و ۳۰۰ تومان معامله می‌شود که مدیر فروش سایپا این تفاوت قیمت را غیرمنطقی نمی‌داند.

خودروی جدید در سال جاری

وارد بازار نمی‌شود

برخی کارشناسان خودرو کمبود خودرو با رنج قیمتی ۱۲ تا ۱۸میلیون تومان در بازار خودروی کشور و همچنین افزایش تقاضا را یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت این خودروها دانسته و معتقدند که نبود تنوع و عرضه با تیراژ پایین موجب شده که این خودروها در بازار با افزایش چندمیلیونی مواجه شدند به طوری که اکثر این خودروها در حال حاضر در رنج بالای ۱۸میلیون تومان قرار دارند. نشان در پاسخ به این پرسش که شرکت سایپا آیا برنامه‌ای برای پر کردن این خلاء دارد یا خیر نیز می‌گوید: سایپا در حال حاضر تنها یک محصول با این نرخ قیمتی در بازار دارد

به همین دلیل به دنبال گسترش محصولات در این محدوده قیمتی است. البته اجرای این سیاست شاید در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نباشد. اما در سال ۸۸ پیش‌بینی تولید و عرضه دو محصول با این قیمت صورت گرفته است این درحالی است که برای سال ۸۷ امکان عرضه خودروی جدید از سوی شرکت سایپا وجود ندارد.

وی در ادامه می‌گوید: علاوه بر افزایش خودروهایی در رنج قیمتی ۱۲ تا ۱۸میلیون تومان، شرکت در سال ۸۸ واردات و پس از آن تولید C۴ را نیز در برنامه خود قرار داده که این خودرو قرار است جایگزین زانتیا شود.

وی در پاسخ به این پرسش که این خودرو با چه قیمتی در بازار عرضه خواهد شد می‌گوید: هنوز قیمت این خودرو مصوب نشده است اما به دلیل اینکه شرکت سایپا سعی داشت که خودروی جدید را جایگزین زانتیا کند C۴ را که محصول به روزتر بود انتخاب و مذاکرات آن نیز به اتمام رسیده است اما به صراحت نمی‌توان گفت که این خودرو می‌تواند تا چه میزان نظر متقاضیان را جلب کند.