عزم وزارت صنعت برای کاهش تعرفه واردات خودرو

گروه خودرو- در حالی که دیروز به نقل از رییس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت «صنعت، معدن و تجارت» نقل شده بود قرار است تعرفه واردات خودرو در عرض دو سال کاهش یابد، وی در گفت و گو با «دنیای اقتصاد» به تشریح این موضوع پرداخت. مهدی فتح الله که اصرار داشت صحبت‌هایش به عنوان یک «کارشناس» منعکس شود، در این گفت‌وگو از عزم وزارت «صنعت و معدن و تجارت» برای کاهش تعرفه واردات خودرو خبر داد.به گفته وی، وزارت صنعت قصد دارد با این کار رقابت پذیری خودروسازان را افزایش دهد، زیرا برای جهانی شدن راهی جز رشد رقابت‌پذیری وجود ندارد.فتح الله، همچنین از عدم بلوغ صنعت خودرو کشور صحبت به میان آورده و عنوان می‌کند که این صنعت هنوز از حیث تکنولوژی و طراحی به خارجی‌ها وابسته است. وی حرف‌های شنیدنی دیگری نیز دارد، که آنها را در ذیل می‌خوانید.

***

روز گذشته در یکی از خبرگزاری‌ها نقل قولی از شما مبنی بر کاهش پلکانی تعرفه واردات خودرو در عرض دو سال، مطرح شد. می‌خواهم بدانم عملا انجام چنین کاری طی دو سال امکانپذیر خواهد بود؟

فکر می‌کنم برداشت نادرستی از صحبت من شده است. بحث تعرفه واردات خودرو در راستای اختیارات سازمان توسعه تجارت بوده و دوستان در این مورد تصمیم‌گیری می‌کنند.

پس با این حساب، قرار نیست تعرفه واردات خودرو در عرض دو سال کاهش یابد؟

اگر منظورتان این است که وزارت «صنعت،معدن و تجارت» می‌خواهد طی دو سال تعرفه واردات خودرو را اصلاح کند، من از وجود چنین برنامه‌ای خبر ندارم، اما به هر حال رویکرد این وزارت به سمت کاهش تعرفه و افزایش رقابت پذیری است. در واقع وزارت صنعت قصد دارد با اتخاذ تدابیر و انجام اقدامات لازم، فضای تولید را در کشور رقابتی تر کند. در این بین، خودروسازی نیز به عنوان صنعت پیشرو کشور باید در مسیر این رقابت‌پذیری قرار گرفته و کمیت و کیفیت تولیدات آن بیشتر و بیشتر شود. در حال حاضر بازار خودرو دنیا توسط چند شرکت بزرگ و معتبر قبضه شده و آنها این بازار را مانند کیکی بین خود تقسیم کرده‌اند. با این شرایط اگر صنعت خودرو ما نیز می‌خواهد در بازار جهانی عرض اندام کند، چاره‌ای جز افزایش تیراژ، رشد کیفیت و کاهش قیمت تمام شده ندارد.

یعنی شما معتقدید خودروسازی کشور در این سه زمینه، چندان مناسب عمل نکرده است؟

به نظرم با وجود تلاش فراوانی که خودروسازان داخلی انجام داده‌اند، این صنعت هنوز به بلوغ و توانمندی لازم نرسیده است.

این عدم بلوغ و توانمندی در کدام بخش از خودروسازی ما بیشتر به چشم می‌آید؟

خودروسازی صنعتی گسترده و پیشرو در کشور محسوب می‌شود، بنابراین برای یافتن خلاهای آن باید بخش‌های مختلفی از جمله طراحی، تکنولوژی و حتی تحویل خودرو به مشتری را مورد ارزیابی قرار داد. با این حال هرچند تا به امروز اقدامات خوبی در مورد مباحث طراحی و تولید خودروهای داخلی انجام شده، اما هنوز هم خودروسازی ایران از حیث طراحی و تکنولوژی به خارجی‌ها وابسته است. به عبارت بهتر، ما بیش از آنکه «طراح» باشیم، واردکننده «طراحی» بوده‌ایم و از خارجی‌ها کمک گرفته‌ایم.

به نظر شما دلیل این موضوع چیست؟

فکر می‌کنم مشکل اینجاست که مسوولان صنعت خودرو کشور هنوز به اجماعی کلی در مورد مزیت این صنعت نرسیده‌اند.

در واقع هنوز بر سر این موضوع که خودروسازی در ایران، دارای مزیت است و آیا اصلا می‌توان این صنعت را جهانی کرد، اختلاف نظر وجود دارد. حتی برخی معتقدند مزیت کشور در صنعت قطعه‌سازی بیشتر است.

نظر شما چیست؟

به اعتقاد من مزیت ما در قطعه‌سازی بیشتر از خودروسازی است. البته این اظهارنظر را به عنوان یک کارشناس انجام می‌دهم نه به عنوان یکی از مدیران وزارت «صنعت و معدن و تجارت.»

به اعتقاد من ما در شرایطی می‌توانیم از مزیت خودروسازی در کشور دفاع کنیم و به جهانی شدن آن امیدوار باشیم، که تیراژ هر کدام از خودروسازان بزرگ فعلی به بالای یک میلیون دستگاه برسد و کیفیت تولیدات آنها متناسب با تکنولوژی روز رشد کند. همچنین یکی از مولفه‌های جهانی شدن، داشتن تنوع تولید است که در این مورد نیز باید بیشتر کار کرد.

البته باید این نکته را عنوان کنم که در حال حاضر با تمام کمبودها و نقاط ضعف، خودروسازی همچنان صنعت پیشتاز کشور است و امکانات و نیروی انسانی لازم نیز برای رشد و توسعه هرچه بیشتر آن وجود دارد. منتها باید همانطور که وزارت صنعت در نظر دارد، خودروسازان رقابت پذیرتر شوند و به مولفه‌های جهانی شدن دست پیدا کنند.

وقتی در حال حاضر به واسطه تعرفه ۹۰ درصدی (عملا ۱۱۰ درصد) بازار خودرو کشور در انحصار خودروسازان داخلی است، چطور می‌توان آنها را رقابت‌پذیر کرد؟

طبعا یکی از راهکارهای آن، کاهش تعرفه است که البته این کار باید با برنامه‌ای منظم و به صورت پلکانی انجام شود. هم اکنون دولتمردان به این نتیجه رسیده اند که برای رقابت پذیری خودروسازها باید تعرفه واردات را کاهش داد. این کار البته مانند دادن دارو به بیمار است و در مراحل اول باید با دوز پایین کار را آغاز کرد. اتفاقا وزارت صنعت نیز به دنبال افزایش رقابت‌پذیری خودروسازان به واسطه کاهش تعرفه واردات بوده و حتی از آنها در این مورد برنامه نیز خواسته است. به هر حال خودروسازان باید عنوان کنند که در نهایت به کجا می‌خواهند برسند و چه آینده‌ای برای خود متصورند.

الان یک فرق بزرگی که میان خودروسازان داخلی و خارجی وجود دارد، نوع مشتری‌مداری آنهاست. به نظر می‌رسد در کشور ما بیش آنکه حق با مشتری باشد، حق با خودروساز است و به عبارت بهتر «مشتری‌مداری» از رونق چندانی در صنعت خودرو ایران برخوردار نیست.

در واقع چون بازار خودرو کشور رقابتی نشده، مشتریان حق انتخاب چندانی ندارند و خودروساز می‌تواند محصول خود را با هر کیفیتی که می‌خواهد، تحویل مشتری بدهد. این در حالی است که خودروسازان بزرگ دنیا هم اکنون به این مرحله رسیده‌اند که می‌گویند: هر مشتری، یک خودرو.

به عبارت بهتر، آنها خودروهای خود را متناسب با نیاز مشتریان می‌سازند.

من فکر می‌کنم یکی از اصلی ترین دلایل عدم بلوغ و توانمندی لازم در خودروسازی کشور، حمایت پدر مآبانه و بیش از حد دولت از این صنعت است. با این حال وزارت صنعت می‌خواهد با کاهش پلکانی و منطقی تعرفه واردات، حمایت از خودروسازان را کاهش داده و با افزایش رقابت‌پذیری، آنها را به جایی برساند که روی پای خود بایستند.

فکر می‌کنید با این عزمی که در وزارت صنعت وجود دارد، تعرفه واردات خودرو در پنج سال آینده به چه رقمی برسد؟

این موضوع تابع شرایط کسب و کار است و فرمول ریاضی نیست که بتوان در مورد آن نظر قطعی داد. باید دید شرایط کمی و کیفی خودروسازان تا پنج سال آینده به چه شکل خواهد بود. با این حال من فکر می‌کنم خودروسازی ما در پنج سال آینده اوضاع بهتری نسبت به حال حاضر خود خواهد داشت. البته یکی از پیش شرط‌های پیشرفت خودروسازان، واگذاری آنها به بخش خصوصی است و وزارت صنعت نیز این موضوع را دنبال می‌کند.