مژگان میرزایی - با شکل‌گیری ستاد مدیریت حمل‌ونقل و مصرف سوخت (ستاد تبصره ۱۳ سابق) در سال ۸۵، طرح توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی در زمره برنامه‌های اصلی این ستاد قرار گرفت چرا که ستاد مذکور اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین را در پیش داشت، به همین دلیل برای تشویق مردم به صرفه‌جویی در بنزین و ترغیب به استفاده از ناوگان حمل‌ونقل عمومی، طرح توسعه ناوگان تاکسیرانی و اتوبوسرانی و ورود «ون» به عنوان خودروی عمومی را در برنامه خود قرار داد، اما همزمان با اجرای دومین طرح سهمیه‌بندی بنزین در تیر ماه سال جاری ظاهرا شور و شوق ستاد برای اجرای طرح توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی از میان رفت چرا که این ستاد در سال جدید برنامه‌ای برای واگذاری تاکسی جدید به ناوگان تاکسیرانی ندارد و طرح نوسازی نیز با وجود گذشت بیش از یک سال حضور به مرحله اجرا در نیامده است.

توقف واگذاری تاکسی جدید به ناوگان تاکسیرانی در حالی در سال جاری از سوی دولت صورت پذیرفته که بر اساس ماده یک قانون بودجه، دولت موظف است از طریق بهسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی و توسعه این ناوگان، توسعه بزرگراه‌ها و آزادراه‌های کشور ناوگان حمل‌ونقل عمومی را تا پایان سال ۹۱ به ۷۵درصد برساند که این به معنی رشد ۳۳درصدی ناوگان حمل‌ونقل عمومی نسبت به سال جاری است به طوری که بر اساس آمار اعلام شده از سوی سردار رویانیان رییس ستاد مدیریت حمل‌ونقل و مصرف سوخت در حال حاضر سهم ناوگان حمل‌ونقل عمومی در کشور ۴۲درصد است که رسیدن به سهم ۹۱درصدی با توجه به مسکوت ماندن طرح توسعه در سال جاری تا حدودی بعید به نظر می‌رسد.

علاوه بر طرح توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی که به گفته تیموری کرمانی مدیرعامل سازمان تاکسیرانی تهران اوایل سال جاری از سوی ستاد مدیریت حمل‌ونقل سوخت متوقف شده است طرح نوسازی ۱۱هزار تاکسی فرسوده نیز که در دستور کار ستاد حمل‌ونقل و مدیریت مصرف سوخت قرار گرفته بود با وجود قانون منع تردد این تاکسی‌ها از ابتدای سال جاری مسکوت مانده که این امر موجب شده طرح ممنوعیت تردد تاکسی‌های فرسوده نیز به مرحله اجرا گذاشته نشود.

از سوی دیگر علاوه‌بر دو طرح مذکور این ستاد در سال جاری موظف شد که طرح ساماندهی یکصد هزار مسافربر شخصی را نیز در دستور کار خود قرار دهد، افزودن تعهدات ستاد مدیریت حمل‌و‌نقل و مصرف سوخت در سال جاری موجب شد که این ستاد نتواند به تعهدات خود عمل کند و در حال حاضر علاوه‌بر مسکوت ماندن طرح توسعه و نوسازی ناوگان تاکسیرانی طرح ساماندهی نیز با کندی بسیار در حال اجرا است.

به طوری که به گفته هاشمی مدیرطرح جایگزینی مسافربران شخصی فاز اول این طرح که قرار بود تیرماه سال جاری به اتمام رسد، هنوز پایان نیافته و شروع فازهای بعدی منوط به انجام مرحله اول طرح است.

تاخیر در اجرای فاز اول این طرح در حالی است که در این فاز تنها تغییر رنگ و پلاک خودرو لحاظ شده بود که با توجه به این شرایط و در صورت آغاز اجرای فازهای بعدی که خودروسازان و بانک‌ها نیز در اجرای آن دخالت دارند باید شاهد تاخیرهای بیشتری در این زمینه بوده و با این شرایط معلوم نیست که آیا تا پایان سال‌مالی ۸۷ طرح ساماندهی مسافربران شخصی به مرحله اجرا درخواهد آمد؟ و یا این طرح نیز به سرنوشت طرح توسعه و نوسازی ناوگان تاکسیرانی دچار خواهد شد.

طرح توسعه متوقف شد

ربیعیان رییس اتحادیه تاکسیرانی‌های کشور با بیان این گفته که در سال جاری ستاد مدیریت حمل‌و‌نقل و مصرف سوخت هیچ برنامه‌ای برای توسعه ناوگان تاکسیرانی در کشور ندارد می‌گوید: طرح توسعه ناوگان تاکسیرانی به دلیل اجرای طرح ساماندهی مسافربران شخصی از سوی ستاد مدیریت حمل‌و‌نقل و مصرف سوخت مسکوت مانده و این ستاد اجازه توسعه ناوگان را به اتحادیه تاکسیرانی نمی‌دهد. وی در ادامه عنوان می‌کند: در سال ۸۶ مقرر شده بود که ۱۱هزار دستگاه تاکسی به ناوگان تاکسیرانی تحویل داده شود که این طرح نیز با تاخیر بسیار و به صورت نقدی به اتمام رسید.

واگذاری تاکسی به صورت نقدی در سال‌جاری در حالی صورت گرفت که براساس برنامه‌های ستاد مدیریت حمل‌ونقل و مصرف سوخت مقرر شده بود که تاکسی‌ها با تسهیلات به متقاضیان واگذار شود اما مشکلات به وجود آمده در اعطای تسهیلات بانکی موجب شد که اجرای تعهدات از این طریق امکان‌پذیر نباشد به همین دلیل این ستاد طرح خرید نقدی را جایگزین طرح تسهیلاتی کرد تا به این طریق بتواند به تعهدات خود عمل کند.

از سوی دیگر و به گفته تیموری کرمانی، رییس سازمان تاکسیرانی تهران علاوه بر تاخیر در اجرای تعهدات سال ۸۶ تعهدات سال ۸۵ نیز به دلیل عدم اجرای تعهدات از سوی شرکت ایران‌خودرو محقق نشده به طوری که با وجود گذشت دو سال این شرکت هنوز به هزار و ۲۴۹ دستگاه از تعهدات خود عمل نکرده است.

حذف طرح توسعه ناوگان تاکسیرانی با اتکا به اجرای طرح سامانه‌های مسافربری شخصی در حالی از سوی ستاد تبصره ۱۳ به مرحله اجرا درآمده است که پیش از اجرای طرح ساماندهی مسافربران شخصی این دسته از مسافربران به صورت آزاد مشغول جابه‌جایی مسافربران بودند و طرح توسعه نیز از سوی این ستاد اجرایی می‌شد اما با این وجود کمبود مسافربر به وضوح در کشور احساس می‌شد، حال با توقف طرح توسعه و اجرای ساماندهی مسافربران شخصی باید در انتظار مشکلات بیشتری در فصل زمستان برای جابه‌جایی مسافران باشیم.

گفته تیموری کرمانی در خصوص دلایل توقف اجرای طرح توسعه ناوگان تاکسیرانی در حالی است که برخی کارشناسان معتقدند علاوه بر این امر کاهش تعرفه واردات خودروهای دوگانه‌سوز با پلاک عمومی (تاکسی) نیز موجب شده که ورود تاکسی‌های خارجی به کشور گسترش چشمگیری یابد که این امر موجب احداث سازمان‌های تاکسیرانی خصوصی در کشور شده که با توجه به این شرایط می‌توان گفت ورود تاکسی‌های خارجی و احداث سازمان‌های تاکسیرانی خصوصی نیز یکی دیگر از دلایل توقف طرح توسعه از سوی این ستاد بوده است. ظاهرا در حال حاضر این ستاد طرح توسعه را به تاکسیرانی‌های بخش خصوصی واگذار کرده و تنها طرح‌های ساماندهی مسافربران شخصی و نوسازی تاکسی‌های فرسوده از سوی این ستاد پیگیری و اجرا می‌شود.

تیموری در پاسخ به این پرسش که براساس برنامه توسعه ناوگان تاکسیرانی سالانه باید چه تعداد تاکسی وارد ناوگان تاکسیرانی شود نیز می‌‌گوید: براساس برنامه توسعه در سال‌جاری باید چهار هزار دستگاه تاکسی وارد ناوگان تاکسیرانی می‌شد که این امر به دلیل توقف طرح محقق نشد و با توجه به این شرایط مشخص نیست که چه زمانی طرح توسعه در دستور کار قرار گیرد.