حمیدرضا بهداد- این سه نقل قول را بخوانید: «وزارت صنایع به خاطر عدم افزایش بدهی ایران‌خودرو دستور کاهش تولید محصولات این شرکت را صادر کرده است».

«بزرگ‌ترین خودروساز خاورمیانه میلیاردها تومان ضرر کرده و نمی‌تواند تا نیمه دوم سال‌جاری به وضعیت عادی تولید برسد.»

«ایران‌خودرو با مشکل نقدینگی روبه‌رو است و به همین دلیل کاهش تولید دارد.»

اینها همه نقل قول‌هایی است که به ترتیب وزیر صنایع و معادن، مدیرعامل ایران‌خودرو و برخی کارشناسان از آنها به‌عنوان عوامل اصلی کاهش تولید سال‌جاری بزرگ‌ترین خودروساز خاورمیانه یاد کرده‌اند. این درحالی است که آخرین اظهارنظر در این زمینه جالب‌تر و جسورانه‌تر از نقل قول‌های قبلی به حساب می‌آید.

به طوری که ناصر مرزبانی مدیرعامل ایساکو که روز گذشته در جمع نمایندگان دفاتر فروش سراسر کشور ایساکو سخن می‌گفت در پاسخ به این انتقاد که چرا ایساکو به اندازه کافی، قطعه در اختیار دفاتر فروش قرار نمی‌دهد عنوان کرد که به دستور مدیرعامل ایران‌خودرو، برای رفع این مشکل تولید محصولات شرکت کاهش یافته تا قطعات کافی در اختیار ایساکو قرار گیرد. این گفته وی در شرایطی است که از ابتدای سال‌جاری تاکنون هرگاه موضوع کاهش تولید بزرگترین خودروساز خاورمیانه مطرح شد، مسوولان امر از وزارت صنایع گرفته تا خود مدیران ارشد شرکت همواره پای مسائل مالی را به عنوان پاشنه آشیل تولید، وسط کشیده و هیچ‌گاه صراحتا به معضل کمبود قطعه اعتراف نکردند.

وزیر صنایع که اوایل، حتی زیر بار اصل موضوع یعنی افت تولید هم نمی‌رفت و وقتی هم که نسبت به این موضوع قانع شد این‌گونه عنوان کرد که شخصا و به دلیل بیشتر نشدن بدهی ایران‌خودرو به قطعه‌سازان داخلی، فرمان عقب گرد این شرکت را به مدیران جاده مخصوص صادر و دستور کاهش تولید را داده است. این اظهارنظر علی اکبر محرابیان می‌توانست سدی محکم و دفاعی در برابر سیل انتقادات وارده به ایران‌خودرو باشد و شاید به همین دلیل هم بود که مدیران این شرکت واکنش چندانی به گفته‌های وزیر نشان ندادند. چرا که کاهش تولید به دستور محرابیان رخ داده و کسی نمی‌توانست با این وجود از مسوولان ایران‌خودرو چندان شاکی باشد. البته مدیرعامل این شرکت همواره طی سال‌جاری هرگاه با پرسش‌هایی مبنی بر علل کاهش تولید شرکت متبوعش مواجه شد، از کمبود نقدینگی و بحران مالی نالید و این موضوع را دلیل اصلی افت تولید ایران‌خودرو دانست.

منوچهر منطقی اعتقاد داشت و هنوز هم دارد که شرکت تحت مدیریتش از جوانب مختلف در مجموع طی سال‌جاری ۴۰۰ میلیارد تومان ضرر دیده و این خود می‌تواند دلیلی محکمه‌پسند برای افت تولید امسال ایران‌خودرو باشد. این در شرایطی است که گفته‌های روز گذشته مدیرعامل ایساکو به نوعی منطقی‌تر و باورپذیرتر از اظهارات وزیر صنایع‌ و مدیرعامل ایران‌خودرو به نظر می‌رسد. به هر حال این بسیار طبیعی است که هر جا کاهش تولیدی به وجود می‌آید، پای کمبود قطعه نیز در بین باشد مخصوصا اینکه قطعه‌سازان داخلی نیز این روزها به دلایلی نظیر کمبود نقدینگی و مسائل تحریم با مشکلات تولید مواجهند و توانایی تامین و تدارک کافی و به‌موقع قطعه برای خودروسازان را ندارند. اگر نگاهی به آمار تولید بزرگ‌ترین خودروساز خاور میانه طی شش ماه ابتدایی امسال انداخته و آن را با مدت مشابه سال گذشته مقایسه کنیم به عقب افتادن تک‌تک محصولات این شرکت از پژو ۴۰۵ پرتیراژ تا سواری بنز کم‌تیراژ پی خواهیم برد. هرچند که مدیران ایران‌خودرو قول جبران این افت را طی نیمه دوم سال جاری داده‌اند.

تنها ۵۰درصد قطعات داخلی موردنیاز ایساکو تامین شده است

مدیرعامل ایساکو در ادامه اظهاراتش در قبال موضوع کمبود قطعه در دفاتر فروش شرکت به محدودیت‌های سیاسی و مشکلات تابعه آن نیز اشاره کرد. مرزبان گفت: تحریم‌ها سبب شده تا ما با یک نوع سردرگمی مواجه شده و به خاطر عدم‌گشایش LC، دارایی‌های ایساکو را از بانکی به بانک دیگر منتقل کنیم که این امر تاخیر در تامین قطعات را در پی داشته است.وی با اشاره به اینکه ایساکو تنها ۵۰درصد از قطعات داخلی موردنیازش را برای سال جاری تامین کرده، افزود: ما مشکلی در تامین قطعات خارجی نداریم و هم‌اکنون ۸۰درصد مازاد نیاز امسال نیز قطعه تامین کرده‌ایم در حالی که متاسفانه قطعه‌سازان داخلی به دلایلی نمی‌توانند پابه‌پای ایران‌خودرو، کارکرده و قطعه به تولید برسانند.مرزبان‌ ادامه داد: ایساکو از ترس تاثیر بیش از حد تحریم‌ها، با گرفتن وام‌های سنگین تقریبا دو برابر نیاز سال جاری خود قطعه خارجی تدارک دیده است.

اثبات تخلف‌ها مدرک می‌خواهد

یکی از موضوعاتی که هم مشتریان و هم خود خودروسازان روی آن اتفاق‌ نظر دارند،‌ بروز تخلفات در دفاتر فروش قطعات است. در این میان ایران‌خودرو به لحاظ گستردگی و تنوع محصولات، بیش از سایر خودروسازان داخلی، در معرض این تخلفات قرار دارد. عدم‌تامین قطعه و ارائه قطعات تقلبی جزو مهم‌ترین این تخلف‌ها در دفاتر فروش ایساکو به حساب می‌آید و این در شرایطی است که مدیرعامل این شرکت اعتقاد دارد بدون مدرک نمی‌توان با کسی برخورد کرد.مرزبان در این زمینه گفت: ما هم می‌دانیم که برخی دفاتر فروش‌ ما متخلفند اما تا مدرک نباشد، نمی‌توان گناه آنها را اثبات کرد. وی در عین حال اظهار داشت: سال گذشته ۵۲نمایندگی متخلف ایساکو را شناسایی و لغو امتیاز کردیم.